Eşdeğer Mansiyon (Profesyonel Kategorisi), Türkiye Ay Üsleri Ulusal Fikir Yarışması

PROJE RAPORU

Yerleşim Yeri Seçimi

Tasarım sürecinin ilk adımı olarak; Ay yüzeyi, yerleşim yeri tespiti açısından analiz edildi. Analizin sonucunda aşağıdaki verilere ulaşıldı. Söz konusu verilerin ışığında da Ay Üssü’nün yerleşim yeri tespit edildi.

• Veri: Ay Üssü’nün kendi kendine yetebilmesi açısından Ay Üssü’nden Ay yüzeyindeki su varlıklarına erişim hayati önemdedir. Atmosferin ve yerçekiminin olmayışı sebebiyle Ay yüzeyi güneş ışınları ile taranırken yüzeyde ulaşılan +150 derecelik sıcak güneş ışınlarının değdiği tüm yüzeylerdeki suyun buharlaşarak uzay boşluğuna karışmasına sebep olmuştur. Bu sürecin gerçekleşmediği bölge Ay’ın Güney kutbu bölgesindeki Shackelton ve Cabeus kraterlerinin çukurlarıdır.
• Veri: Ay’ın kutup bölgeleri haricindeki bölgelerde uzun gündüz ve geceler yaşanmaktadır. Uzun geceler ise enerji kaynağı olarak güneş enerjisinden yararlanmayı imkânsızlaştırmaktadır. Güneş enerjisini kullanmak ise Ay Üssü için hayati önemdedir.
• Üs Yeri Seçimi Kararı: Yukarıdaki iki verinin ışığında üs yeri olarak Shackelton ve Cabeus kraterlerinin çevresi yerleşim yeri olarak seçilmiştir.

Yapı Tasarımı Kararları

Tasarım sürecinin ikinci adımı olarak; Ay yüzeyi, yaşam hacmi (yapı) üretme açısından analiz edildi. Analizin sonucunda aşağıdaki verilere ulaşıldı. Söz konusu verilerin ışığında aşağıdaki yapı tasarım kararları alındı.

• Veri: Atmosferin olmaması Ay yüzeyini açıkta kullanmayı imkânsız hale getirmektedir.
• Yapı Tasarım Kararı: Bu veri üretilecek olan yaşam mekânlarının dış ortamdan bütünüyle hava sızdırmaz izole kapsüller halinde olması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır.
• Veri: Atmosferin olmaması dış basıncın olmadığı bir ortamı ortaya çıkarmaktadır. Bu da, kapsül hacimlerin Dünya atmosfer değerlerine uygun değerlerde hava ile basınçlandıklarında, Ay Üssü yapılarının kabuklarında tıpkı bir balondaki gibi içeriden dışarıya doğru negatif basınç ortaya çıkaracaktır. Ortaya çıkacak olan bu basıncın sonunda yapıların balon gibi patlamaması için basınç farkının yapı kabuğunda dengeleyecek tedbirlerin alınması gerekliliği durumu ortaya çıkmaktadır.
• Yapı Tasarım Kararı: Bu durum not edilip uygulama aşamasında yapı kabuğunun statik hesaplarında dikkate alınması sağlanacaktır.
• Veri: Ay’ın çekim gücü ile Ay yüzeyine yönelen irili ufaklı pek çok gök taşının atmosferde aşınmadan, oldukları halleri ile doğrudan Ay yüzeyine çarpmasına sebep olmaktadır. Bu da Ay Üssü yapılarının zarar görmesi ihtimalini ortaya çıkarmaktadır. Bu durum Ay Üssü yapılarının dış yüzeylerinin meteor yağmuruna karşı korunması gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır.
• Yapı Tasarım Kararı: Bu veriye istinaden yapı kabuklarının dış yüzeylerinin en az 200cm kalınlıkta regolit (regolith) ile kaplanması ve tüm açıklıkların meteor yağmurundan korunacak biçimde içeriye doğru saklanarak tasarlanması kararını ortaya çıkarmıştır.
• Veri: Güneş ışınları, ham halleri (sahip oldukları tüm enerjilerin yüklü halleri) ile Ay yüzeyine ulaşıp temas ettikleri yüzeylerin ısısını +150°C ye yükseltmektedir. Güneş ışınlarının Ay yüzeyinde değemediği bölgelerin sıcaklığı ise yine atmosfer katmanın olmayışı sebebiyle -150°Cye düşmektedir. Budan dolayı, Ay Üssü yapılarının kabuğunda, dış mekânlardaki sıcaklık değişiminin iç mekânlarda +20°C lere sabitlenebilmesi için yapıların kabuğunda önemli miktarda ısı yalıtımı tedbirlerinin alınması gerekecektir.
• Yapı Tasarım Kararı: Yapı kabuğunda kullanılacak yapı malzemesinin ısı geçişini en aza düşürecek bir biçimde kapalı gözenekli olmasının sağlanması kararı alınmıştır. Yapı kabuklarının malzemesi uygulama aşamasında ısı yalıtım hesaplarına göre belirlenecektir.
• Veri: Güneş ışınları ham halleri ile önemli miktarda radyasyon taşımaktadır. Söz konusu radyasyon insanlar dâhil tüm canlılar için yaşam riskleri oluşturmaktadır. Ham güneş ışığının iç mekanlara ulaşırken Dünya atmosferinde gerçekleşen zararlı dalgalardan arındırma işlemlerinin bir biçimde yapı kabuğunda gerçekleşmesi gerekmektedir.
• Yapı Tasarım Kararı: Güneş ışığını insan yaşamına uygun hale getirmek için güneş ışığının suyun içindeki davranışından yararlanma kararı alınmıştır. Bilindiği üzere güneş ışığı, su çözeltisinin içeriğine bağlı olarak, suyun içinde yol alırken belirli bir mesafeden sonra bir yandan yol aldığı su kütlesini ısıtmaktadır diğer yandan da insanlar için zararsız hale gelmektedir. Bu bilgiyi kullanarak yapıların kabuklarında su kütleleri oluşturma kararı alınmıştır. Ham güneş ışığı, içeriği ayarlanmış olan söz konusu su kütlesinin içinden geçirilerek insan yaşamına uygun hale getirilerek yapıların iç mekânlarına aktarılması sağlanacaktır. Su kütlesinde ortaya çıkan ısı da yapıların sıcaklık dengesinin kurulmasında kullanılacaktır. Böylelikle su kütlesi ısıl kütle olarak kullanılarak -150 ile +150 dereceler arasında dalgalanan dış ortam ısısın iç mekânda +20 derecelerde dengelenmesi sağlanacaktır.
• Veri: Ay’ın yer çekiminin Dünya’nın yer çekimine kıyasla daha az olması tüm malzemeleri daha hafif hale getirmektedir.
• Yapı Tasarım Kararı: Malzemelerin hafiflemesi ile Dünya koşullarındaki yer çekiminde su kütlesinin yapı strüktürüne oluşturacağı yükle başa çıkmak oldukça zor iken Ay koşullarında malzemelerin ağırlıklarının hafifleşmesi ile su kütlesinin taşınması kolaylaşmaktadır. Bu veriye istinaden su kütleleri güneş ışığından en etkili yaralanabilmek adına yapıların tepelerinde yerleştirilmesi kararı alınmıştır.
• Veri: Ay Üssünde yaşam ağırlıklı olarak kapalı mekânlarda geçeceğinden üs personelinde kapalı mekânda bulunma korkusunun (claustrophobia) oluşması ihtimalini ortay çıkarmaktadır.
• Yapı Tasarım Kararı: Kapalı ve küçük mekân hissini azaltmak için yapılar olabildiğince galerili ve yapı iç mekân sınırları belirgin olmayacak biçimde tasarlanmışlardır. Böylelikle küçük hacimlerde geniş mekân etkisi oluşturulmuştur.
• Veri: Ay Üssünde az sayıda personelin oluşturacağı sınırlı bir nüfus yaşayacaktır. Nüfusun azlığı bireylerde yalnızlık hislerinin çoğalmasına ve buna bağlı psikolojik sorunların oluşması ihtimalini ortaya çıkarmaktadır.
• Yapı Tasarım Kararı: Yalnızlık hislerini azaltmak için personelin sosyalleşmesine imkân tanıyacak ortak mekânlar üretilmiştir.
• Veri: Ay yüzeyindeki yer çekiminin Dünya’dakine kıyasla çok az olması uzun sürelerde Ay Üssü personelinin öncelikle kas, devamında da eklem ve iskelet sistemlerinde bozulmalar ortaya çıkaracaktır.
• Yapı Tasarım Kararı: Üs personelinin kas, eklem ve iskelet sağlıklarını koruyabilmeleri için spor yapma mekânları tasarlanmıştır.
• Veri: Ay yüzeyindeki yer çekiminin Dünya’dakine kıyasla çok az olması yapıların içindeki düşey ve yatay sirkülasyonun yeniden ele alınması konusunu ortaya çıkarmaktadır.
• Yapı Tasarım Kararı: Personel Ay Üssü ortamında düşük vücut ağırlık hissine sahip olacağı için basit bir kol kası hareketi ile tüm vücudunu kaldırabilir hale gelecektir. Spor faaliyeti olarak da personelin sağlığına katkı sağlamak için bundan dolayı düşey sirkülasyon için döşemelerde düşey boşluklar oluşturulmuş ve bu boşluklarda da Ay koşullarına uygun gemici merdiveni tasarlanmıştır. Yatayda da hızlı hareket etmeyi sağlayabilmek için gerekli yerlerde tutunma barları tasarlanmıştır.
• Veri: Atmosferin olmadığı bir ortama Üs’ten giriş – çıkışlar sırasında Üsteki havanın uzay boşluğuna kaçmaması için özel mekânsal tedbirlerin alınması gerekmektedir.
• Yapı Tasarım Kararı: Personelin Üs’ten Ay yüzeyine giriş ve çıkışları için yapı kabuğunda hava sızdırmaz ara mekânları (airlock) tasarlanmıştır. Personel ilgili kıyafetlerini bu ara mekânlarda giydikten sonra Ay yüzeyine çıkabileceklerdir. Benzer bir biçimde Ay yüzeyinden Üsse gelişlerde de ilgili personel söz konusu ara mekânlarda kıyafetini çıkardıktan sonra Üssün iç mekanına geçebilecektir. Bu giriş – çıkış mekânları sayesinde giriş – çıkışlar esnasında Üs’ten minimal ölçüde havanın eksilmesi sağlanacaktır.
• Veri: Ay yüzeyindeki alışılmadık koşullarda yapı üretim süreci gerçekleşeceği için beklenmedik riskli olayların gerçekleşme ihtimali yüksek olacaktır. Örneğin beklenmedik boyutlarda meteor yağmuru gerçekleşebilir veya herhangi bir yerde yangın veya uzay boşluğuna hava sızıntısı ortaya çıkabilir.
• Yapı Tasarım Kararı: Bu tür risklerin tüm yerleşkeyi kullanılamaz hale getirmemesi ve zarar görmüş olan bölümde (sektörde) kontrollü bir biçimde tamiratların yapılabilmesi için, tüm sistem birbirinden izole edilebilen bölümler (sektörler) halinde ele alınmıştır. Herhangi bir bölümde (sektörde) problem ortaya çıkarsa ilgili sektör tüm sistemden izole edilebilecek ve ilgili tamiratlar yapılabilecektir.
• Veri: Dünya’dan Ay’a malzeme ve insan işgücü transferinin son derece maliyetli olması.
• Yapı Tasarım Kararı: Söz konusu maliyetlerden dolayı yapıların 3d yazıcı robotlar kullanılarak Ay yüzeyinde bulunan regolitten beton hamuru oluşturularak yapıların inşa edilmesi kararı alınmıştır.

Peyzaj Tasarım Kararları

Tasarım sürecinin üçüncü adımında, oksijen kaynağı oluşturmak, gıda sağlamak ve psikolojik olumlu etkiler oluşturmak üzere Ay Üssü yapılarında yeşil alanlar üretme potansiyelleri gözden geçirildi ve aşağıdaki peyzaj tasarım kararları alındı.

• Veri: Dünya’dan Ay’a malzeme transferinin son derece maliyetli olması gıda ve oksijen konusunda Ay Üssünün kendi kendine yetmesini zorunlu kılmaktadır.
• Veri: Ay Üssünde uzun süreli yaşam Üs personelinde Dünya koşullarındaki yaşamın özlemini ortaya çıkaracaktır. Bu özlem de Üs personelinde psikolojik sorunların oluşması ihtimalini ortaya çıkaracaktır.
• Peyzaj Tasarım Kararı: Yapılarda üretilecek tüm ortak yaşam mekânlarında yenilebilir bitkilerden oluşan bitkisel tasarımlar yapılmıştır. Böylelikle Ay Üssünün mekânsal olarak Dünya koşullarına yaklaşılması sağlanılmıştır.
• Peyzaj Tasarım Kararı: Yapı kabuklarının iç yüzeylerinde ve tarım üretim alanlarında ve tüm ortak alanlarda oksijen üretimi konusunda performanslı bitkiler kullanılmıştır. Böylelikle Üssün oksijen döngüsü bakımından mekanik destek ihtiyacının en aza indirilmesi sağlanmıştır.
• Peyzaj Tasarım Kararı: Gıda ihtiyacını karşılamak amacıyla topraksız tarım sistemlerinin yer aldığı mekânlar üretilmiştir.
• Peyzaj Tasarım Kararı: Üssün gıda ihtiyacını karşılamak amacıyla regolit(regolith)’in toprak olarak kullanılıp bitkilerin yetiştirilmesi için bitki yetiştirme laboratuarları tasarlanmıştır.

Tefrişler, Kıyafetler ve Diğer Gündelik Ürünler ile ilgili Tasarım Kararları

Tasarım sürecinin dördüncü adımı olarak; Ay Üssü’nde gündelik yaşamın sürmesi sırasında gerekli olacak olan tefrişler, kıyafetler v.b. diğer araç gereçler ile ilgili Ay koşullarında nelerin yapılması gerekli olduğu ile ilgili araştırmalar yapıldı ve bu araştırmaların ışığında aşağıdaki tasarım kararları alındı.

• Veri: Dünya’dan Ay’a malzeme transferinin son derece maliyetli olması tefrişler, kıyafetler ve diğer gündelik malzemeler konusunda Ay Üssü’nün kendi kendine yetmesini zorunlu kılmaktadır.
• Tasarım Kararı: İlgili kullanımın gerektirdiği malzeme ihtiyacına uygun olarak regolit(regolith)’ten uygun malzeme hamurları üretilecek ve bu malzeme hamurları kullanılarak 3d yazıcılar yardımı ile tefrişler, kıyafetler ve gündelik ürünler üretilecektir.
• Veri: Ay yüzeyindeki yer çekiminin Dünya’dakine kıyasla çok az olması uzun sürelerde Ay Üssü personelinin öncelikle kas, devamında da eklem ve iskelet sistemlerinde bozulmalara sebep olacaktır.
• Tasarım Kararı: Üs personelinin: kas, eklem ve iskelet sağlığını korumak için ağırlaştırılmış kıyafetler tasarlanacaktır. Bu kıyafetler sayesinde Üs personeli günlük yaşamlarında, Ay’daki yer çekimi ortamında, Dünya’daki vücut ağırlıklarını hissederek yaşamlarını sürdüreceklerdir.

Ay’a gidiş ve yerleşim sebepleri olan:

• Bilimsel araştırmalar ve uzayın geçmişini öğrenmek
• Değerli madenlerin çıkarılması
• Turizm

konularının hayata geçebilmesi için yukarıdaki tasarım kararı kullanılarak 4 aşamalı bir planlama modeli oluşturulmuştur.

AŞAMA 1
(2023 ÖNCESI)

Bu aşamada, sırasıyla aşağıdakiler hayata geçirilecektir:

• Dünya ile Ay arasında Sürdürülebilir Ulaşım Sistemi (SUS) altyapısının kurulacaktır. SUS altyapısının kullanılması ile Dünya ve Ay arasında devamlı bir iletişim sağlanacaktır.
• İnsan yerleşimi öncesinde SUS kullanılarak Ay’a 4 kategoride robotlar gönderilecektir. Bu kategoriler; hammadde hazırlık robotu, yardımcı rover, 3D yazıcı robotları ve keşif robotlarıdır. Keşif robotları ay yüzeyinde ve lav tüplerinde dolaşıp derinlemesine bir harita çıkaracaktır. Yardımcı roverlar, keşif robotlarının geri bildirimine göre hammaddeyi üssün kurulacağı yere depolayacaktır. Hammadde hazırlık robotu ile 3D yazıcı robotlar ise birlikte çalışıp üssün altyapısını ve birimlerini insanlar daha gelmeden önce hazırlayacaklardır.
• Devamında, Dünya Uzay İstasyonu (DUİ) kendi bağımsız araştırmalarının yanında ay ile düzenli bir ilişki kuracak hale getirilecektir. Dünyadan kalkan roketler yakıt dolumlarını burada yapacaklar ve AUİ’ ye doğru yol alacaklardır. Roketi istasyona getiren yakıt bölümü ise dünyaya geri inecek ve bir sonraki kalkışa hazırlanacaktır.
• Gezegenlerarası Uzay Gemisi (GUG) aracı yapılacaktır. GUG kullanılarak DUİ ile AUİ arasında insan ve kargo aktarımı gerçekleştirilecektir.
• Ay Uzay İstasyonu (AUİ) kurulacaktır. AUİ, Ay yüzeyi ile dünya arasında bir geçit görevi görecektir. Bu sayede DUİ ile aralarında devamlı bir ilişki kurulabilecek ve her roket sürdürülebilir bir sistem içerisinde kullanılabilecektir.
• AUİ ile Ay Üssü arasında insan ve kargo taşıyacak Uzay Mekiği (UM) aracı yapılacaktır. UM aracı ile Dünyadan Ay’a insan ve kargo transferi ile ilgili son aşama da tamamlanmış olacaktır.

Bu aşamada Ay’a yapılacak olan seyahatlerden elde edilen regolit (regolith)üzerinde aşağıdaki konular kapsamında daha fazla araştırma yapılacaktır:

• Ay yüzeyindeki toprak olan regolit (regolith), çok ince taneli olduğu ve Ay’ın güneşin manyetik dalgalarını engelleyecek bir manyetik alanı olmadığı için elektrik yüklüdürler. Bu durum Ay toprağını, en azından yüzeyindeki tozu hem insanlar hem de robotlar için oldukça riskli bir hale getiriyor. Söz konusu riskleri gidermek için nelerin yapılabileceği konusunda araştırmalar yapılacaktır.
• Regolit (regolith)bünyesinde yeterli miktarda organik madde taşımadığı için mevcut hali ile bitkilerin yaşamasına elverişli bir toprak değildir. Regolit (regolith)’i bitkilerin yaşayabileceği ortam haline getirmek için yapılması gerekenler ile ilgili olarak araştırma yapılacaktır.
• Üssün inşasında kullanılacak 3D yazıcı malzemesi için regolit (regolith)üzerinde araştırmalar ve deneyler yapılacaktır.

AŞAMA 2
(2023-2028)

İkinci aşama, önceden roverlarla temelleri atılmış üsse 20 astronotun ulaşması ile başlayacaktır. Bu 20 kişi, gelecekte başlayacak Ay kolonisi için hem bir deney hem de bir ilk adımdır. Bu aşamada Ay Üssü henüz dünyaya bağımlı halde olacaktır.

Bu aşamada, Üssün tasarımını etkileyen 5 temel felsefe vardır, bunlar:

• Sürdürülebilir Üs Tasarımı: İhtiyaçları yerel karşılamak ve kendini besleyen döngüsel bir sistem oluşturmak
• Ferah Dolaşım Sistemi: Zaten kapalı alanlara sıkışmış insanlara kapalı alanlar içerisinde ferah bir dolaşım sağlamak
• Yaşama, Çalışma, Tarım Üçgeni: Kendi özelindeki bu üç mekânın arasında dinamik bir ilişki kurulmalı
• Güneş Işığının Kullanımı: Güneş enerji ve yaşam kaynağıdır, bu yüzden Üs’te güneşi doğru bir şekilde kullanımı sağlamak
• Tasarım: Dünyayı taklit etmemeli, Ay’ın koşullarına ve bağlamına göre kendi tasarım kurallarını bulmak

Üssün yayılma biçimi ortak bir mekân ve ortak mekâna bağlanan özel işlevli mekânlar hiyerarşisine yerleştirilmiştir. Bu şekilde sosyal bir ortama dönüşen ortak alan ferah bir dolaşım ve dağıtım görevi üstlenecektir. Özelleşme gerektiren işlevler ise kendi akışlarına sahip olacaktır.

20 Kişilik Kent

Ay kolonisinin ilk 20 kişisi için yaşam mekânlarının kurulması ile gelecekteki Ay Üssü metropolünün de ilk adımı atılmış olacaktır.

20 kişilik kent aşağıdaki mekânlara sahip olacaktır:

Ortak Mekân: Bir araya gelme, sosyalleşme ve dağıtım işlevleri yanında ortak tarım alanı ile birlikte besleyici bir mekân da olacaktır. Tepesindeki su tankı ile hem güneş ışığı alınabilecek hem de radyasyondan da korunabilecektir.

• Buluşma alanı
• Tarım alanı

Konutlar: Üs’te barınan herkesin genel yaşama birimleridir. Silindirik bir form en az yüzey alanı ile en çok kullanılabilir alanı sağlamasının yanında farklı işlevlerin kat farkları ile ayrılması konusunda da avantajlı bir tasarım seçeneğidir.

• Yatma podları
• Mutfak ve ıslak hacimler
• Spor ve eğlence mekânı
• Acil çıkış kıyafeti mekânı

Laboratuarlar: Bilimsel araştırmaların, bitki ve hayvanlar üzerinde deneylerin ve aynı zamanda kontrollü bir alanda tarımın yapıldığı bilim merkezidir. Yapay zeka ile entegre robot kolları insanlara eşlik edecektir.

• Araştırma laboratuarları
• Deney laboratuarları
• Deneysel tarım

İniş pisti: Roketlerin ay yüzeyine iniş ve kalkışları sırasında çevreye yayılacak taş parçaları ve elektrik yüklü tozlardan korunabilmek için; iniş pisti, üsten uzağa kraterin çukurlarına konumlandırılmıştır.

AŞAMA 3
(2030-2050)

2030 sonrası ilk ay üssünde kalan insanlardan gelen geri bildirimler sonucu bu aşamadaki asıl amaç sürdürülebilir, dünyaya olan bağımlığından sıyrılmış kendi kendine yeten ve hatta dünyaya satış yaparak kendi ekonomisine sahip olacak bir ay üssün oluşturulmasıdır.

Sürdürülebilir bir üs için 3 temel sistem ön görülmüştür, bunlar;

• Üssün hammadde ihtiyaçlarının bütünüyle yerel karşılanması
• Üs içerisinde kapalı bir ekosistem oluşturarak yaşam koşullarını kendi iç döngüleri ile sağlanması
• Sanayi bölgesi ile araç/ürün ihtiyaçlarının yerel karşılanması

Bu maddelerin detayları aşağıdaki gibidir:

• Hammadde ihtiyaçlarının yerel karşılanması için rover ailesi devamlı yüzeyde ve kraterlerde dolaşarak madencilik yapacaktır. Roverların bu madencilik işlerini dünya kökenli şirketler yürütecektir. Getirilen bu hammaddeler sanayi bölgesinde işlenecek, üssün ihtiyaçları giderilecektir. Ürün fazlası ise dünyaya satılacaktır ve ilk trilyonerler ortaya çıkacaktır.
• Kimyasal tepkimelerin bir haritası çıkartılarak dünyadaki gibi bir “terrarium” ortamı oluşturulacaktır. Oksijen üreten yosunlar(algea), oksijen ve karbonu döngüye koyan bitkiler, bitkilere doğal gübre üreten insanlar ve birçok eleman bu ekosistemin birer parçası olacaktır.
• Yapay zekâlar ile topluca yönetilen robotlar ile insan gücü gerektirmeyen ilk ay sanayi bölgesi kurulacaktır. Robotların yürüttüğü bu otomasyon sisteminde insan denetleyici, yönlendirici ve karar alıcı konumdadır. Sanayi bölgesi içinde robotların kendi akışları olduğu için ana üs yerleşiminden ayrılmıştır.

200 Kişilik Kent

Habitat Birimi (5 adet, her biri 40 kişilik):

• Ortak Mekân: Ay ortamında yetiştirilebilme ihtimali olan bitkiler göz önünde bulundurarak yapılan seçimlerin ortaya çıkardığı bitki ve yeşilin insanla buluştuğu mekânlar olarak tasarlandı.
• Konut Birimleri: Bireysel olarak tasarlanan konut birimleri habitat başı 40 kişi olarak hesaplanmıştır. İnsanın barınma, bireysel çalışma ve ihtiyaçlarını giderebileceği şekilde tasarlanmıştır.
• Laboratuarlar: Ayın araştırılması veya ayın fizyolojik yapısına uygun bilimsel araştırmalar yapılması için yapılmıştır. Tasarımsal olarak konut birimlerine olabildiğince yakın yapılmıştır. Konut ve çalışma işini ortaklaştırmayı hedeflemiştir.
• Konferans Salonu: Düzenlenebilecek toplantı veya konferanslara özel ortak mekân olarak tasarlanmıştır.
• Aquaponics: Kapalı devre bir sistemde balık ve sebzelerin simbiyotik biçimde yetiştirilmesiyle insanın ihtiyaçlarını karşılayacaktır.
• Dikey Tarım: Sebze ve meyve gibi gıda ürünlerinin yetiştirilmesinde kullanılacaktır. Neon (UV) ışıklarla fotosentez yapması kolaylaştırılacaktır.
• Ortak Mutfaklar: Alan yönetimi yapmak ve mekândan tasarruf etmek, aynı zamanda sosyalleştirmeyi artırmak amacıyla tasarlanmıştır.
• Spor Alanı: Aydaki koşulların beraberinde getirdiği insanın fizik yapısını olumsuz etkileyen yer çekiminin getirdiği problemleri en aza indirmek amacıyla ortak spor alanları tasarlanmıştır.
• Sağlık Birimi: Oluşabilecek acil durumlarda yapılacak ilk yardım için kullanılacaktır.
• Acil Durum Kaçış Mekânları: Ayda oluşabilecek durumlarda dünyadan gelecek yardıma kadar etkilenmemek amacıyla tasarlanmıştır.
• Metro: Birimler arası geçişte ay atmosferiyle temas edilemeyeceği için metro ulaşımı tasarlanmıştır. İnsan ve robot sirkülasyonu birbirinden ayrılmıştır.
• Depo: İhtiyaç duyulabilecek olan depolamayı karşılamak için habitat biriminde tasarlanmıştır.
• Altyapı: Elektrik, hava ve su altyapılarının içinde bulunduğu sistem öngörülmüştür.

Kent Merkezi:

• Yönetim Birimleri: 200 kişilik yaşamı idare edecek birim ihtiyacı doğrultusunda tasarlanmıştır.
• Kent Meydanı / Tapınak: Farklı birimlerdeki araştırmacıların ortak aktivite yapacağı ve inanışlarını pekiştireceği mekân olarak tasarlanmıştır.
• Kafe / Eğlence Mekânları: Çeşitli habitat birimlerinden bilimcilerin buluşması için tasarlanmıştır.
• Sağlık Birimi: Kent merkezinde oluşabilecek ve müdahale edilmesi gereken acil durumlara karşı tasarlanmıştır.
• Altyapı: Elektrik, hava ve su altyapılarının içinde bulunduğu sistem öngörülmüştür.
• Depo: İhtiyaç duyulabilecek olan depolamayı karşılamak için kent merkezinde tasarlanmıştır.
• Robot Bakım Mekânları: Kullanılacak ve üretilecek robotların tamamının bakımlarının yapıldığı sürdürülebilir mekân olarak tasarlanmıştır.

Turizm:

• Otel – Konaklama Mekânları: Araştırmacıların yanında daha kısa süreli ziyaret edecek turistler için tasarlanmıştır.
• Resepsiyon: Özel olarak turistler için karşılama birimi olarak tasarlanmıştır.
• Eğlence Mekânları: Turistlerin keyifli vakit geçirebilmesi için tasarlanmıştır.
• Ay Havuzu, Ay bilardosu: Aya yönelik tasarlanan eğlence amaçlı bilindik oyunların aya özel tasarlanması sonucunda oluşmuştur.

Şirketler:

• Madenci Şirket Kuleleri: Yatırım yapacağı ön görülen şirketlerin kullanması için tasarlanmıştır.
• Borsacılar Meydanı: Yatırımcıların bir araya gelmesi ve yatırımların piyasaya sunulması için tasarlanmıştır.

Sanayi:

• Rover Alım Alanı: Ayda çalışacak robotların kullanması için gereken mekânlar olarak tasarlanmıştır.
• Element İşleme Depoları: Ay yüzeyinde var olan ve insan yaşamını ve sürekliliğini olumlu etkileyebilecek olan elementlerin madenlerden çıktıktan sonra işleneceği ve insana katkı sağlayacağı mekânlar olarak tasarlanmıştır.
• Ana Dolaşım / İşleme Bandı: Sanayinin ana mekândan farklı olarak kurgulanmasıyla ortaya çıkan ulaşım sorununa çözüm olarak tasarlanmıştır.
• Özel Üretim Bandı: İşlenmiş madenlerin ürünlere dönüştürüleceği mekan olarak tasarlanmıştır.
• Laboratuarlar: Tüm sanayi işlevlerinin araştırmalarının ve deneylerinin yapılacağı mekân olarak tasarlanmıştır.
• Yönetim / İletişim Birimi: Sanayi biriminin kendi içinde işleyişini sürdürmek için tasarlanmıştır.
• Sağlık Birimi: Sanayi bölgesinde oluşabilecek acil durumlara müdahale etmek amacıyla yapılmıştır.

AŞAMA 4
(2050 ve sonrası)

Ay üssü ve genel olarak uzay trafiği geliştikçe Ay Üssü personeli ile ziyaretçilerinin daha uzun süreli olarak üste kalmaları gerekliliği ortaya çıkacaktır. Bunu sağlayabilmek için de Ay Uzay İstasyonunda merkez kaç kuvveti ile Dünya koşullarına denk yapay yerçekimli terapi mekanları oluşturulacaktır. Ay Üssü personeli ve ziyaretçilerinin sağlıklı olarak yaşamlarını Ay Üssünde sürdürebilmeleri için belirli aralıklar ile bu terapi merkezini ziyaret ederek bedenlerinin Dünya yerçekimi koşullarını hatırlaması sağlanacaktır. Böylelikle Ay Üssü ve genel olarak Uzay görevlerinin sürelerinin uzaması sağlanacaktır.

Gezegenler arası bir uygarlık olmayı hedefleyen insan için Ay artık bir dağıtım merkezi haline gelecektir.

www.gunayerdem.com