Katılımcı, Kadıköy Belediyesi Hizmet Binası Mimari Proje Yarışması

Oca Mimarlık'ın "Kadıköy Belediyesi Hizmet Binası Mimari Proje Yarışması" için tasarladığı proje önerisi.

MODERN BİR YEREL YÖNETİM YAPISI:

KADIKÖY BELEDİYESİ YENİ HİZMET BİNASI

Kadıköy Belediyesi’nin mevcut binası 1992 yılından bu yana hizmet vermektedir. Ancak hem yapının mevcut deprem riski hem de çağdaş belediyecilik hizmetlerinin değişen ihtiyaçları doğrultusunda yeni bir bina ihtiyacı doğmuştur. Mimari ekip olarak bu dönüşümün yalnızca bir zorunluluk değil, aynı zamanda kente değer katacak çağdaş ve sürdürülebilir bir kamu yapısı tasarlamak için bir fırsat olduğuna inandık. Bu doğrultuda önerilen yapı, işlevselliği yüksek, enerji verimliliğini önceleyen, bulunduğu çevre ile güçlü bir bağ kuran, kullanıcı deneyimini ön planda tutan ve kamuya açık mekânlarıyla sosyal bir merkez oluşturan bir hizmet binası olarak kurgulandı.

KENTSEL BAĞLAM VE YÖNELİM KARARLARI

Tasarımın en belirleyici unsurlarından biri yapının bulunduğu arazinin kentsel bağlamıdır. Binanın güneyinde İstanbul Anadolu Yakası’nın önemli bir ulaşım aktarma merkezi olan Marmaray ve Metrobüs hatlarının Söğütlüçeşme durakları yer alırken, kuzey ve doğu cepheleri orta yoğunluklu konut yapıları ile çevrilidir. Güney yönünün gerek iklimsel avantajları gerekse yüksek yaya sirkülasyonu nedeniyle binanın ana cephesi olarak belirlenmesi kaçınılmazdı. Bu nedenle güney cephesinde hem iç mekân ilişkilerini güçlendiren hem de kullanıcılar için açık ve şeffaf bir kamusal alan oluşturan oval formda bir atriyum tasarlandı. Atriyum, hem yapının merkezinde görsel bir açıklık yaratmakta hem de Marmaray ve Metrobüs duraklarına yönelerek, kamusal hayata doğrudan katılım sağlamaktadır.

MİMARİ KURGU VE FORMAL YAKLAŞIM

Bina, güney yönünde yer alan atriyum etrafında şekillenmiş, L formuna sahip eğrisel bir kütle olarak planlandı. Bu eğrisel yaklaşım, çevredeki mevcut yapı stokunun sert ve köşeli geometrisine karşı bir karşıtlık oluşturmakta ve mimari olarak farkındalık yaratmaktadır. Bu form, yapının yalnızca estetik değil, aynı zamanda işlevsel olarak da kendine özgü bir karakter kazanmasını sağlamaktadır. İç mekân düzeninde ise kullanıcı yoğunluğuna göre bir katmanlaşma tercih edilmiştir. Vatandaşla daha sık etkileşimde olan müdürlükler alt katlarda, idari birimler ve başkan yardımcıları ise üst katlarda konumlandırılmıştır. Ziyaretçilerin yalnızca asansörleri değil, aynı zamanda merkezi ana merdiveni de kullanmaları hedeflenerek, sosyal etkileşimi ve hareketi teşvik eden bir iç sirkülasyon tasarlanmıştır.

ULAŞIM VE SİRKÜLASYON

Bina konumu itibarıyla dört bir yanı araç yollarıyla çevrili ve toplu taşıma ağları ile doğrudan ilişkilidir. Yaya girişi, Marmaray ve Metrobüs duraklarının oluşturduğu yüksek yoğunluktaki yaya akışına doğrudan cevap verecek biçimde güney cephesinden sağlanmaktadır. Araç giriş çıkışları ise fonksiyonel ayrımlara göre tasarlanmıştır; vatandaş ve personel araç girişleri güneyden, başkanlık ve hizmet otoparkı ise kuzeydeki Kurbağlıdere Caddesi’nden sağlanmaktadır. Bu dağılım, hem trafik yükünü dengelemek hem de erişilebilirliği artırmak adına bilinçli bir tercihtir.

YEŞİL ALANLAR VE PEYZAJ KARARLARI

Yapının peyzaj tasarımında, çevredeki beton yoğunluğunu dengeleyecek şekilde zengin yeşil alanlar oluşturulmuştur. Başkanlık Bahçesi, Belediye Personel Bahçesi, Halka Açık Belediye Bahçesi ve Meydan/Tören Alanı olmak üzere dört farklı kullanım alanı tanımlanmıştır. Bu alanlarda mevcut ağaçların tamamı korunmuş ve temele kadar uzanan kazık sistemleriyle desteklenmiştir. Özellikle halka açık bahçede, doğal bitki örtüsü korunarak botanik park hissiyatı oluşturulmuştur. Açık alanların, sadece işlevsel değil, aynı zamanda insanların kent içinde nefes alabileceği, dinlenebileceği ve bir araya gelebileceği sosyal mekânlar olması hedeflenmiştir.

MALZEME VE CEPHE KARARLARI

Güneydeki atriyum cephesi tamamen cam olarak tasarlanmış ve şeffaf bir yapıya kavuşturulmuştur. Bu sayede hem iç mekânda doğal ışığın kullanımı artırılmış hem de yapı dışarıdan geçirgen bir görünüm kazanmıştır. Diğer cephelerde ise taş yünü dolgulu üç boyutlu alüminyum paneller tercih edilmiştir. Bu paneller, hem yüksek termal yalıtım sağlaması hem de fabrika ortamında üretilerek uygulamada kalite ve hız sağlaması açısından tercih edilmiştir. Cephe tasarımında pencere boşluklarının geometrik bir kompozisyonla dağıtılması ve panellerde yapılan şaşırtmalar ile binanın dinamik bir görünüm kazanması sağlanmıştır.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VE ENERJİ ETKİNLİĞİ

Yapının tasarımında pasif bina prensipleri esas alınmıştır. Güneye bakan cephede cam yüzeyler kışın güneş ışığını içeri alarak doğal ısı kazanımı sağlarken, yazın güneş kırıcılar ile aşırı ısınmanın önüne geçilmektedir. Kuzeye bakan cephelerde ise gün ışığı alımını optimum seviyede tutacak pencere açıklıkları ve güçlü termal yalıtım sağlayan panel sistemleri tercih edilmiştir. Atriyum çatısı ve teras bahçeleri gibi yaklaşık 3000 m²’lik alanda yağmur suyu toplanmakta ve bu su rezervuar sistemlerinde ve bahçe sulamasında kullanılmaktadır. Ayrıca binanın 4. katındaki güneye yönlenmiş çatı yüzeyine yerleştirilen 1000 m²’lik fotovoltaik paneller ile binanın elektrik ihtiyacının önemli bir kısmı sürdürülebilir şekilde karşılanmaktadır.

SONUÇ

Kadıköy Belediyesi Yeni Hizmet Binası, yalnızca kamu hizmetlerinin sunulduğu bir yapı değil; aynı zamanda kente entegre, sürdürülebilir ve sosyal bir buluşma noktası olma niteliği taşıyor. Tasarımda benimsenen mimari yaklaşım; çevreyle uyum, enerji verimliliği, şeffaflık ve kamusal katılım gibi ilkeleri bir araya getirerek, çağdaş bir yerel yönetim anlayışını fiziksel olarak somutlaştırmayı amaçlamaktadır. Bu yapı, hem kullanıcıları hem de çevresiyle kurduğu ilişkiyle, Kadıköy için yeni bir kamusal odak yaratmaktadır.