Satınalma (Didem Madak Mezarı), İstanbul’un Mezarları Tasarım Yarışması

Proje Raporu

“Şiir tehlikeyi güzelleştirme sanatıdır…” – Didem Madak Çelik

Didem Madak için tasarlanan anıt mezar projesinin ana temasını, şairin bilinç-altı düşüncelerini sembolize eden ve şiirlerinde kullandığı imgelemeleri soyutlayarak estetik bir çerçevede sunulmasını sağlayacak ferforje bir örüntü tariflemektedir. Yalın ve basit bir dilde üretilen mezar üç ana katmandan oluşmaktadır. Alt katmandaki toprak şairin bilinç-altındaki karanlık dünyayı sembolize ederken, topraktan bu dünyaya ulaşmaya çalışan “tehlikeli” düşüncelerini içermektedir. Bu katmandan büyüyen organik yaratıcı kanalları sembolize eden sarmaşık ve çiçek açan bitkiler, üst katmanda ışıkla buluşmadan önce şairin estetik filtresinden süzülmektedir. Tasarımın ana öğesi olarak ortaya çıkan metal ferforje örüntü, şairin “tehlikeyi güzelleştirerek” bizlere aktardığı şiirlerini sembolize etmektedir. Ferforje katmandan geçerek ışıkla buluşan yaratıcı kanallar, şairin var olmakta zorlandığı gerçeklikten şairi korumak için onu sarmaktadır.

Oluşturulan tasarımın ana elemanı olan perfore yüzey, sanatçının şiirlerdeki organik imgelemelerin soyutlanması ve biraraya getirilmesiyle tasarlanmıştır. Bu örüntüde bütüncül bir dil oluşturması için şairin sıklıkla tercih ettiği doğal imgeler -hayvanlar, çiçekler, bitkiler- tercih edilmiş ve bu figürlerden kare bir desen üretilmiştir. Mezarın üst kısmındaki geçirgen yüzeyi betimleyen “kafes”, desenin simetri kullanılarak üç boyutlu türetilmesiyle oluşturmakta ve Madak’ın şiirlerinin estetik yönünü bize formel olarak sunmaktadır.

Mezarın farklı katmanları malzeme ve üretim detaylarına da yansıtılmıştır. Bilinç-altı olarak tanımlanan ve organik maddeyi öğüten katman toprakla, bu katmandan bilinç-üstünde gerçeklikle buluşmaya çalışan fikirleri içeren organik kanallar bitkilerle, bunları gerçeklikten filtreleyerek ayıran katman ise corten metal levhalarla tariflenmiştir. Metal levhaların zamansal olarak paslanabilmesi ve kesilen motiflerin kenarlarının keskin bırakılması şairin “tehlikeli” olarak gördüğü iç dünyasına göndermede bulunmakta ve şairin bilinç-altını ziyaretçilere erişim dışı kılmaktadır. Mezarın zeminle buluşmasını sağlayan çerçevede üst katmandaki tasarımı ön plana çıkaracak açık tonda mermer bir doku tercih edilmiştir. Ferforje katmanın içinde bulunan saksılıktan büyüyecek sarmaşıkların şairin şiirsel dünyasını sarması ve mezarın organik örüntüsüyle bir bağ kurması öngörülmüştür.