Katılımcı, Tarsus Şelalesi Turizm Tesisleri Mimari Proje Yarışması

Mimari Açıklama Raporu

Tarsus Şelalesi Bölgesinde yapılması planlanan turizm tesisleri için açılan mimari proje yarışmasına yönelik öneri oluşturulurken Tarsus’un tarih boyunca süregelen katmanlaşması dikkate alınmış ve kentsel dokusundan referans alan ve bununla uyumlu bir tasarım anlayışı benimsenmiştir. Bu amaçla Tarsus’un tarihi kentsel dokusu ile yarışma alanı arasında somut ve soyut bağlantıyı kurmak amacıyla farklı kullanıcı profillerine, kullanıcıların aktivitelerine göre farklılaşan ve alternatif ulaşım akslarıyla beslenen rotalar oluşturulmuştur. Bu rotalar tarihsel katman sınırları göz önüne alınarak oluşturulan kent içi arkeolojik alan rotası ve tarihi merkezdeki kültürel miras yapılarını odağına alan kültürel rotalardır. Rotalar, yarışma alanı etkileşim bölgesine mikromobilite yolları, yaya yürüyüş yolları, rekreasyon aksları ile bağlanıp odak alanına kültürel aksı tamamlayacak aktiviteler ile yansımaktadır. Yapı, alana dışarıdan gelenlerin yanı sıra Tarsus’ un yerel sakinlerini de kullanım senaryosuna dahil etmeyi amaçlamaktadır.

Yapının konumlanmasında etkili olan başlıca faktörler fiziksel çevre verileri ve katmanlaşma hassasiyeti olmuştur. Bölge yıl içinde çoğunlukla sıcak hava hakimiyetinde yer almaktadır. Bu nedenle yapı, kendi içinde mikroklima oluşturarak kullanıcının konfor koşullarını sağlamak üzerine hakim rüzgarla doğal havalandırma oluşturacak şekilde konumlanmıştır. Ana kütleleri oluşturan çok amaçlı salon ve restaurantın kabuklu yapısı aynı nedenle kurgulanmıştır. Cephede albedo etkisinden yararlanarak yüzey sıcaklıklarını düşürmek için kireçtaşı paneller tercih edilmiştir. Gezinti rampası da bu faktörler doğrultusunda avlulaşan yapısı ve avlu içinde kullanılan su ögesi, podima döşeme ve peyzaj kararları ile bir meydan olarak tasarlanmıştır. Odak alanının Roma Dönemi nekropol alanı sınırlarında yer alması herhangi bir hafriyat kazısı sırasında arkeolojik kalıntı çıkma olasılığını arttırmaktadır. Bu nedenle en büyük oturum alanına sahip olan çok amaçlı salon, halihazırda otel olarak kullanılan alanda konumlandırılmıştır. Aynı nedenlerle açık havuz da eski havuz alanı içinde çözümlenmiştir. Restaurant kütlesi, tekil
temeller üzerine çelik strüktür ile oturarak mümkün olan en az şekilde zemine oturmaktadır. Aynı şekilde gezinti rampası da tekil temeller üzerine ahşap strüktür ile yükselmektedir.

Yapının mimari tasarım kararları oluşturulurken Tarsus’ un geleneksel konut mimarisi ve tarihi kent dokusu incelenmiştir. Dar, yapılarla gölgelenen ve özgün sokak döşemesini koruyan sokak kurgusu proje içerisinde, tarihi kent merkezinden gelen ana yaya aksını belirginleştirecek yolun referansı olmuştur. Bu aksın yapı içine sokularak yarı kamusal – yarı açık alanlar oluşturulmasına imkan sağlayan gezinti rampası ile geleneksel Tarsus konut mimarlığında sıklıkla karşımıza çıkan avlu ile hayatı birbirine bağlayan yerel olarak ‘gezinti’ olarak adlandırılan ahşap merdiven ilişkilendirilmiştir. Çok amaçlı salon kütlesinde cephe elemanı olarak çözümlenen kireçtaşı modüller, bölgede karşımıza çıkan sirkülasyon alanlarında kullanılan delikli tuğla kullanımından referans almaktadır.

Belge, B. (2017). Planlama Sürecine Kentsel Arkeolojik Değerlerin Dâhil Edilmesi Sorunsalı: Tarsus Tarihi Kent Merkezi. METU Journal of the Faculty of Architecture. 34.10.4305/METU.JFA.2017.2.11.

Belge, B. (2004). Çok Katmanlı Tarihi Kent Merkezlerinin Yönetimi: Kentsel Arkeoloji ve Planlama, TMMOB Şehir Plancıları Odası, Planlama Dergisi, 4, 48-56.

Bird, R. (1900). Paul of Tarsus, C. Scribner’s.

Glover, T. R. (1925). Paul of Tarsus. Student Christian movement.

Kurar, İ. , Akbaba, A. & İnal, M. E. (2015). A Qualitative Study on Situation Analysis of Faith Tourism: The Case of Tarsus . Turizm Akademik Dergisi , 2 (1) , 61-76

Öz, H. (2012). Yakın Tarihte Tarsus, Yayıncı yok, Tarsus.

Ramsay, W. M. (1903). Cilicia, Tarsus, and the Great Taurus Pass. The Geographical Journal, 22(4), 357–410. https://doi.org/10.2307/1775456

Uğuz, S. (2011). I. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’in İlk Yıllarına Tarsus (1876 – 1926), (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.

Ünlü, T. (2009) Kentsel Dönüşüm Sürecinin Tasarlanması: Tarsus Tarihi Merkezi, Planlama Dergisi (3-4) 145-57.

Url-1 <https://medium.datadriveninvestor.com/micromobility-is-the-future-of-vehicles-220c2c0c9b0?gi=7b9f47d0b654> erişim tarihi: 21.12.2021

Url-2
<https://archive.org/details/pauloftarsus0000glov/page/6/mode/lup?ref=ol&view=theater>erişim tarihi: 27.01.2022

Url-3
<https://archive.org/details/pauloftarsus00bird/page/2/mode/lup?ref=ol&view=theater> erişim tarihi: 27.01.2022