Kampala’da Sıkıştırılmış Toprak ve Tuğladan Sanat Merkezi

32° East Sanat Merkezi, Kampala'nın amaca yönelik inşa edilmiş ilk halk sanat merkezi olma özelliğini taşıyor. 32° East Uganda Sanat Vakfı'nın yeni evi olarak hizmet veriyor.

32° East Sanat Merkezi, Kampala’da merkezi bir konumda bulunan Kabalagala’da yer alıyor. Merkez, şehrin sanatçı topluluğu için yaratıcı bir merkez. Sanatçıların çalışabileceği, sosyalleşebileceği ve ilham alabileceği bir mekân sunuyor. Sanat merkezi, Londra merkezli New Makers Bureau tarafından, Kampala merkezli Localworks ile iş birliği içinde tasarlanmış. New Makers Bureau, el sanatına odaklanan ve gömülü karbonu düşük olan bir mimariye büyük önem veriyor. Localworks ise ekolojik mimariye özel bir disiplinler arası tasarım ve inşa stüdyosu.

32° East Sanat Merkezi, sıkıştırılmış toprak ve toprak tuğlası kullanılarak inşa edilen bir bina. İki aşamalı bir süreç olan projenin ilk aşaması yedi yıl süren bir çalışmanın ürünü ve resmi olarak 23 Mart 2023 tarihinde açılmış. Bu aşama, dört sanatçı stüdyosu, bir kütüphane, tuvaletler ve esnek bir kafe içeriyor. Kafe, ikinci aşama tamamlanana kadar geçici bir galeri ve çalışma alanı olarak işlev görüyor. İkinci aşama, bir galeri, asma kat ile ek sanatçı stüdyoları, sanatçı konaklamaları, kiosklar ve bir avluyu içeriyor.

Önceden dört nakliye konteynerinde yer alan 32° East, yeni bir yerel, düşük karbonlu sanat merkezinin inşasıyla eski evinden radikal bir ayrılışı temsil ediyor. İnşaatı döngüsel ekonomi prensiplerine uygun olarak gerçekleştirilmiş ve mevcut site üzerinde bulunan malzemeler kullanılmış.

Yerel bir iş birliği

Kampala’daki sanat merkezi projesini hayata geçirmek için New Makers Bureau’nun yerel bir stüdyo ile iş birliği yapması önemliydi. Localworks ile çalışarak, sürdürülebilir mimarlık prensiplerine dayanan bir yaklaşıma sahip bir ortak buldular.

“Yıllar boyunca Localworks ile çok yakın bir ilişki geliştirdik. Çeşitli ziyaretlerimizde tasarım atölyeleri düzenler ve yerel bağlamı daha iyi anlamak için projelerini ve diğerlerini görürdük. Localworks’ün yaptığı çalışmalar ve bunları nasıl yaptıkları bizi büyük ölçüde ilham verdi. Yerel yapılarda toprak kullanımı konusunda uzmanlaştılar.”

Doğu Afrika ortamında çalışmanın zorlukları birçok faktörü içeriyor. Bunlar arasında iklim, arazi yapısı, ekonomik ve lojistik düşünceler, malzeme ve nitelikli işgücü bulunabilirliği bulunuyor.

“Mükemmel yerel işbirlikçiler olmadan, 32° East Sanat Merkezi’ni tasarlamak ve inşa etmek neredeyse imkânsız olurdu. Özellikle çatı tasarımı gibi belirli unsurlar, tropikal olmayan bir bağlama göre farklılık gösterirken termal kütlenin ve doğal havalandırmanın da benzerlikleri vardır.”

İnşaat Alanı

Doğu Afrika bölgesinden sanatçıların ilgisini çekebilmek için yeni sanat merkezinin merkezi bir konuma sahip olması önemliydi. Kampala, Uganda’nın başkenti olarak canlı bir kültürel ve çağdaş sanat sahnesine sahip hareketli ve dinamik bir şehir.

“Alan oldukça eğimli, bir kenardan diğerine yaklaşık 3 metrelik bir yükseklik farkı var. Köşe parseli ve plan formu yaklaşık olarak bir kare.”

İnşaat, Malzeme ve Doku

Sanat merkezi, alandan çıkarılan koyu kırmızı renkteki zengin topraktan oluşan sıkıştırılmış toprak ve toprak tuğlaların bir karışımından yapılmış.

“Sıkıştırılmış toprak için kalıp, yaklaşık 400 mm’lik kademeler halinde yerel okaliptus ağacı kullanılarak inşa edildi -ardından ahşap, çatı kiremitleri için tekrar kullanıldı. Toprak süzülür, kum ve kireç ile karıştırılır, ardından pnömatik bir presle sıkıştırılır ve orijinal boyutunun yaklaşık yarısına kadar getirilir.”

“Bu işlem yatay olarak gerçekleştirilir; kalıp daha sonra bir sonraki seviyeyi oluşturmak için yukarı kaldırılır ve bu şekilde devam eder. Yakından bakarsanız, kademeler arasındaki duvarlarda çizgileri görebilirsiniz. Daha sonra, duvar yüzeyinden suyu uzaklaştırmaya yardımcı olan 20mm çıkıntılı sıra sıra kil kiremitler eklenir. Bu kiremitler yukarı doğru çıkıldıkça daha seyrek bir şekilde yerleştirilir çünkü duvarlara düşen yağmur miktarı tabandan itibaren en fazladır.”

“Toprak tuğlaları, duvarlarla benzer bir karışıma sahip ve belirli boyutlarımıza göre özel olarak tasarlanmış bir makine kullanılarak preslenir -tuğlalar geleneksel bir tuğulardan daha incedir- Ardından, kullanıma hazır olmaları için yaklaşık iki hafta kurutulurlar.”

Tropikal İklim İçin Tasarlamak

Sanat merkezi, güneşin yoğunluğunu hafifletmek için bir dizi stratejiyi dikkatli bir şekilde içeriyor. Bunlar arasında, doğal aydınlatma için ince polikarbonat çatı pencerelerinin kullanılması ve önceden bahsedilen hava akışını sağlayan “delikli” dokulu tuğlaların kullanılması yer alıyor. Bu önlemler, güneşin etkisini yumuşatarak iç mekanlarda daha hoş bir ışık sağlamayı amaçlıyor.

Bölgenin iklimine dikkat eden New Makers Bureau, sanat merkezi için koruyucu ve ifade edici bir şekle sahip bir çatı tasarladı. Okaliptus çatı kiremitleri, sıkıştırılmış toprak kalıbı ile oluşturuldu.

“Toprak ve taş duvarlar kalındır ve yüksek bir termal kütleye sahiptir, bu da yapıyı serinletmeye yardımcı olur. Açık tuğla işleri ve pencereler, hava akımı oluşturmak için birleşir. Sanatçı stüdyolarının dış yüzeyinde daha alçak açıklıklar ve yüksek açık tuğla işleri bulunur, bu da hava hareketini sağlamaya yardımcı olur.”

Karbon

Sanat merkezinde mekanik sistemlerden kaçınılarak pasif tekniklerin kullanımı, bakım maliyetlerini azaltıyor ve bina ömrü boyunca işletme karbonunu sınırlıyor.

“Henüz işletme karbonu verilerimiz yok. Ancak gömülü karbonun 200kg CO2 e/metrekarenin altında olduğunu hesapladık. Bu hesap, toprak karışımında bir miktar çimentonun kullanıldığını varsayıyor, bu nedenle uygulamada daha az olabilir. Temellerde beton yerine binanın kendisiyle aynı taştan yapıldığı için büyük miktarda gömülü karbondan tasarruf ettik.”

Faz 2

32° East Sanat Merkezi’nin ikinci aşamasının mali kaynak sağlama çalışmaları şu anda devam ediyor ve gelecek yıl inşaata başlama planları yapılıyor. İnşaatın yaklaşık dokuz ay sürmesi hedefleniyor.