Katılımcı, Çanakkale Belediyesi Çarşı, Yaşam Merkezi ve Otopark ile Yakın Çevresi Mimari Proje Yarışması

MİMARİ RAPOR

Çanakkale, hareketli ve köklü tarihi ile dikkat çeken bir kenttir. Asya ve Avrupa kıtalarının topraklarında kurulmuş olan şehir tarih boyunca birçok uygarlığın yerleşim yeri olmuştur.

Çanakkale nüfusu, yoğunluğu değişken dinamik bir kolektiften oluşmaktadır. Genç nüfus rakamsal olarak statik diyebileceğimiz bir istikrara sahiptir. Kent sosyal nüfusunun çoğunluğunu genç nüfus oluşturduğundan gece gündüz bu statik topluluğu hareket halinde görmek mümkündür. Hal böyle olunca arz bu yönde gelişmekte ve şehirdeki yönelim sirkülasyonu sahil bandından eski kent merkezine doğru akmaktadır.
 

PROBLEMLER

• Yaya ve araç trafiği ile ilgili sorunlar.
• Mevcut alanın şehir sirkülasyonuna katılmaması/ kapalılık.
• Alana fiziksel anlamda ölçek ve mekansal kimlik kazandırılması sorunu. Kentsel bellekte problem olması.
• Yapı kullanımı organizasyonu işlevler konumları mekan içinde ki dağılımları kentsel dış mekan yaşantısı çerçevesinde zaman içinde daima canlı tutulma sorunu.
• İstenilen programın yıkılacak yapıdan daha yoğunluklu bir yapı olması sorunu metre kare sorunu.

MİMARİ ÇÖZÜMLEMELER

Tasarım yaya hareketinin gereklerine göre biçimlendirilmiş olup yaya hareketini hiçbir surette kesmeyen ve harekete doğrultu veren unsurlar esas alınarak tasarlanmıştır. Tasarım alanının çevresel yaya akışları ile buluştuğu Halk Bahçesi sahil bandı ve Cumhuriyet Meydanı belediye ana yaya üreticisi toplanma odakları olarak ele alınmış ve alanın merkezine güçlü derecede bağlanmıştır.

Tasarımın mekansal kimlik taşıması ve kültürel sürekliliği sağlayacak özellikler içermesi gerekliliğinin yanı sıra, “sonradan katılan” olmasından kaynaklanan yapaylık, donukluk gibi etkileri duyumsatma sorununa yol açmaması önemsenmiştir. Çanakkale türkülerine de konu olan Aynalı Çarşı ve Yalı Han yapı tipolojisi eklektisizmden uzak biçimde günümüzce yorumlanarak yeni yapının kentin dokusuyla uyumlu olarak hep varmışçasına hissedilmesi amaçlanmıştır. Yalı Han avlusuna ve avlu çevresine sıralanan dükkanlar ile Aynalı Çarşı’daki Arasta tipolojisi yapı kurgusunun merkezini oluşturmaktadır.

Halk Bahçesi ve Muammer Aksoy Parkı’ndaki mevcut yeşil doku tasarlanan yapının içine alınmıştır. Yaya aksı ve arasta ile şekillenen avluda ise kademelenme sağlanmıştır. Böylece yeşilin dikey olarak yapıyı çevrelemesi amaçlanmıştır. Kent sosyal nüfusunun çoğunluğunu oluşturan genç nüfus ve talep edilen hizmetlerin içerisindeki sosyal ve kültürel öğelerin yoğunluğu dikkate alınmış olup üst avlu etkinlik meydanı, atölye, gösteri salonu ve belediye çalışanları için dinlenme alanı olarak düşünülmüştür. Yeni bir kentsel cazibe noktası oluşturma parametreleri üzerinde durulmuştur. Bu anlamda avlularda yalnızca oturulan bir tasarımdan ziyade katılımcılığı teşvik eden, kentlinin içinde olmaktan zevk alacağı ve keskin ayrımları olmayan bir tasarım tercih edilmiştir.

Tasarlanan yapı çevresindeki mevcut okul sayısının fazlalığından yola çıkılarak kentteki kütüphane yetersizliği sorunu çözümlenmek istenmiş ve yapının en önemli kısmı geleceğimiz olan gençlerimize ayrılmıştır.

KULLANIM

Yapının giriş kısımları olan Muammer Aksoy ve Cumhuriyet Meydanı Parkı taraflarının davet edici olması amaçlanmıştır. Yapı-dış mekan arasında kullanıcıyı yapıya çekecek saçak, revak ve arkad gibi hacimler tasarlanmıştır. Kullanımın organizasyonu çerçevesinde ise oluşturulan dış mekanların gündüz, gece ve hafta sonlarında canlı tutulması amacıyla, dış mekanları çevreleyen yapısal doluluklar içinde dükkanların yanı sıra sosyal birimlere de yer verilerek, yapıların, içerdikleri işlevler ile dış mekanları beslemeleri sağlanmıştır. Restoran, kafe ve dükkanlar yapının hem içine hem de dışına çalışma prensibiyle düşünülmüş, böylelikle zemin kat işleyişi canlı tutulmak ve kentsel hayat desteklenmek istenmiştir. İleriki zaman projeksiyonunda çevre yapıların yıkılarak kent hayatıyla direk ilişki kurması hedeflenmektedir. Yapının zemin kat halk bahçesine bakan tarafına belediye binası konumlandırılarak halk ile direk ilişki kurulabilmesi sağlanmıştır. Üst avlu ise sosyal donatılar ve belediye işlevleri ile çevrelenmiştir. Tasarımda iç mekan zenginliği açısından , düzlemler arası görsel ve eylemsel bağları kuracak galeri boşlukları oluşturulmuştur.

Peyzaj Prensipleri

Tasarım prensiplerinde de bahsedildiği üzere yaya hareketi tasarımın çıkış noktalarından biridir. Programa dair çevre ilişkileri, mevcut ve öneri kentsel doku ile yapı bloğunu bağlayıcı/ tanımlayıcı niteliği ile önemli bir merkez nokta olarak düşünülmüştür. Bu bağlamda harekete doğrultu verecek destekleyecek zemin döşemesi, yatay bantlar ile bahsedilen şehir sirkülasyonuna eklemlenmeye zemin hazırlayacak elemanları kullanılmıştır.

Lise sokağı trafiğe kapatılarak belediye tarafına yeşil aks çekilmesi belediyeden sahil bandına yeşilin yönlendirilmesi kent içinde ki yeşil akışının sağlanması.

Cephe

Düşey elemanlarla farklı varyasyon güneşin yön ve hareketine göre şekillendirdiği yapıyla bir bütün olarak çalışan bir cephe kurmaya çalışılmıştır. Güneyde dikeylerin, batıda ve doğuda düşeylerin sıklaştığı, kuzeyde ise daha açık bir cephe olarak tasarlanan bir sistem oluşturulmuştur. Belediye cephesinin ise diğerlerinden farklılaşarak mekansal ayrılığını belli etmesi hedeflenmiştir.