Eşdeğer Mansiyon (Profesyonel Kategorisi), Türkiye Ay Üsleri Ulusal Fikir Yarışması

PROJE RAPORU

Koza, tam metamorfoz geçiren böcek grubunun krizalit hâlidir. Büyümesini  tamamlayan tırtıl, yetişkin forma geçiş süresinde ağdan bir koruma tabakası oluşturur ve vücut gelişimleri bu tabakanın içinde tamamlanır. Tırtılın girdiği bu aşama başkalaşım sürecinin başarılı bir şekilde gerçekleşmesi için oldukça kritik bir dönemdir. Alg ya da su yosunları, sucul ortamların  birinci derecedeki üreticileri olduklarından, tüm ekosistemlerin bütünlüğünün korunmasında önemlidir. Okyanuslarda bulunan diyatomlar ve diğer mikroskobik yosunlar, tüm dünyanın ihtiyacı olan fotosentetik karbon ihtiyacının üçte ikisini üretirler. Sularda yosunlar tarafından gerçekleştirilen fotosentez canlılara oksijen sağlar. Su yosunları, bununla birlikte suda yaşayan canlıların besin ve korunma gibi ihtiyaçlarını da karşılar.

KOZ[A]LG İSTASYON

Ultraviyole ışınlarından ve meteor yağmurlarından korunmak için doğal bir oluşum Sinious Rille vadisi seçilmiştir (Diyagram 1). Vadi duvarlarına bir koza gibi tutunan, hafif malzemelerle kurgulanabilen mekânsal bir anlayış öngörülmüştür. Aya minimum müdahale etmek, regolit, donmuş su, olivin gibi Ay kaynaklarını verimli bir şekilde kullanmak, bunlara yakın yerleşmek sürdürülebilirliği artırır. Yaratılacak yapay ekolojik ortamda kullanılacak suların, beden sıvılarının ve katılarının dönüşümü sağlanır.

Diyagram 1. KOZ[A]LG-Vadi etkileşimi

Diyagram 2. Vadiden suyun çıkarılması

Ultraviyole ışınlarına duyarlılığı artırılan etfe sistemi hafiftir (Diyagram 3). Hava ile şişirilerek ısı yalıtımı sağlar. Katlanabilir bir sistem olması dolayısıyla da taşınırken uzay araçlarında çok yer kaplamaz.

Diyagram 3. Etfe sisteminin oluşumu

Gök insanlarının psikolojik ve sosyolojik açıdan iyi olma halini sağlamak için görsel ve biyolojik olarak suyla temas ederler (Diyagram 4), birlikte uyurlar. Dünyada olduğu gibi insan dışında çeşitli bitkilerin yer aldığı ve tarımsal üretimin yapıldığı bir ortamda çalışırlar. İnternet ve VR gözlüklerle dünyayla iletişim, sanal ortamda dünyayı deneyimlerler.

Diyagram 4. Alg havuzu-insan etkileşimi

KOZ[A]LG Mimari Program

Gök insanları için uyku ve yemek birimleri, zihinsel olarak rahatlayıp sosyalleşebilecekleri eğlence modülleri bulunur. Uyku birimlerindeki yatma kapsülleri uyku ve kullanılmama durumlarına göre kendi aksları üzerinde ileri ve geri hareket ederek yerden tasarruf sağlar (Diyagram 5).

Diyagram 5. Yatma kapsülleri

Yaşamın devam etmesi için ay toprağı kullanılarak içinde bulunan demir, titanyum, oksijen elementleri başta olmak üzere toprağın ayrıştırılması, bu elementlerin üretime katılmaları için yakıt, oksijen, su eldesi laboratuvarları, fotosentezin gerçekleşeceği ve besin sağlayan dikey bahçeler bulunur. Dikey bahçeler, galeri ve etfe ile döşeme arasındaki boşlukla havalandırılır. Bitki ve sudan elde edilen nem ile mekanda mikro klima oluşturulur (Diyagram 6).

Diyagram 6. Oksijen-Nem döngüsü

Kotlara göre oluşturulan mimari program aşağıdaki gibidir.

0.00’da; laboratuvar-1 ve hangar,

-3.00’da; laboratuvar-2, revir ve toplantı alanı,

-6.00’da; uyuma, WC-Duş ve sosyal aktivite alanı, sığınak,

-9.00’da; uyuma, WC-Duş, sığınak,

-12.00’da; mutfak ve yemekhane,

-15.00’da; spor alanı ve alg havuzu yer alır.

Havanın hareket edebilmesi ve alg havuzunda üretilen oksijenin pasif yöntemle homojen bir şekilde dağılabilmesi için tüm kotlar hem etfe kenarından hem de galerilerle birbirine bağlıdır. (Diyagram 6). Alg havuzu aynı zamanda psikolojik olarak dünyayı suyla ilişkide hatırlatan bir görsel öğedir, 0.00 kotu hariç tüm katlardan izlenebilir.

Kotların tasarımı açık plan olarak geliştirilir. Planda hem ısı kayıplarını aza indirmek hem de ay çevresinden gelebilecek radyasyon ve meteorlara karşı minimum temas edecek üçgensi bir yüzey anlayışı tercih edilmiştir. Böyle bir strüktürel tasarım yüklerin vadi duvarına aktarımını da kolaylaştırır. Güneş fırtınalarından ve meteor yağmurlarından korunmak için vadi duvarının içinde sığınaklar yer alır. KOZ[A]LG’ın üretim süreci içinde eş zamanlı olarak robot kazıcılar tarafından vadi duvarı oyularak inşa edilir.  Vinç, tesisat ve asansörü içeren servis çekirdeği  KOZ[A]LG’ler arasındaki sirkülasyonu sağlarken vadi tabanında yürütülecek araştırmalar için de kullanılır. Vinç, KOZ[A]LG’lerin kurulumu bittikten sonra da vadi tabanındaki araştırma ve geliştirme, maden arama faaliyetlerinde kullanılacak taşıtların vadiye indirilmesine, ağır yüklerin taşınmasına ve KOZ[A]LG’lerin eskiyen veya bozulan parçalarının yenilenmesine yardım eder (Diyagram 7).