Olimpiyatlar için Sıra Dışı Bir Ev Sahibi “Akpınar”

Tozlu yolların sonundaki açık maden ocaklarıyla çevrili sakin bir köy olan Akpınar dünyanın en büyük spor etkinliği için olası bir yer olarak görünmüyor. Yine de Olimpiyat Oyunları, Türk hükümetinin planları meyvesini verirse, 2020'de buraya gelebilir.

Diğer köylülerle birlikte çay ocağının önünde oturan 63 yaşındaki Necdet Bilgiç “Stadyumu tepenin diğer tarafına inşa edecekler” diyor.

Nüfusu 1.000 kişi olan Akpınar, İstanbul’un 40 kilometre kuzeyinde, şehir plancıları tarafından Yeni Şehir olarak tasarlanan, 1 milyonluk bir yerleşim için Karadeniz kıyısında 16.000 hektarlık inşaatın planlandığı bir alan.

Şu anda alan, orman, kumluk alan, kömür madeni, büyükbaş hayvanların yola çıktığı ve trafiğin çoğunu madenlerden malzeme taşıyan kamyonların oluşturduğu rastlantısal bir köyle çevrili. Ancak bu yakında değişecek.

Bilgiç “Akpınar yakında yok olacak” diyor.

Yeni Şehir için olan planlar 8 yıl sonraki Olimpiyatlara ev sahipliği yapmak için gerekli tesisleri de kapsıyor. Bu plan 25.000 sporcu için Olimpiyat Köyü ve spor arenaları ile tamamlanacak.

Tokyo ve Madrid gibi İstanbul da 2020 oyunlarına ev sahipliği yapabilecek adaylardan biri ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin kararı gelecek yıl Eylül’de bekleniyor.

Altı pistli, yılda 100 milyon yolcu kapasiteli ve bu şekilde dünyanın en yoğunu olacak hava alanı da projenin bir parçası. Yeni Şehir aynı zamanda üniversiteler, bir dünya ticaret merkezi, limanlar ve modern ulaşım sistemine sahip olacak.

Türkiye Ulaşım Bakanı Binali Yıldırım’a göre sadece havaalanı 5 milyon Dolar’a mal olacak. Yeni yerleşmenin maliyeti ile ilgili bir rakam mevcut değil.

Yenişehir ve yeni havaalanı geçen yıl Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından duyurulan multi milyoner inşaat programının parçalarından.

Medya ve Erdoğan tarafından “cesur proje” olarak adlandırılan proje, Karadeniz’i Marmara Denizi’ne bağlayan yeni bir nakliye kanalını da kapsıyor. Erdoğan’a göre proje 2023’te Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılında tamamlanmaya yönelik olarak planlandı.

Yeni Şehir için oluşturulan planlar Türk basını tarafından ilk kez bu ay su yüzüne çıkarıldı. Urban Green Global’dan Yeni Şehir’in planlamasını yapmak için İstanbul’daki yetkililer tarafından danışman olarak tutulan Amerikan şehir plancısı ve mimar Sidney Rasekh “Bu çok iddialı bir proje,” dedi.

“Evet, yapabilirler,” dedi Türkiye’deki yetkililere ve inşaat şirketlerine dayanarak ve ekledi, “Çok sıkı çalışmaları gerek. Hiç boşluk yok.”

Önceden yapılan bir röportajda, Birleşmiş Milletler tarafından en çok yaşanılabilir şehir olarak ilan edilen bir Kanada şehri Vancouver’in 1980’deki şehir planlama programına dahil olan Rasekh, İstanbul’un Yeni Şehir’inin modern teknoloji ile ekolojik prensipleri birleştireceğini söyledi. Yeni yerleşimin planlarının mevcut boş araziyi ve kumluk alanları, Karadeniz kıyısı boyunca arabanın giremediği yeşil bir bantın olduğu, kendi enerjilerini üreten akıllı binaların, rüzgar ve biyogaz istasyonlarının, meyve ve sebze bahçelerinin, yürünebilir mahallelerin olduğu ve İstanbul’un merkezine bağlanan bir hızlı metronun bulunduğu ulaşım sistemine sahip modern kentsel alanlara dönüştürdüğünü söyledi.

” Büyük ihtimalle Avrupa’daki en akıllı şehir olacak,” dedi ve projenin yapımına gelecek yıl başlayacaklarını ekledi. Rasekh, “Yeni Şehir’in nüfusunu büyük ihtimalle havaalanı çalışanları, İstanbul’un depreme eğilimli alanlarından gelen insanlar ve ‘yeşil bir alanda yaşamayı tercih eden insanlar’ dolduracak,” dedi.

Yeni Şehir ve havaalanı için ayrılan bölgede bulunan köylerde, yerli halk hazırlıkların çoktan başlamış olduğunu söyledi.

Akpınar’ın 10 km kuzey doğusunda, tasarlanan havaalanına yakın Tayakadin köyünde kamyon şoförlüğü yapan 48 yaşındaki Mehmet Güven, “Bazı ormanlık alanları temizlemeye başladılar.” dedi. Diğerleri, arazi ölçümü ve jeolojik incelemelerin devam ettiğini söyledi.

Güven, böyle sessiz bir köyün yanında dünyanın en işlek havaalanını yaptırma anlayışını beğenmediğini söyledi. “Diğerleri para kazanacaklar ve biz bu gürültüde yaşamak zorunda kalacağız.” dedi.

Ama diğer köylüler daha pozitifti. 80 yaşındaki Bahattin Durukan, “Bu çok iyi olacak.” dedi ve “Biz de arazimizin satışından para kazanacağız.” diye ekledi.

Akpınar’da görüşler de ayrıldı. 44 yaşındaki Ersin Kriga köye uzanan engebeli yolun muhtemelen Yeni Şehir projesi nedeniyle yıllar sonra ilk kez modernize edildiğini söyledi. “Bu daha yüksek gelir ve daha fazla iş getirecek” dedi.

Diğerleri daha ihtiyatlıydı. “Sessizliğimiz ve sakinliğimiz gitmiş olacak.” dedi 36 yaşındaki Yücel Akın. “Bu iyi değil.”

Türkiye Şehir Plancıları Odası’nın İstanbul Genel Sekreteri Akif Burak Atlar, projeye yapılan eleştirilere katıldı. “Bu İstanbul’un geleceğini karartan bir karardır” dedi.

Atlar’a göre, hükümet tarafından yakın zamanda duyurulan, ne Yeni Şehir ne de Boğaz için düşünülen 3. köprü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2009 planı içinde yer alıyordu. Atlar, “İstanbul’un kuzeyi doğal bir kaynak olarak korunmalıydı.” dedi. “Eğer böyle devam ederse, İstanbul’un doğal kaynakları önümüzdeki 30-50 yıl içerisinde tükenecek.”

Atlar, yetkililerin İstanbul’un kuzeyini emlak ve inşaat endüstrisine açmak istediğini ve halkın karanlıkta kaldığını söyledi.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi açıklama taleplerine yanıt vermedi.