Katılımcı, Van İpekyolu Belediye Merkezi Mimari Proje Yarışması

PROJE RAPORU

Geçmişten günümüze yapılar, kent hayatına ve kentli insanın gündelik yaşantısının her aşamasına katılan, hem kendilerini ona göre şekillendiren hem de kendi yapısal durumları açısından onları yönlendirici bir güç olarak var olagelmişlerdir. Bazı yapılar tüm kentin karakterini belirleyecek kadar baskın olurken bazıları ise mütevazı bir biçimde kendini kentin bir parçası yapabilmek için çabalamaktadır.

Kamusal Alanda Yapılar ve Zemin Katların Rolü

Kamusal alan, heterojen bir topluluğun herhangi bir kısıtlama ve baskı altında kalmaksızın bir arada bulunabilme ve hareket edebilme özgürlüğünü veren alanlardır. Bu tanımla birçok alana bakabilir ve buradan hareketle çeşitli sıfatlar aracılığı ile bu tanımı kademelendirebilir, sınıflayabilir ve yeniden tanımlayabiliriz.

Şüphesiz ki kamusal alan yalnızca bir boşluk olarak etkin bir kullanım üstlenmemektedir. Bu alanları tanımlayan yapılar, fonksiyonlar ve kullanıcılar ona hayat verebilmektedir. Bu yönde de bu alanlara en büyük katkıyı yapısal öğeler ve bunların o zeminle karşılaştığı (temas ettiği) yüzeyleri sunmaktadır. Yani zemin katlar burada en hassas rolü üstlenmektedir.

Bu yaklaşım tasarımın ilke kararları açısından fonksiyon yer seçiminde ve zemin kat tasarımında etkili olmuştur.

Kent İçerisindeki Konum

Belediye hizmet binası için seçilen alan kentin en hareketli akslarından birisi olan Cumhuriyet Caddesi ile kesişen Mareşal Fevzi Çakmak Caddesi üzerinde yer almakta ve kentin gelişen ihtiyaçları nedeniyle Cumhuriyet caddesindeki yoğunluk bu caddeye ve diğer paralel caddelere doğru kaymaktadır. Aynı zamanda önemli bir odak noktası olan Valilik meydanına da yakın bir konumda yer almakta. Ayrıca kentin yeni gelişim bölgesi ile iç içe ve fonksiyonu gereği bu bölgenin kaldıraç noktası olabilecek bir konumda yer almakta.

Kentsel Bir Eleman Olarak Yapı

Tüm bu veriler ışığında bunlara cevap verebilecek bir yapı nasıl olmalı? Hem karşısında yer alan park ile bütünleşik bir kullanımı olan, belediye için hizmet vereceği gibi gelecekteki tasarımlara yol gösterebilecek, arasında yer aldığı caddelerle kuvvetli bir bağlantı kuracak, kentlini günlük hayatı içerisinde yer alabilecek, altında beklenilen içinden geçilebilen ve dahil olunabilen, kentin dinamiklerinden beslenen ve onlara katılabilen bir Kentsel Eleman olarak bir Saçak Yapı tasarlanabilir mi? Bu kriterler, tasarımın şekillenmesinde aranan ve gerçekleştirilmeye çalışılan püf noktalardır.

Günlük Kullanım

Yapılaşılacak alan içerinde yapı kendisini okul tarafına doğru geri çekerek, önündeki alanı park ile bütünleşik olarak işleyebilecek şekilde bırakmıştır. İstenilen fonksiyonlar içerisinde yer alan sosyal fonksiyonlar (kafe, kütüphane, çok amaçlı, salon ve cep salonu) yapının günlük kullanımını artırabilmesi ve önünde bıraktığı alanın işleyişini ve ana aksı destekleyebilecek şekilde zemin katta çözülmüştür. Ayrıca zemin kat ile direk ilişki kurması gereken zabıta da bu katta konumlandırılmıştır.

Yapı zemin ve birinci katta daha az bir alana oturarak üst katlara doğru çıkıldıkça öne uzamakta ve en üst katta meclis salonu ile noktalanan alanda önündeki meydanla bütünleşik çalışacak merdivene büyük bir saçak oluşturmaktadır.

Alanda mevcutta yer alan sokak izi yapının 1.katta yan tarafa genişlemesiyle oluşan arkadlar ile desteklenerek korunmuş ve yapının işleyişine katılarak kentsel bir bağlantı elemanı olarak kurgulanmıştır. Bu aksın vurgusunu artıracak ve kullanımına zenginlik katacak şekilde aks boyunca sığ bir havuz eşlik etmektedir. Havuzun park kısmına bakan alanda arazinin 50 cm tasfiyesi ile elde edilen kot farkında oturma alanları oluşturulmuş ve parkla birlikte kullanılan bir buluşma ve bekleme alanı oluşturulmuştur.

Zemin kat girişi, ana akstan içeriye çekilerek önünde bıraktığı nişten sağlanmaktadır. Bu niş aynı zamanda yaz aylarında kafe ve kütüphanenin dışarıya taşabileceği aksa dinamizm katabilecek bir alana dönüşebilmektedir.

Belediye hizmetlerinde halka hızlı iletişim kurması istenen birimler birinci kat içerinde asma katlı bir biçimde çözülmüştür. Bu katın üst zemin kat gibi çalışması amaçlanmış bu doğrultuda merdivenin boyut ve tasarımı bunu kuvvetlendirecek şekilde düşünülmüştür. Engelli kullanımını kolaylaştırmak için bu problemde tasarıma dahil edilerek merdiven bünyesiyle birlikte bir rampa çözülmüştür. Ayrıca asma kata da ulaşabilecekleri biçimde bu kata ulaşımda yine bir rampa aracılığıyla sağlanmıştır.

Yapının genel işleyişinde, çalışma performansı artırmak ve çalışanlar için daha rahat bir ortam sunabilmek için açık ofis düzeni tercih edilmiştir. Katlar arasındaki hem görsel ilişkiyi artırmak hem de doğal havalandırma sağlayabilmek adına geniş bir galeri boşluğu bırakılmıştır.

İkinci ve üçüncü katlar genel ofis katları olarak düzenlenirken dördüncü kat başkanlık ve buna yakın olması gereken birimler ile meclis katı olarak ayrılmıştır.

Başkanlık girişi yapının ön kısmında ki meydandan alınmış, merdivenin yanında tasarlanan niş ile başkanlık girişine uzanan aralık elde edilmiştir.