Katılımcı, Kamu Binaları Tasarımı Fikir Yarışması

Proje Raporu

Mimari üretimlerin soyut ideaların somutlaştırılması sonucunda ortaya çıktığını düşünürsek her mimari ürünün bir düşünsel arka planı olması gerekir. Bu düşünsel arka plan farklı pek çok konuya referans verebilir. Bağlam, yer, tipoloji gibi konular bunlardan bazılarıdır. Ancak her durumda mimari ürünlerin düşünsel arka planında referans verdiği konu doğrudan ilişkiler ile alakalıdır. Yapının çevre ile ilişkisi, yapının işlevleri arasındaki ilişki, yapının insanla ve insan dışı olan ile ilişkisi gibi… Yani bir mimari ürün tasarlamak aslında birtakım ilişkileri kurgulama, çözme, değiştirme, yok etme işidir. Bu iş ise doğrudan bu ilişkileri anlamak ile başlar. Proje bu ilişkileri anlama çabasıyla ortaya çıkıyor…

Yeşil ile Mavi İlişkisi Üzerine

Rize-Ardeşen bölgesi yeşil ile mavinin doğrudan birbiriyle ilişki kurduğu bir bölgedir. Yeşil olan doğanın mavinin sınırlarına kadar dayandığı hatta birleştiği bir alandır. Hatta bu renkler bu yörenin temsili haline gelmiş ve bir arada olma durumları daha da pekişmiştir. Kıyı alanı bu iki rengin birleştiği, etkileştiği ve bu reaksiyon sunucu oluşan alanda mimarlık ürünlerinin-yapıların türediği bir alandır. Yapılaşmanın da bu alanlarda olması gayet doğaldır. Çünkü sınırlar her anlamda en verimli alanlardır ve mimarlık bu alanları her zaman konusu içerisinde tutmuştur. Olası bir senaryoda kıyı alanlarında bulunan yapılaşma mavi ile yeşil ilişkisini koparmamalıdır. Ancak normal olmayan bir durumda yani mevcut durumda mavi ile yeşil ilişkisi bir şerit-yol ile koparılmıştır. Karadeniz sahil yolu bölgenin bütününde bu bağı yok etmiştir. Artık bu alanların temsili yeşil-siyah-mavi oldu diyebiliriz. Bu koparılan ilişki bazı alanlarda kısmi de olsa sağlanmış durumda. Yolun biraz içeriden geçirilmesi, alt ve üst geçitler gibi bir takım lokal önlemler bulunuyor. Bütüncül bir sonucu olmasa da bu ilişkinin yeniden kurulmasının değerli olduğunu düşünüyoruz.

Proje alanında mavi ile yeşilin ilişkisi yapının bir parçası olan bir üst geçit ile yeniden sağlanmış durumdadır. Mavi ile yeşil bağlantısını sağlayan üst geçit, dere kotundaki teras, konferans üstündeki teras, yapı önü, sahil, plaj gibi alanları birbirine bağlamıştır. Üst geçit sayesinde kamusal alanların birlikteliği de sağlanmıştır.
 

Kamusal Alanlar Üzerine

Bütüncül kamusal alan mantığı: üst geçit, teras, dere üçlüsünün birlikteliği ve kamusal alanların yapının diğer fonksiyonlarıyla bağlantısının kurulması; yapının sadece bir ofis binası değil, en nihayetinde kamu yararına hizmet veren sosyal ve kültürel bir yapı olarak algılanmasını sağlar. Dere terası: Yapının zemin kotunda dere ile doğrudan ilişki kuran bir bahçe terası bulunaktadır. Zemin katında bulunan atölyeler bu terasa açılmaktadır. Aynı zamanda yapı içerisinde dere aksı denilen bir aks doğrultusunda bu teras sosyal tesisin diğer kısımları ile ve belediye hizmet binası ile bağlanmıştır. Üst Geçit: Kıyı şeridi ile binayı birbirine bağlayarak, yapıya yaya ulaşımını kolaylaştırmakla birlikte, gelecekteki olası kamusal kıyı düzenlemeleri için yapıyı bağlamın önemli bir girdisi olan denize ve kıyıya entegre eder. Üst teras: Üst geçidin doğrudan, sosyal tesisin ve belediye hizmet binası ofislerinin köprüler yardımıyla, dere terasının ve yapı önünün ise merdivenler yardımıyla bağlandığı üst teras bütün bu işlevleri ortak bir kamusal mekanda toplar. Ofis katı terasları: Belediye hizmet binasında her katta farklı konumlarda kat terasları bulunmaktadır. Bu sayede iç ile dış ilişkisi yapının her noktasında teraslar aracılığıyla sağlanmıştır. Dışarıda bulunan kamusallık kısmi olarak içeriye de aktarılmıştır.

İki Yapının İlişkisi Üzerine

Belediye hizmet binası ve sosyal tesis farklı yapılar olmasına karşın birbirleriyle bağlantılı durumdadırlar. İki yapının arasında bulunan ara kesit bu yapıları birbirinden ayırmıştır. Bu ara kesit alanı sosyal tesisin zemin kotu girişi olarak çalışmaktadır. Aynı zamanda bu alan içeri doğru devam edip konferans salonunun etrafını sarar ve “u” formunu alır. Konferans salonunun fuayesi gibi çalışan bu alan aynı zamanda bir sergileme alanıdır. Hem dışarıdan gelen hem de atölyelerde üretilen ürünler bu alanda sergilenir. Bir kısmını da dere aksı oluşturan bu alan sayesinde zemin katta sosyal tesis yapısı ve Belediye hizmet binası bağlanır. +7,00 kotunda bulunan köprüler ise bu iki yapının bağlantısını sağlayan diğer elemanlardır. Yani bu ara kesit iki yapının bağlantısının kısmi bir şekilde sağlandığı bir galeri, fuaye, sergi alanı olarak yapıya hizmet etmektedir.

Yapı Kabuğu Üzerine

Ilıman iklimin getirdiği bol yağışlı bir bölgede bulunan yapının çatısı, doğa şartlarına uyum gösterecek biçimde şekillenmiştir. Çatıda açılan yarıklarla, kuzey ışığından açılı bir şekilde yararlanarak iç mekanda doğal aydınlatma önemsenmiştir. Belediye hizmet binası ve sosyal tesis farklı açılarda kırılan tek bir çatı altında toplanmıştır. Bu çatı yapının tamamını örter ancak her aksta tekrar kırılarak parçalı bir hal alır. İki yapının tek bir çatı altında toplanması ile bu yapıların tamamen birbirinden farklılaşmadığını vurgulamak amaçlanmıştır. Yapıların ilişkisi üzerinden çatının formu ortaya çıkmıştır. Kütüphane ve galeri gibi gerekli alanlarda çatıda ışıklıklar açılmış, teras üstü alanlarda ise çatı temsile dönüşüp kısmi bir teras üstü örtüsü olmuştur. Üst geçidin üst örtüsünün bu çatının bir parçası olması tüm ilişkilerin tek bir çatı altında çözülmesi fikrine dayanmaktadır. Çatı tek parça ancak farklılaşan bir ilişki ağını temsil etmektedir.

Bol yağmur ve rüzgar alan bölge, kısmi yapı kabuğu sayesinde, manzarayı kapatmayacak şekilde korunmaya alınmıştır. Çatı akslar üzerinde kırılarak parçalı bir form almıştır. Bu çatı parçaları eğimine dik yönde farklı uzunluklarda kaydırılarak cepheden ileri alınmıştır. Çatı parçalarının bitiş noktalarında çatı kotundan zemin kotuna kadar cephe elemanları uzatılmıştır. Cephenin bitiş noktasında olan cephe elemanları ile yağmur suyunun tahliyesi yapılmaktadır. Bu cephe elemanları batı ışığını azaltacak şekilde konumlandırılmıştır. Aynı zamanda zemine indiği noktada kent mobilyasında dönüşen elemanlar zemin kotundaki peyzaj kurgusunun bir parçasıdır. Cephe elemanlarının kurgusunda zemin kotundaki sirkülasyon ilişkisi de etkili olmuştur. Bu elemanların cepheye olan farklı uzaklıkları sayesinde yapı içerisindeki manzara engellenmemiş ve yapıya faklı bakış açıları kazandırılmıştır. Cephe elemanları ahşap kaplı bir çatının bitiş noktasında cepheye dönen ve yapıyı saran bir kabuk şeklinde kurgulanmıştır.

Galeriler Üzerine

Belediye hizmet binasının ortasında bulunan ana galeri yapının sirkülasyonunun sağlandığı alandır. Galeri etrafında bulunan kat koridorları ofislerin kat içerisindeki sirkülasyonlarının sağlandığı alandır. Islak hacimler, fotokopi odası gibi birimler de bu koridorlara bağıdır. Her katın galerisinde kat koridorlarını birbirine bağlayan bir köprü bulunur. Bu köprü katların diğer katlarla ilişkisinin kurulduğu bir alanı temsil etmektedir. Bu köprüler de birbirine merdivenler ile bağlanır. Galeride bulan bu bütüncül köprü-merdiven yapısı ile düşeyde ilişkinin sağlanması amaçlanmaktadır. Galerinin ışık alması için çatıda bu alanın üzerinde ışıklık açılmıştır.

Sosyal tesis binasında bulunan galeri sayesinde teras ile atölye, kütüphane gibi yapılar birbirinden ayrılır. Atölye önünde bulunan koridorlar kat içi sirkülasyonun sağlandığı alanlardır. Sosyal tesis ve belediye hizmet binası arakesitinde bulunan merdiven ise düşey sirkülasyon kurgusunun çözüldüğü alandır. Galeri üzerinde bulunan köprüler sayesinde kat koridorları ile kamusal alan ilişkisi kurulmuştur. Çatıda bu galeri alanları üzerinde de içeri ışık alınması adına ışıklıklar açılmıştır.

Ardeşen Belediyesi Hizmet Binası ve Sosyal Tesis yapısı farklı dereceden kurulan birçok ilişki barındırmaktadır. Bu ilişkiler yeşil ile mavi ilişkisi ile başlayıp yine yeşil ile mavi ilişkisi ile son bulmuştur. Yapı ile birlikte yeniden kurulan bu bağ, yeşil ve mavi renginin yapı içerisinde de temsil edilmesiyle kuvvetlenmiştir. Tüm bu ilişki ağları başta da belirtildiği gibi mimarlığın her zaman konusu olan tek bir ilişki problemidir. Bu problem de tek bir kabuk altında çözülmüştür.