- 5 Şubat 2024
- 4153 defa okundu.
İBB Hatay Geçici Yaşam Merkezi
PDG Mimarlar'ın tasarladığı İBB Hatay Geçici Yaşam Merkezi, KİPTAŞ koordinatörlüğünde inşa edildi.
Proje Raporu:
İBB Hatay Geçici (Yaşam) Barınma Alanı ve Sosyal Donatılar
Deprem sonrası müdahale süreci, acil barınma süreci sonrası geçici barınma süreci başlar. Kalıcı konut aşamasına geçmeden önce ara süreç olarak gördüğümüz bu sürecin organizyonu çok önemlidir. Türkiye’de deprem sonrası geçici barınma alanlarının kullanın süresi ve kalıcı konutlara geçiş süresi göz önüne alındığında (4-6 yıl) geçici barınma alanların sayısı, niteliği ve yaşama geri dönüş sürecindeki rolü daha anlaşılır olmaktadır. Bu alanlarda ‘geçici’ de olsa mekânsal kullanım ve mekânsal kalite çok önemliydi. Geçici Barınma Alanları hakkında çalışmaya başladığımızda ‘mimar’ refleksimiz de yanımızdaydı (modülerlik, sonrasında kullanım, malzeme alternatifleri… bu refleksin yansımalarını zihninizde canlanmıştır) ama dinlediklerimiz, izlediklerimiz ve sonrasında gördüklerimiz…
Tasarım sürecinde mekanla beraber düşünülmesi gereken en önemli durum kullanıcılar yani depremzedelerdi. Onlar için ‘geçici yaşam alanları’ oluştururken kayıplarını, kayıpları sonrası yaşam ve yansımaları, buna çözüm önerileri mekânsal olarak aranırken bu mekânların şekillenmesi ve kullanıcı profili, yaşama dönüş alışkanlıkları ve bir arada olma olasılıkları psikolog ve sosyologlara sorulacak bir konuydu.
Mekân elbette önemliydi ama insanların yaralarını görmek, bunun nasıl sarılacağını düşünmek daha büyük bir konuydu. Acaba çocuğunu kaybeden baba her gün komşularının çocuğunu görünce yarası daha çok mu kanardı yoksa teselli mi bulurdu? Bu mimarın karar verebileceği bir konu değildi. Ama mimarlık ile özel alan kamusal alan geçiş şeması çalışmaları, birimlerin birbiriyle ve çevresiyle ilişkisini organize etmek ve verilen brifleri koordine etmek mimarlık ile mümkündü.
Mekânsal irdeleme süreci 2 aşmada birbiriyle paralel olarak ilerledi. Birimler ve bu birimlerin birleştiğinde oluşturduğu bütünün ne olacağı.. Bu sürecin başında bir ‘Arketip Vaziyet’ çalışma altlığı hazırladık. Ada büyüklüğünün yangın, hastalık vb. acil durumlar için kontrollü ulaşımı sağlanabilen, yaya ulaşımı ile araç ulaşımının kesişmediği, yeşil bir bant ile hem kamusal alan hem de ihtiyaç duyulan özel ve kamusal ortak fonksiyonların olduğu…
Kiptaş koordinatörlüğünde deprem bölgesine giderek birçok alan inceledik. Alan belirleme sürecinde bazı ana kararlarımız da vardı. Mesela zeytin bahçelerinin olduğu alanlara geçici barınma yapmamak gibi. Arketip Vaziyet çalışmasında aldığımız karar ve ilkelere uyarak, geçici yaşam alanları için belirlenen yerlerde çalıştık. Yeşil bant ile geçici yaşam alanını destekleyecek park, oyun alanları, ticari üniteler, hizmet birimleri vb. fonksiyonları yaya dostu olarak konumlandırdık.
Bahsetmiş olduğumuz ulaşım şeması, yaya aksları, kontrollü taşıt aksları ve birimlere ait yarı kamusal, yarı özel alanlara ait anlatım… Maliyet dengesi ve uygulama kolaylığı açısında prefabrik birimin hızlı yapılabilmesini de önünde bulundurularak modüler sistemde tasarlanan birimler, farklı birleşim alternatifleriyle oluşturacakları dokunun yanı sıra renk çeşitliği ile de her yerin ‘aynı’ olma hissi, durumunu aşmaya çabamızı gösteriyor. Ulaşmaya çalıştığımızın hep kaliteli mekân olduğu bu süreçte özellikle gözle görünemeyen ama yakın zamanda (sonbahar ve kış aylarında) en önemli sorun haline dönüşme potansiyeli olan ‘altyapı’ da birimler üretilmeden önce yapıldı. Hatta bütçe analizin önemli bir kısmını bu altyapı çalışmalarına harcandı. Çünkü Türkiye ortalaması göz önünde bulunduğunda ve sonrası için potansiyel kullanım fonksiyonları da düşünüldüğünde Altyapı (temiz su, atık su, yağmur suyu ve elektrik..) sürecin olmazsa olmazı idi.
Geçici yaşamlarını devam ettirirken kendilerini de rahat hissettikleri alanları yani orada özelleştirebilecekleri alanları da konumlandırdık. Birimlerin her birine özel giriş alanları tasarladık, bunu yaparken de komşuluk ilişkilerini kuvvetlendirmek için Hatay’ın geleneksel evlerinde bulunan ‘havuş’ adı verilen ortak avluları da hatırlatacak şekilde birimlerin girişlerini oluşturduk. Birimler arasında kalan bu alanlarda yaşayan kullanıcılar birlikte vakit geçirebilir, çocuklar için aktivite alanı olabilir veya istenirse yeşil alan çözümleri üretilebilir.
Bu kurguda 9 ile 36 m² arasında değişen ve özelleştirebilecekleri alanları da bulunan yaşam birimlerini oluşturduk. Yaşam birimleri üzerine birçok alternatif ürettik. Bunlardan 3 farklı modül olarak 5 farklı plan kurgusu kullandık.
6×6 Modül Tip Plan 1: 36 m² kapalı alan, 2+1 konut tipolojisine sahip olup 5-6 kişi birlikte yaşayabilir.
6×6 Modül Tip Plan 2: 36 m² kapalı alan, 2+1 konut tipolojisine sahip olup 5-6 kişi birlikte yaşayabilir.
3×6 L Modül Tip Plan1: 27 m² kapalı alan, 2+1 konut tipolojisine sahip olup 3-5 kişi birlikte yaşayabilir.
3×6 L Modül Tip Plan 2: 27 m² kapalı alan, 2+1 konut tipolojisine sahip olup 5-7 kişi birlikte yaşayabilir.
3×6 Modül Tip Plan 1: 18 m² kapalı alan, 1+1 konut tipolojisine sahip olup 2-3 kişi birlikte yaşayabilir.
Etiketler
