Mimarlar Platformu’ndan UNESCO’ya İstanbul tepkisi

İstanbul Mimarlar Platforumu, Dünya Kültür Mirasları Komitesi'ne bir mektup yazarak İstanbul'daki uygulamaların takip edilmemesi nedeniyle komiteyi eleştirdi.

Bugün UNESCO ve ICOMOS’tan bir heyet Tarihi Yarımada silüetini bozacak Haliç Metro Geçiş Köprüsü’nü inceledi.

İstanbul Mimarlar Platformu UNESCO Kültür Mirası Komitesi’ne bir mektup yazarak, komitenin İstanbul’un kültürel ve tarihsel değerlerinin tahrip edilmesi karşısında pasif kalmasını eleştirdi. 2004 yılından bu yana İstanbul’da izleme sürecinin devam ettiğini belirten İstanbul Mimarlar Platformu, “Ancak bu izleme sürecinin kültürel miras politikalarının evrensel normlara göre geliştirilmesinde yeterli olmadığını, iyi yönetilmediğini ve tıkandığını düşünüyoruz” dedi.

Örnekler sıralandı
Mektupta İstanbul’un kültürel ve tarihsel mirasının tahrip edilmesiyle sonuçlanan süreçlere de örnekler verildi. Haliç Metro Geçiş Köprüsü’nün Tarihi Yarımada’nın silüetini bozacağı yönündeki eleştirilere İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından hattın 1 milyon kişiye hizmet vereceği ve eleştirilerin zaman kaybına yol açtığı yanıtının verildiğini hatırlatan mektupta şunlar söylendi:

“Bir proje geliştirme sürecinin olumlama veya olumsuzlama meselesi haline getirilmesinin kendisinin temel bir sorun olduğuna dikkat çekmek isteriz. Tasarım sürecinin kapalı bir çevrede cereyan eden tartışmalara indirgenmesi, uygulama aşamasında tartışılması, uzmanlık hizmetlerinin yapılandırılmasındaki sorun, sürecin fikir üretimine ve katılıma açılmaması önemli sorunlar.”

İstanbul Mimarlar Platformu’nun mektubunda Dünya Kültür Mirasları Listesi’nde yer alan Karasurları’nın mikrobölgeleme çalışmalarının Avrupa Kültür Başkenti programında bulunmasına rağmen yapılmadığı hatırlatılarak, “Yıllarca ihale ile araştırma, danışmanlık, proje hizmetleri alındı. Surlardaki uygulamalar büyük tahribatlar gerçekleştikten sonra durduruldu, buna karşılık bu geçen süreçte yeni bir deneyim üretilemedi” denildi.

Mektupta Dünya Miras Komitesi ile kurulan ilişkide kültür mirasının korunması konusunda kalıcı gelişmeler sağlanamadığı vurgulandı. ” Bilim çevrelerinin yalnızca danışmanlık yapmaları, piyasa aktörleri ve müteahhitlik hizmetleri altında görev yapmaları kabul edilemez” diyen İstanbul Mimarlar Platformu, UNESCO’ya yazdığı mektubu şöyle sonlandırdı:

“Kamu yönetimleri uluslararası normları dayatma olarak algılamaktadır. Bu normların bir elitin ayrıcalık elde etme talebi olarak algılanması, bilim çevrelerinin de kendi kamu yararını temsil eden bir çıkar grubu olarak konumlandırılması ve katılıma kapatılması kültür mirasını koruma politikalarının oluşumunu engellemektedir. Araştırma, planlama, arkeolojik kazı, mimarlık, restorasyon hizmetleri A.B. normlarına uygun olarak ticari kuruluşlarla değil, uzmanlık kuruluşları ile gerçekleştirilmelidir. Projeler, araştırmalar, bilgi üretimi yarışmacı bir sistemde geliştirilmeli ve yaratıcılığa açık olmalıdır.”

UNESCO heyeti Haliç Metro Geçiş Köprüsü’nü teftiş etti
Bugün UNESCO Dünya Miras Merkezi ve ICOMOS’tan (Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi) gelen bir heyet, inşaatı devam eden Haliç Metro Geçiş Köprüsü’nü teftiş etti. 3 yıl aradan sonra İstanbul’a gelen heyet, Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Fatih, Eyüp, Zeytinburnu ve Bayrampaşa belediyelerinden yetkililerle görüştü.

Radikal’den Elif İnce’nin haberinde, inşaatı devam eden köprünün başta Süleymaniye Cami olmak üzere UNESCO’nun Dünya Mirası istesi’nde bulunan Tarihi Yarımada’nın görüntüsünü bozduğu komitenin geçmişte yazdığı raporlara geçtiği hatırlatıldı.

Elif İnce, İBB’nin kurduğu ‘İstanbul Miras Komitesi’nin heyete yaptığı sunumda daha önce istenen değişikliklere uyularak köprünün pilonlarının ve kablolarının yüksekliğinin azaltıldığını ve ayakların boyutlarının indirildiğini söyleyerek, Tarihi Yarımada siluetinin bozulduğu endişelerine “Ulaşım sorununu çözmemiz için köprü gerekliydi, artık renk ve ışıklandırma dışında bir değişiklik yapılamaz” yanıtını verdiğini aktardı.

Haberde ICOMOS Türkiye heyetinde bulunan akademisyenlerin “Köprü üstün evrensel bir değeri ortadan kaldıracak kadar kötü tasarlandı. Sorun ışık ve renkle çözülemeyecek kadar vahim. Bunu anlamak için teknik bilgiye gerek yok” görüşlerine de yer verildi.