Collective Neighbourhood | Hangar ve Kolektif Mahalle

Mef Üniversitesi Mimarlık Bölümü 2019-2020 Bahar dönemi 2.sınıf projesi öğrencisi Sena Sevinç Öztürk, Kariye Mahallesi'nde yer alan konut projesini Saadet Zeynep Bacınoğlu yürütücülüğünde geliştirdi.

Proje alanına yaklaşım:

Edirnekapı Tarihi Bizans Surlarının içinde yer alan Kariye bölgesi küçük yollar ve yolların birleştiği meydanlardan oluşan bir mahalledir. Seçilen proje alanı, tarihi surlara yakınlığı ile dikkat çeker. Proje alanında yer alan yapıların tarihi surlara ve birbirlerine yakınlığı doğal ışık alımını zorlaştırır. Bir diğer yandan, Kariye bölgesindeki bakımsız kalmış yapılar nedeniyle gelebilecek kentsel dönüşüm, soylulaştırma ve yerinden edilme problemini de gündeme getirir.

Vaziyet Kararları

Bu verilerle birlikte proje alanında kolektif yaşayan ve deneysel olarak “Bir mahalle belli koşullar içinde kendi kentsel dönüşümünü kendi yapabilir mi?” sorusuna cevap arayan mimar, inşaat mühendisi, kentsel çevre aktivisti, araştırmacı ve bir ressamdan oluşan bir ekibin yaşam ve çalışma alanlarının tasarlanması hedeflenmiştir. Bu grubun mahallede yaşayanlarla birlikte kentsel dönüşüme girmesi zorunlu tutulan evlerle başlayıp gereken onarımı ve yenilemeyi sağlayacak teknik yardım imkanı sunan bir ekip olması amaçlanmıştır.

Tüm bu amaçların yanında alanda kamusal mekana olabildiğince yer verilmek istenmesi ve bunu yaparken oluşturulan kamusal alanın, proje alanının güneydoğusunda bulunan meydandan ve kuzeybatısında bulunan tarihi surlara bir geçiş yolu yapılmasının istenmesi ile zaman zaman seminerler için de genişletebilecek potansiyel bir sokak oluşturulmak istemiştir. Bu sokağın oluşturulmasıyla arazide bulunan ağaçların korunması kararı alınmıştır.

Proje alanında oluşturulmak istenen sokak, tarihi surların yüksekliği, araziye olan yakınlığı ve çevre yapıların proje alanına ışık almayı zorlaştırması sebebiyle oluşturulacak sokağa, yarı kamusal mekanlara ve yaşam alanlarına ışık alımını kolaylaştırmak için ışık bacaları tasarlanmıştır ve 3 farklı varyasyon oluşturulmuştur. Bunlar; zemin kotuna ışığı taşıyacak olan atriyumlar, yaşam alanların içine avlu oluşturanlar ve pencere görevi gören açıklıklardır.

Kütle Dağılımı ve Oluşumu

Alanda 3 farklı işlev grubu ve bir sokak tasarlanmıştır. Bunlar ofis alanı, hangar ve yaşam alanlarıdır. Kamusal ve yarı kamusal mekanların zemin kotuna yerleştirilmesi amaçlanmıştır. Üst kotlarda ise yaşam alanları çözülmüştür.

+ 0.00 KOTU Yapı içi bileşenleri ; esnek bir kullanım alanı olan sokak, mahallede kentsel dönüşüme girecek evlerin tamiri ve yenilenmesi ile ilgili teorik bilgilerin çalışıldığı ayrıca toplanma ve seminer alanı olarak da kullanılabilecek bir ofis alanı ve teorik bilgilerin onarıma aktarılacağı bir uygulama alanı olarak hangar bu kotta çözülmüştür.

+3.00 KOTU Ev 3 olarak tanımlanan içinde bir atriyum bulunduran yaşam alanı bulunmaktadır.

+4.50 KOTU Ana sirkülasyonun bittiği kottur. Ev 1 ve Ev 2 olarak adlandırılan 2 yaşam alanı bu kottadır. Bu kotta iki atriyum 2 avlu ve bir çatı penceresi yer alır.

+6.30 KOTU Ev 3 yaşam alanının devamı niteliğindeki bu alanda bir avlu, bir çatı penceresi ve +3.00 kotundaki atriyumun devamı bulunmaktadır.

+7.30 KOTU Ev 1 olarak adlandırılan yaşam alanının devamı niteliğindedir. Bu kotta bir avlu, bir çatı penceresi ve +4.30 kotundaki avlu ve atriyumun devamı vardır.

Tarihi Bizans Surunun araziye yakınlığının vurgulanması ve kullanıcılara suarla ilişki kurabilecekleri mekanlar yaratmak amacıyla kütlelerin parçalanması ve farklı kotlara oturtulması hedeflenmiştir. Ayrıca her yaşam alanı kütlesinin çatı kotuna erişiminin sağlanmasının bu amacı desteklediği düşünülmüştür.

Sokak oluşumu için çevre evin duvarına bitişik çelik levhalı perde duvar sistemi uygulanmış ve sokak alanı için olabildiğince az kolon kullanılarak açıklık yaratılmak istenmiştir.