“Nadir Yayınlar” Koleksiyonu “Tehlike Altındaki Arşivler Programı” Kapsamında Erişime Açıldı

American Research Institute in Turkey’e (ARIT) bağlı Amerikan Bord Kütüphanesi’nin parçası olan “Nadir Yayınlar” koleksiyonu, Salt ve ARIT iş birliğiyle, British Library’nin “Tehlike Altındaki Arşivler Programı” kapsamında desteklenerek çevrimiçi erişime açıldı.

Salt Araştırma, ABCFM Arşivi Amerikan Bord Yayınları

Garanti BBVA tarafından kurulan Salt, American Research Institute in Turkey [Amerikan İlmî Araştırmalar Enstitüsü] (ARIT) iş birliğiyle, yaklaşık 65.000 görselden oluşan “Nadir Yayınlar” koleksiyonunu çevrimiçi erişime açtı.

Avedaper gazetesi editör kadrosu; Charles C. Tracy, The Development of the American Board’s Work in Asiatic Turkey, 1904; Salt Araştırma, ABCFM Arşivi

Salt Araştırma Kent, Toplum ve Ekonomi Arşivi bünyesindeki American Board of Commissioners for Foreign Missions (ABCFM) Arşivi’ne eklenen koleksiyon, Avedaper [Müjdeci] gazetesinin Ermenice ve Ermeni harfleriyle yazılmış Türkçe baskılarının yanı sıra Osmanlı Türkçesi, Rumca ve Karamanlıca kitaplar, kitapçıklar ile broşürleri içeriyor. ABCFM’nin eğitim ve kültüre yaklaşımına ışık tutan yayınlar, Osmanlı coğrafyasında çok az yazılı iz bırakmış Protestan topluluklara dair bilgileri de gün yüzüne çıkarıyor.

Müteveffa Kral Yedinci Edward’ın cenaze alayı; Avedaper, Cilt: 53, Sayı: 28, 1910; Salt Araştırma, ABCFM Arşivi Amerikan Bord Yayınları

ABCFM’nin İstanbul’da faaliyet gösteren yayınevinin 1857-1933 yıllarında bir dizi hâlinde yayımlayıp dağıttığı bu kaynakların kataloglama ve dijitalleştirme çalışmaları (EAP 1355), British Library’nin “Endangered Archives Programme” [Tehlike Altındaki Arşivler Programı] kapsamında, Lisbet Rausing ile Peter Baldwin’in hayır fonu olan Arcadia tarafından desteklendi. Yayınların koruma altına alınması ve araştırmacıların erişimine sunulması amacıyla 2021-2023 yıllarında ARIT’in yürüttüğü proje için verilen hibenin yerel arşiv ortağı Salt Araştırma oldu. Koleksiyonu incelemek için: archives.saltresearch.org. American Board of Commissioners for Foreign Missions (ABCFM) Arşivi

“Kısaca Zooloji: İkinci Kitap”, 1898; Salt Araştırma, ABCFM Arşivi Amerikan Bord Yayınları

Arşiv, yurt dışına dinî ve yardım amaçlı görevliler yollamak üzere 1810’da Amerika Birleşik Devletleri’nde faaliyete geçen Protestan bir kuruluş olan American Board of Commissioners for Foreign Missions’ın (ABCFM) İstanbul’daki ofisinde tutulan idari kayıtlardan oluşur. Anadolu, Balkanlar ve çevre bölgelerde ABCFM ile bağlantılı kuruluşların istasyonları tarafından sürdürülen eğitim, sağlık, yayın faaliyetlerine ilişkin belge ve raporları içerir. United Church of Christ (UCC) ve ARIT’in ortak hak sahibi olduğu arşiv, ARIT tarafından kataloglanıp Salt Araştırma himayesinde dijital ortama aktarılarak araştırmacıların erişimine sunulmaktadır.

“Talim ve Terbiye ve Halk”, 1928; Sol üstte: Oyun meydanı eğlenceleri; Sol altta: Halka mahsus bir oyun meydanı; Salt Araştırma, ABCFM Arşivi Amerikan Bord Yayınları