5. Mansiyon, Bakırköy Cumhuriyet (Özgürlük) Meydanı ve Yakın Çevresi Kentsel Tasarım Proje Yarışması

PROJE RAPORU

MEYDANI TANIMLAMAK / ÇERÇEVE

Özgürlük Meydanı, yakın çevresindeki ulaşım ağları, barındırdığı zorunlu işlevler (beyaz masa/çiçekçi/büfe/taksi durağı/bankamatikler) ve yoğun yaya sirkülasyonu nedeniyle çok katmanlı bir yapıya sahiptir. Ancak bu katmanların bir aradalığı ve işleyişleri ile ilgili sorunlar nedeniyle, zihinde “meydan=karmaşa” imgesi oluşmaktadır. Bu karmaşaya rağmen meydan ile ilgili en akılda kalıcı imge mevcut tasarımda, alanı çevreleyen kolonaddır. Yapılan çalışmada kolonadın kent belleğinde yarattığı imgeyi korumak hedeflenmiştir. Kolonadın izleri korunarak; alanın kamusallığını ve meydanın bütüncüllüğünü destekleyecek şekilde yeni bir strüktür tasarlanması planlanmıştır. Mevcut durumda alana yayılan zorunlu işlevler (beyaz masa/çiçekçi/büfe/taksi durağı/bankamatikler) ve dağınık yapılaşmayı strüktüre eden bir örtü sistemi, meydanı çerçeveler.

Güncel durumda özgürlük meydanı ve durak alanları olarak ikiye bölünen kentsel boşluk, bütüncül tek bir meydan olarak ele alınmıştır. Meydanın bir kısmı kademelenerek kamusallığı üst kota taşır. Yükselerek amfiye dönüşen bu alan alternatif ve esnek kullanımlara imkan sağlar ve yumuşak zemin ağırlıklı bir kurgu ile meydanda vakit geçirmeyi teşvik eder. Meydanın aktif kullanımını destekleyecek amfi aynı zamanda alt kotta planlanan duraklara, metro çıkışlarına ve ticari işlevlere bütüncül bir örtü oluşturur.

Meydanı tanımlayan ve çerçeveleyen strüktür, alanı besleyecek işlevleri strüktüre ederken kamusallığı üst kotlara taşır.

Kent Parkı// Eğitim Adası

Günümüzde Emniyet Müdürlüğü’nün bulunduğu alan, doğusunda yer alan eğitim adasının (okullar, halk eğitim merkezi, kuran kursu, öğrenci yurdu, cami) Incirli Caddesi ile buluştuğu önemli bir noktada yer almaktadır. Proje kapsamında, bu alan “eğitim adası”nın kamusal verandası olarak yeniden ele alınmış ve  eğitim adasının kamuyla/kentliyle buluştuğu bir tampon bölgeye dönüşmüştür. Alanın eğitim adasına komşu cephesine, halk kütüphanesi, medyatek, kültür merkezi, atölye/workshop alanları, kreş, sergi ve galeri gibi işlevler konumlanmıştır. Yüklenen bu işlevler ile alan, kamu ile eğitim birimlerini buluşturan bir arayüze dönüşmektedir.

Alanın cadde cephesine yerleşen hafif saçaklar sistemi, “kent parkı”nı tanımlamakta ve büfe, durak, ticaret gibi işlevlere mekan oluşturmaktadır.

Yeşil ağırlıklı ve ağaçlandırılmış bir açık alan oluşturan kent parkı, üst ölçekte kurgulanan “yeşil kuşak” sistemine eklemlenmekte ve yeşil sürekliliği beslemektedir.

Pasajlar

Günümüzde, çarşı caddesi ve sokak-ticaret kurgusunun yoğun kullanıldığı bölgelerden olan Bakırköy, pasajlar bakımından oldukça zengindir. Pasajlar sayesinde dallanan ticari doku, paralel ve dikey sokaklara uzanmakta ve bölgede çok güçlü bir yaya dolaşım ve zemin kat kullanım potansiyeli yaratmaktadır. Giriş saçağı ve pasaj boyunca kullanılan simge renk/malzeme bütünlüğü ile pasaj ağının sürekliliği vurgulanmıştır.

Alt Çarşı

Landmark // Giriş Saçağı – Amfi

Alt çarşının başlangıç ve bitiş noktaları, bu alanları birer imgeye dönüştüren bir “landmark” strüktür ile tanımlanmıştır. Bu strüktür, çarşı girişlerinin görünürlüğünü artırmakta, girişlere saçak oluşturmakta ve üst yüzeyi amfi olarak kullanılarak bu noktaları aynı zamanda birer etkinlik ve buluşma noktasına dönüştürmektedir.

Görsel Süreklilik// Işıklık – Amfi

Orta bant boyunca, donatılara entegre olacak şekilde tasarlanan heykelsi ışıklık/saksı elemanları ile gündüz alt çarşının aydınlanması sağlanırken, gece ise alt çarşıdan süzülen ışıklar orta bant boyunca caddeyi aydınlatmakta, çarşının sürekliliğini ve canlılığını vurgulamaktadır. Çarşı boyunca devam eden bu elemanlar vesilesiyle alt/üst kot arası görsel ve yönsel ilişki güçlenmektedir.

Üst Ölçek Kararlar

Yeşil Kuşak // Süreklilik

Alanı çevreleyen birbiriyle dönemsel ve fiziksel olarak ilişkilenemeyen yeşil alanları bağlayan, peyzaj ve yaya sürekliliğini sağlayacak bir yeşil kuşak kurgusu oluşturulmuştur. Veliefendi Çayırı (Hipodrom), Millet Gazi Parkı, mezarlıklar, Ataköy yürüyüş parkuru, Ramazan Yeşil Parkı, marina, sahil bandını kapsayan rotanın sürekliliği, yeşil peyzaj, ağaçlandırma ve yaya/bisiklet yolları ile sağlanmıştır. Parsel/ada bazlı ve farklı zaman dilimlerinde ele alınan bu açık alanların bütüncül bir kurguya dahil olarak aktif olarak kullanılması, sahil bandı ile iç kesimlerin ilişkisinin güçlenmesi ve kent ölçeğinde büyük ölçekli bir yeşil alan kuşağı oluşturulması hedeflenmiştir.