Haliç’te Mercado Tasarım Projesi

Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi, Mimarlık bölümü öğrencisi Sena Aslan'ın Doç. Dr. Aslı Ağırbaş yürütücülüğünde hazırlanmış 2020/2021 Güz Dönemi Mercado Projesi.

İstanbul Haliç kıyısında tasarlanan mercado projesi çevresel analizler dikkate alınarak tasarlanmıştır. Miniatürk’ ün yanında bulunan arazinin bulunduğu çevre incelendiğinde, genellikle üniversitelerin çoğunlukta olduğu bir alan olduğu anlaşılmış ve öğrencilerin ise daha yoğun geleceği bir mekan kurgusu ile düzenlenmiştir. Kullanıcıların sağlıklı beslenme alışkanlığı edinmek amacıyla Mercado’da sebze ve meyvelerin hemen tüketilebileceği (take and eat) fonksiyonlu mekan ve plan düzenlenmesi gerçekleşmiştir. Analizler doğrultusunda ana yol aksı dikkate alınmış proje oluşumunda yaya akışları ve zonning programı akslar doğrultusunda şekillenmiştir.

Arazi 3 kota ayrılmıştır.  +5 kotu daha hareketli bir kot, +4 kotu mercado kotu ve +1 kotu ise daha sessiz kot olan kıyı kotudur. Rekreasyon alanları ise bu üç kota göre şekillenmiştir.

Anayoldan gelen geniş bir aks belirlenmiş ve sistemin omurgasını oluşturmuştur. Bu omurga yapılan analizlerin doğrultusunda etrafta çok fazla yeşil alanın bulunması fakat haliçte yeşil alanlarının kullanımının az olması sebebiyle insanları yeşile ve maviye yöneltme fikri ön plandadır. Ana yoldan gelen omurganın ise festival ve eğlence alanlarıyla insanları çekip kıyıya kadar uzanan bir aksta yeşile ve maviye yöneltmek amaçlanmıştır. Omurga olarak nitelendirilen bu ana aks kütleyi fonksiyon olarak ikiye ayırmıştır. Sebze ve meyvelerin satıldığı kütle ve giyim antika pazarı, ev eşyalarının satıldığı kütle olmak üzere ikiye ayırmıştır. Planlama olarak kapalı çarşı gibi bir ana akstan diğer mekanlara akış sağlanmıştır.

Yapının strüktürü (folding plate structure) katlanmış plak çelik strüktürdür. Bu strüktüre geleneksel pazarlarda kullanılan çadırların soyutlaştırılmasıyla karar verilmiştir. Kutu profillerle yükler birbirine aktarılarak ekonomik yönden avantaj sağlarken yüklerin birbirine aktarılması sistemin kararlılığını desteklemiş dengesini sağlamıştır. Bu çatı sistemini üçgen kolonlarla taşıtarak yük zemine aktarılmıştır. Kolonları izletme amacı ile planlamada sirkülasyon alanı kolonlar tarafından verilerek iç mekanda kolonların yarattığı ışık ve gölgeyi kullanıcının yakından deneyimlemesi istenmiştir.

Yeşil alanları oldukça fazla tutmak ve rekreasyon alanlarıyla insanların etkileşim ve iletişiminin artmasıyla haliçte daha canlı bir mekan kurgusu amaçlanmıştır.