Yüzen Bir Kamusal Meydan

CRA-Carlo Ratti Associati ve Höweler + Yoon, Brezilya'nın Belem kentinde COP30'a ev sahipliği yapacak AquaPraça isimli yüzen bir kültürel meydan tasarladı.

Yükselen su seviyelerine uyum sağlamak için doğal zekâ ve duyarlı teknolojilerden yararlanan AquaPraça, mimari ve çevre arasında yeni bir ortak yaşamı araştırıyor. Küresel iklim diyalogları için bir buluşma noktası olarak tasarlanan meydan, 19. Venedik Mimarlık Bienali‘nde sergilenecek. Ardından Belem’e bir yolculuk yaparak COP 30’daki İtalyan Pavyonu’nun ayrılmaz bir parçası olacak ve İtalya’nın mimarlık ve iklim eylemi üzerine düşüncelerini küresel bir izleyici kitlesiyle buluşturacak. Daha sonra AquaPraça, şehrin kültürel altyapısının bir parçası haline gelecek.

Toplamda 400 metrekarelik bir alana yayılan AquaPraça, kamusal alanı denizin içinden “oyarak” oluşturuyor ve yapılı çevre ile doğal kuvvetler arasında fiziksel bir diyalog kuruyor. Su yüzeyinde dengede kalmasını sağlayan deplasman ve kaldırma kuvveti prensipleriyle çalışan platform, bünyesindeki sistemlerle suyu tutup bırakarak çevredeki su seviyesine sürekli uyum sağlıyor. Böylece kullanıcılar, deniz seviyesindeki dalgalanmaları göz hizasında deneyimliyor; bu da doğa ve şehir sistemlerine dair yeni bir farkındalık yaratıyor.

Bu proje, uluslararası bir iş birliğinin sonucu olarak ortaya çıktı. İtalya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı ile Çevre ve Enerji Güvenliği Bakanlığı’nın öncülüğünde başlatılan proje; Brezilya Dışişleri Bakanlığı, Bloomberg Philanthropies, Dünya Bankası’nın Connect4Climate programı ve CIHEAM Bari gibi birçok paydaş tarafından destekleniyor. Proje, farklı toplulukları bir araya getirmeyi ve ekolojik düşünceyi küresel ölçekte yaymayı hedefliyor. İlgilenen paydaşlar için resmi başvuru süreci başlatıldı.

“AquaPraça, ziyaretçilerin denizle göz hizasında buluşmasına imkân tanıyor. Meydanın eğimli yüzeyleri ve değişken seviyeleri, hassas bir denge durumunu yansıtıyor.”

“Bu platform hem kelime anlamıyla hem de simgesel olarak, deniz seviyesi yükselmesi ve iklim değişikliğinin kentler ve topluluklar üzerindeki etkilerine dair kolektif anlayışımızı ve deneyimimizi derinleştirmeye hizmet ediyor. Aynı zamanda ortak çözümler arayışına zemin hazırlıyor.”

AquaPraça, şu anda kuzeydoğu İtalya’da ileri çelik yapı teknolojilerinde uzmanlaşmış Cimolai firması tarafından inşa ediliyor. Yapının 4 Eylül 2025’te 19. Venedik Mimarlık Bienali’nde tanıtılmasının ardından Belém’e taşınması ve 10–21 Kasım 2025 tarihleri arasında COP30 kapsamında İtalya Pavyonu’na ev sahipliği yapması planlanıyor. Sonrasında ise Amazon’da yüzen bir simge yapı olarak kalıcı biçimde konumlanacak—iklim değişikliği karşısında mimarlığın uyum ve diyalog kapasitesini yansıtan güçlü bir örnek olarak.