1. Mansiyon (Esenler, Havaalanı: Mahalle Evi, Kısa Mola Merkezi ve Yuvamız İstanbul), Sosyal Merkezler Mimari Proje Yarışması

Mimari Açıklama Raporu

BALKON

Ölçekten Ölçeğe

Bir göz oda’dan kent’e varan ölçekler hiyerarşisinin kalbinde mahalle yer alır. Tarif etmeksizin kendimizi ait hissettiğimiz kültürün nüvelerini mahalleler yaratır. Selamlaşmayı, dayanışmayı, alışverişi, komşuluğu, nezaketi, velhasıl birlikte yaşamayı en evvel mahallede öğreniriz. Sokak sokak örülen yaşantı, kent olarak belirir.

Mahalle: Sokağa Açılmak ve Tanış Olmak

Bu izlekte, mahalle’yi iki duyarlılık üzerinden tarifledik: Sokağa açılmak ve tanımak. Mahalle ölçeğine dönük bu mekânsal kurguda, Mahalle Evi, Kısa Mola Merkezi ve Yuvamız İstanbul programlarının her biri doğrudan sokağa açılmalı, bağımsız girişleri olsa da birbirleri arasında geçişli olmalı ve böylece rastlaşma, tanıma, tanışma ihtimallerini yaratmalıydı. Sözkonusu arayış, yer’in iki potansiyeli ile örtüştü ve yönünü buldu.

Yerin İki Potansiyeli

1.Kot Farkı: Atışalanı Caddesi ile Köyiçi Caddesi arasındaki 7 m’lik kot farkı, farklı kotlarda sokağa açılan kat düzlemi niceleiğini ve bahçe/balkon/teras imkanlarını artırdı.
2.Uygulama İmar Planı öngörüsü: Halihazırda parsel, çevresindeki yüksek yapılaşmaya karşı biricik kentsel boşluktur. Yaklaşık 5000m²’lik bir inşaat alanının yükseleceği bu parsel, kendi yerine kentsel boşlukların yaratılmasını zorunlu kılacaktır. İmar planı bu gereğe uygun olarak Güler ve Gülser Sokaklar arasındaki ada ile, parselin güneybatısındaki iki ada ve parsel adasının bir köşesini park olarak planlamıştır. Vaziyet planı kararlarında bu planın ufkunu baz aldık.

Yerin bu iki potansiyelini proje için birer değer haline getirmenin yollarını araştırdık ve tasarım sürecinde iki asal karar belirdi.
1.Yoğun araç ve yaya trafiğinin olduğu Atışalanı Caddesi ile mahalle ölçeğine daha yakın olan Köyiçi Caddesi arasındaki Köyiçi Sokağını, karşısındaki park alanıyla birlikte yapının asıl yüzü olarak belirledik. Emniyet binasının sınır duvarını Emniyet’in ihtiyaç duyduğu park ve manevra alanını bırakacak şekilde öteleyerek kesintiye uğratılan akışı açtık.
2.Mahalle evi, Kısa Mola Merkezi ve Yuvamız İstanbul için bağımsız birer giriş imkanını tabi kot farkını kullanarak Köyiçi ve Kırgız sokaklarından sağladık. Bununla birlikte bu üç işlevi, birbiri arasında geçişleri mümkün kılacak ortak bir giriş ve fuaye ile ilişkilendirdik.

Mahalle Meydanı, Mahalle Kafesi, Mutfak Atölyesi ve Kermes Alanı

Atışalanı Merkez Camisi, çevresindeki esnaf dükkanları, planın öngördüğü park alanı ile birlikte yarışma parselinin kuzeybatı yönünü, Mahalle Evi işlevlerinin açılacağı yön olarak belirledik. Muhtarlık, mahalle kafesi, mutfak atölyesini zemin kotta ve hemen üzerinde, sokağa açılan yarı açık alanlarıyla birlikte yerleştirdik. Parkın binaya bakan sınırında mutfak atölyesi ve diğer sanat atölyelerinin sergi ve satış alanı olarak kullanılacak bir kermes/pazar alanı önerdik.

Kütüphane ve Mahalle Terası

Yapıyı, mahalle meydanı yönünde alçak tutarak, kuzey-güney aksındaki park alanları arasındaki görüş açıklığı bıraktık. Mahalle Evi programının önemli bir bileşeni olan kütüphaneyi alçak kütlenin terasına açtık. Süreli yayınlar salonunu doğrudan terasa komşu yerleştirdik. Bu terasta açık hava etkinlikleri için bir amfi tasarladık.

Mahalle Meclisi

Yarışma programına ek olarak, birlikte karar almayı ve tartışma kültürünü mahalle ölçeğinde mümkün kılacak bir Mahalle Meclisi mekânı önerdik. Bu mekânı, kütüphane terası izdüşümünde, muhtarlık ve diğer idari alanların bulunduğu, dışarda mahalle meydanına içerde ortak giriş fuayesine bakan bir arakesite yerleştirdik.

Yuvamız İstanbul, Park ve Avlu

Kırgız Sokaktan hemzemin giriş alan Yuvamız İstanbul, Mahalle Evi ve kütüphane terasıyla kafe ve mutfak atölyesi yönünden iç bağlantıya sahiptir. Bu bağ-mekânda Mahalle Evi programındaki oyun mekanını konumlandırdık. Kreş çok amaçlı salonunu park yönündeki açık oyun alanına, etkinlik odalarını avluya, yemek salonunu ise güneydoğu yönündeki peyzaj kotlandırmasına açtık. Koridorları etkinlik ve oyun alanları olarak tefrişlendirdik ve farklı karakterde nişler ürettik.

Kısa Mola Merkezi ve Terası

Kısa Mola Merkezine erişimi, Köyiçi Sokağı +92.00 kotundan aldık ve giriş fuayesini mutfak atölyesi üzerinden mahalle meydanına perspektif veren bir galeri boşluğuna açtık. Kütüphane ve terasa çıkan ana düşey dolaşıma merkezin zemin kotundan erişim sağladık. Ayrıca kütüphanedeki görme engelliler okuma salonuna asansör ile doğrudan bağlantı verdik. Merkezin derslik, atölye, yemek salonu ve destek hacimlerini tek kotta çözerek, kreş üst kotundaki teras çatıyı bahçe ihtiyacını karşılamak üzere düzenledik.

Balkon

Balkon, ev ile sokağın arakesitinde içerdeki hayattan sokağa haber veren mekanlardır. Sokakla ilişkiyi artırmak ve sokağa merkezin iç yaşantısını her katta yansıtmak amacıyla mahalleri balkonlarla çevreledik ve mekanları peyzajla destekledik.

Mevcut Ağaçlar

Köyiçi Sokağı boyunca bulunan iri gövdeli 43-56, projede kreş avlusunda bulunan 31-35, Kırım Caddesi çeperindeki 42,25-28 ve yapının Atışalanı Caddesi ucundaki 1-5 numaralı ağaçlar korunmuştur. 7-24, 29-30, 36-41, 57-63 nolu ağaçların ise plan gereği park alanı olarak belirlenen 4 yeni yeşil alana taşınması önerilmiştir.