Eşdeğer Mansiyon, ÇEDBİK Sürdürülebilirlik Fikir Yarışması – 2022

PROJE RAPORU

“Turnusol”

Proje, insan kaynaklı müdahalelerin oluşturduğu etkilerin doğa üzerinde bıraktığı tahribata dikkat çekmeyi hedefler. İnsanların ayağını bastığı hemen her yerde oluşturduğu istila halinin hem bugünümüze hem de geleceğimize somut olarak nasıl etkiler oluşturduğunu gözler önüne sermek amaçtır. Bu yöndeki tahribatların doğa üzerindeki etkisini her geçen gün daha sık gözlemlemekteyiz. Kısa zaman aralıklarında doğanın vermiş olduğu negatif dönütler bizlere daha fazla sorumluluk yüklemektedir. Bu şekildeki ani iklim değişikliğinin veya dönüşümün gözlemlendiği alanlar proje konumu için dikkat çekici olmuştur.

Öneri ülke çapında ve global olarak da adını sıkça duyuran Salda Gölü’ne yapılması amaçlanmıştır. Bu alandaki insanların bölgeyi bilinçsiz kullanımı ve bir tatil yeri olarak kullanması sebebiyle geçtiğimiz yıllarda alanda suların çekilmesine ve yer yer bataklık havuzlarının oluşumuna şahit olunmuştur. NASA’nın da dünya için bir hazine olarak gördüğü ve korunumunun önemli görüldüğü alanda farkındalığı artırmak ve buraya verilen zararı insanlara çarpıcı bir şekilde yansıtmak amaçlanmıştır. Seçilen alan için oluşturulması hedeflenen prototipin, bölgesel verileri kullanması ve taşınabilirliği sayesinde ülkemizde bu şekilde tahribatın görünür olduğu yerlerde de kullanılması hedeflenmektedir.

Proje önerisi kendisini bir turnusol olarak görür ve bu ayrımı yapmayı hedefler. Bu doğrultuda da alana tasarlanmış olan pavyonun konumu her geçen gün çekilen suyun ayrımını gözler önüne sermektir. Bölgesel olarak görünen tahribatların pavyon içerisinde de sergilenir kılınması da turnusolün bir başka boyutudur. Proje ülkedeki diğer iklim bölgelerinde bulunan hasar görmüş alanlar için de örnek teşkil etmektedir. Bu şekilde ülkemizde Marmara Denizi, Hasankeyf, Uzungöl gibi toplumsal olarak zarara uğramış ve korunması gereken alanlarda da tasarlanan prototipin kullanılabilirliği ön görülmüştür.

Proje bu yönüyle tekil yapı ölçeğinden diğer korunuma muhtaç alanlarda da uygulanabilirliği sayesinde ülke çapında bir birliğe evrilmeyi hedefler. Bu pavyonun bulunduğu alandan kullanılan malzemelerle oluşturulması ve sürdürülebilirliğin sağlanması hedeflenir. Sürdürülebilirliğin yalnızca yeşil bina, güneşi doğru kullanım olmadığı tasarlanan pavyonda görünür kılınmaya çalışılmıştır. Topoğrafyadan sağlanan malzemelerle oluşturulan pavyon sürdürülebilirliğin farklı yönden ele alınması gerektiğini gösterebilir.

Tasarlanan pavyon içerisindeki bölücülerde içerisi Salda kumu, çevre yangınlarda yanan ormanların külleri kullanılır. Bu sayede eldeki malzeme kullanılıp iklim krizinde zarar gören ormanların da yaşatılması hedeflenmiştir. Yapı araziye zararı minimumda tutmayı hedefler. Bu doğrultuda oluşturulacak sergi pavyonunun kurulumunun ülkede farklı alanlarda da kullanımı düşünüldüğünde hazır üretilmiş malzemelerin yerinde montajı ile yapılması sağlanmıştır. Bu doğrultuda hazır beton kalıplar, çelik elemanlar, hazır beton kaideler ile pavyonun istenen zamanda sökülmesi, başka yerde tekrar kurulması sağlanmaya çalışılmıştır.

Tasarlanan yeşil sergi pavyonunu kullanıcıların bölgeyi gözlemleme, oturma, sergi gibi işlevlere hizmet etmektedir. Sergi kısmında bölgedeki karakteristik tahribatın serginin odağında kullanılarak aynı anda hem alanın güzelliklerini ön plana çıkaran hem de oluşan olumsuzlukların da göz önüne getirildiği bir ikili zıt durum oluşturulmaya çalışılmıştır.

Geçtiğimiz yıllarda artan iklim krizi olayları, gün yüzüne çıkan doğal tahribatların sonuçları projenin ana fonksiyonunu belirlemiştir. Pavyonun iklim krizinin sonuçlarını sergileyen, kullanıcıları düşündüren ve bir şeyler yapma gereksinimi hissettiren şekilde tasarlanması ön görülmüştür.

İklim krizi ya da insan tahribatlarının sonuçları olarak adlandırılabilecek bu durumların tekil bir pavyon ile çözülmesinin gerçekçi bir yaklaşım olmadığı düşünüldüğünde, oluşturulmaya çalışılan farkındalık ile dünyada yaşayan biz kullanıcılara çıkan sonuçları en aza indirgeme ya da yok etmeye yönelik adım attırması hedeflenmiştir.