3. Mansiyon, Antakya Köprübaşı Kent Meydanı ve Yakın Çevresi Kentsel Tasarım Proje Yarışması

PROJE RAPORU

ODAK ALANLARI TASARIM KARARLARI

Köprübaşı Mevkii, geleneksel ve modern kentin en önemli iki meydanının Asi’ye komşu olduğu ve 100 yıldır birbirine bağlandığı hem doğal hem kültürel bir eşiktir.

Öneri, yarışma kapsamında ele alınması beklenen odak alanları ve etkileşim alanlarının barındırdığı üç ana sorunla başa çıkacak şekilde biçimlendirilmiştir. Birincisi geleneksel kentin modern kent ile birleştiği ana geçiş noktasının araçlara hizmet edecek şekilde düzenlenmesi ve yaya hareketlerinin akıcılığını tamamen kaybederek kopmasıdır. İkincisi geleneksel kent dokusunun Asi’yle bittiği bu noktanın yüz yıl içindeki yanlış müdahalelerle çözülüp doluluk boşluk karakterini ve ölçeğini kaybetmesidir. Üçüncüsü ise kente can veren Asi Nehri ile kentlilerin iletişimini kaybetmesi ve onu yok sayar hale gelmesidir. Bu bağlamda öneri geleneksel kentin dokusunda açılan anlamsız boşlukları ölçeklendirmek, kentlileri Asi’ye tekrar kavuşturmak ve kentin iki yakasını güçlü bir şekilde birleştirmeyi hedeflemektedir:

1. Bu kapsamda öncelikle Köprübaşı Meydanı ile Cumhuriyet Meydanı ve onları birbirine bağlayan Ata Köprüsü, yaya ölçeğine göre daraltılmış ve yakın çevresi YAYA ODAKLI bir alan olacak şekilde araç trafiğinden arındırılmıştır. Böylece plan düzleminde kentin iki yakası kavuşurken Asi’ye ulaşım önündeki engeller de plan düzleminde kaldırılmıştır. Ayrıca Köprübaşı Meydanı’nın güneyden kuzeye kadar bütüncül bir şekilde yaya odaklı dönüşümü kapsamında güneyde Saray Caddesi’nden başlayan kuzeyde Meydan Caddesi çıkışına kadar bir dizi trafik düzenlemesi öngörülmüştür. Köprübaşı Meydanı’nın güneyinde İnönü Caddesi ile Hüseyin Karşıt Caddesi yayalaştırılmıştır, Köprübaşı Meydanı’nın kuzeyinde ise İstiklal Caddesi ile Kemal Paşa Caddesi’nin bağlayan araç yolu dönüşünde yavaşlatma öngörülmüştür. Cumhuriyet Meydanı tarafında ise meydandaki dönel kavşak çevresi de dahil olmak üzere ona bağlanan Gündüz Caddesi ve Adnan Menderes Caddesi yayalaştırılmıştır. Yayalaştırılmış alanlar sonrasında ortaya çıkan boşluk ise kentin kadim hafızasında bulunan ½ oranlı ANTİK GRİDİ referans alarak 8 x 4 ve 4 x 2 metrelik modüllerle düzenlenmiştir. Bunlara ek olarak meydanlardan geçmeyecek şekilde bisiklet yolları ve park ağı geliştirilmiştir.

2. Plan düzlemindeki müdahaleye ek olarak kesit düzleminde de şevlerinin yarattığı kot farkları yüzünden Asi’ye açıldığı halde temas edemeyen yaya ağırlıklı güzergahlar (Uzun Çarşı Caddesi, Saray Caddesi, Kurtuluş Caddesi ve Kırk Asırlık Türk Yurdu Caddesi) Köprübaşı’nın iki tarafında kademeli olarak su kotuna inen “SU MEYDANLARI” ve nehir boyunca belli aralıklarla konumlandırılmış rampa-merdivenlerle Asi’ye kavuşturulmuştur. Su Meydanları, yaz ve kış su seviyeleri gözetilerek her mevsim anlamlı mekanlar oluşturacak şekilde kademelendirilmiştir. Ayrıca hem rekreasyonel hem de yağmur suyunu temizleyecek bitkilendirme tercihleriyle ekolojik bir programa sahiptir. Nehir kenarına inişi sağlayan bu geçiş odakları ise suyun kenarında yürümeye olanak verecek iki metrelik yol ağı ile birbirine bağlanmıştır.

3. Son olarak hem ikinci hem üçüncü boyutta geleneksel kent dokusuna ait olmayan büyük boşluklar üzerinden gelişen modern meydanlar yerine, geleneksel dokunun ölçeğine ve geometrisine yaklaşan kentsel mekanlar tarif edebilmek için kapalı ile açık, doğal ile yapay arasındaki geçişi sağlayacak bağlayıcı yapısal elemanlar olarak “çok amaçlı örtüler” önerilmiştir.  Bu örtüler, Köprübaşı Meydanı’nda yoğunlaşan dış mekandaki gündelik alışkanlıkları destekleyecek gölgelik yeme-içme alanlarına ev sahipliği yapacak, ayrıca geçici sergilere ve tematik pazarlara da olanak verecektir.

ETKİLEŞİM ALANLARI TASARIM KARARLARI

ATATÜRK PARKI’NIN MEYDANLA BÜTÜNLEŞTİRİLMESİ

Osmanlı Dönemi’nde kente kazandırılan Atatürk Parkı, rekreasyonel açık alan ihtiyacı olan Antakya için hayati bir işlev yüklense de Ata Köprüsü üzerinden Köprübaşı Meydanı ile bağlantısı, Asi’ye paralel giden görece dar bir yolla zayıf bir şekilde kurulmaktadır. Sırasıyla Müze, Valilik ve İl Sağlık Müdürlüğü binalarının yanından geçerek Atatürk Parkı’na ulaşan güzergahın daralmasındaki sebep ise öncelikle Asi Nehri ile söz konusu binaların duvarlarıdır. Bu noktada hem Asi boyunca yürüyüş deneyiminin zenginleşmesi adına Müze, Valilik ve İl Sağlık Müdürlüğünün duvarları kaldırılarak kıyı yolunun genişletilmesi hem de Atatürk Parkı’nın kapalı alanlarla programatik açıdan desteklenmesi adına Valilik Binası’nın “KİTAPLIK” olarak, İl Sağlık Müdürlüğü’nün de “KÜLTÜR EVİ” olarak yeniden işlevlendirilmesi önerilmektedir. Müze duvarlarının yıkılması ile açığa çıkan alanda kültür-sanat etkinliklerinin organize edileceği bir MÜZE MEYDANI, İl Sağlık Müdürlüğü’nün önünde ise bir ETKİNLİK ÇAYIRI konumlandırılmıştır.

İNÖNÜ CADDESİ AĞAÇLI YOLU

İnönü Caddesi’nin, Güney Su Meydanı’ndan Asi Sokak’a kadar uzanan bölümü yayalaştırıldıktan sonra iki tarafı ağaçlandırılmış bir yürüyüş yolu kurgulanmıştır.

KANAL BOYU ODAK DİZİSİ

Atatürk Parkı’nda önerilen Müze Meydanı ve Etkinlik Çayırı dışında kanalın yarışmadaki etkileşim alanına giren bir dizi odak ve onları bağlayan ve oturma yerleri ile desteklenmiş SU KENARI YÜRÜYÜŞ YOLLARI önerilmektedir. Bu odaklar kotları birbirine bağlayan “RAMPA-AMFİLER”, su kenarında etkinliklerin gerçekleştirileceği “SAHNE-AMFİLER”, bakı noktaları olarak çalışacak “SÖĞÜTLÜ TERASLAR”ı kapsamaktadır.

MALZEME KARARLARI

Bütün meydanlarda zemin kaplaması olarak granit plak taş, sokaklarda ve dükkân önlerinde granit küptaş, Su Meydanları’ndaki ara sahanlıklarında grid desenli baskı beton, Asi’ye inen rampa ve merdiven bitişlerinde granit blok taş ve su kenarı yürüyüş yollarında eskitilmiş yüzeyli doğal taş, şevlerde ise çim taşı kullanılmıştır.

Antakya Köprübaşı Kent Meydanı ve Yakın Çevresi Kentsel Tasarım Proje Yarışması

Antakya Köprübaşı Kent Meydanı ve Yakın Çevresi Kentsel Tasarım Proje Yarışması Sonuçlandı