İnşaat Atıkları Sanatta Yeniden Hayat Buluyor

Uluslararası Öğrenci Yarışması "Upcycling Design: İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) 'Peyzaj ve Sanat' dersi ve ESTA'nın Türkiye'deki Benesta Benleo Acıbadem projesi kapsamında düzenlenen "İnşaat Atıklarından Heykel Tasarımına" Öğrenci Yarışması, bu yıl ilk kez "İnşaat Atıkları Sanatta Yeniden Hayat Buluyor!" temasıyla yapılıyor.

Üst: Benesta ekibi ile yarışma ekibi Benesta ofisinde. Sağ alt: İstanbul Teknik Üniversitesi Öğrencileri Benesta ekibi ile Benesta ofisinde. Sol alt: İstanbul Teknik Üniversitesi Öğrencileri, Benesta Ofisinde ön çalışmalarını yapıyor.

Kapsamlı inşaatlar, kentsel dönüşüm projeleri ve başta depremler olmak üzere doğal afetler, genellikle büyük miktarlarda yıkım molozu ve inşaat atığının ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu atıklar çoğu zaman çevreyi kirletirken, aynı zamanda önemli bir geri dönüşüm potansiyeline de sahiptir. Bu nedenle bu atıkların yeniden kullanımı ve geri dönüşümü, sürdürülebilirlik ve kaynakların verimli kullanımı açısından büyük önem taşımaktadır. Son yıllarda, molozların sanat eserlerine dönüştürülmesi de dahil olmak üzere, molozların yeniden kullanımına ilişkin birçok ilginç fikir ve proje ortaya çıkmıştır. Bu projelerin birçoğu, inşaat atıklarının yeniden kullanımı konusunda farkındalık yaratmayı ve inşaat sektöründe geri dönüşümü artırmayı amaçlarken, sürdürülebilir kalkınmaya sanatsal bir katkıda bulunmayı da hedefliyor.

Sol üst ve alt: ESTA’nın Benesta Benleo Acıbadem projesi şantiyesinde bulunan inşaat atıkları.
Sağ üst: İstanbul Teknik Üniversitesi Öğrencileri, ESTA’nın Benesta Benleo Acıbadem projesi şantiyesinde Sanatçı Asaf Erdemli’nin anlatımını dinliyor.
Sağ alt: İstanbul Teknik Üniversitesi Öğrencileri, Benesta Şantiyesinde Sanatçı Asaf Erdemli’nin anlatımını dinliyor.

İnşaat endüstrisi, dünya çapında üretilen tüm atıkların %40’ından fazlasını meydana getiriyor. Bu atıkların büyük bir bölümü geri dönüştürülebilir olmasına rağmen, inşaat alanında bu hususta önemli bir eksiklik bulunuyor. İnşaat atıkları içinde beton, yüksek karbon ayak izi, geniş kullanım alanı ve geri dönüşüm zorlukları nedeniyle özellikle önem arz ediyor. Günlük yaşantıda bu konudaki zorluklar, hem yıkım ve söküm süreçlerinde hem de malzemelerin ve atıkların uygun şekilde işlenmesinde karşımıza çıkıyor. Bu problemin temelinde, yapı malzemelerinin geri dönüşümü ve tekrar kullanımı için yetersiz teknoloji bulunuyor. Ama inşaat endüstrisinde döngüselliği daha fazla gündeme getirerek, atıkların geri dönüşümü ve yeniden kullanımı için yeni çözümler üretmek mümkün. Bu kapsamda, sizlere şu yenilikçi fikri sunuyoruz: geri dönüştürülmüş yapı malzemelerinin heykel şeklinde değerlendirilerek canlandırılması ve kullanılması.

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) “Landscape and Art” dersi ve Türkiye’de hizmet veren inşaat şirketi ESTA’nın Benesta Benleo Acıbadem projesi kapsamında, bu yıl ilk defa “Enkazlar sanatta yeniden hayat buluyor” sloganıyla düzenlenmesi öngörülen “İleri Dönüşüm Tasarım: İnşaat Atıklarından Heykel Tasarımına” Uluslararası Öğrenci Yarışması, İTÜ’lü öğrencilerin katılımıyla yoğun bir çalıştay şeklinde gerçekleşti.

Yarışmanın amacı, beton, çelik donatı, taş, seramik, metal, kablo, plastik, boya ve yapıştırıcı gibi inşaat atıklarını kullanarak heykel tasarımları oluşturmak ve atıkları verimli bir biçimde yeniden kullanıma kazandırmaktır. Bu yarışma, düşük karbonlu enerji teknolojilerine yönelik yenilikçi projelerin ortaya çıkmasını, uluslararası işbirliklerinin teşvik edilmesini, atıklarla ilgili farkındalığın artırılmasını ve genç tasarımcıların desteklenmesini hedeflemektedir.

Sol: İstanbul Teknik Üniversitesi Öğrencileri, Benesta Ofisinde ön çalışmalarını yapıyor. Sağ: İstanbul Teknik Üniversitesi Öğrencileri, ESTA’nın Benesta Benleo Acıbadem projesi şantiyesinde.

ESTA ile Heykeltıraş, Sanatçı Asaf Erdemli; İTÜ Peyzaj Mimarlığı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülşen Aytaç; Mimari Fotoğrafçı Emre Dörter ve İTÜ Peyzaj Mimarlığı Bölümü Araştırma Görevlileri Lâl Dalay ve Fatma Sultan Bozkurt’tan oluşan yarışma ekibi, inşaat atıklarından heykel tasarımı yapacak öğrencileri bekliyor.

Yarışma temelleri, İTÜ Mimarlık Fakültesi’ndeki çeşitli bölümlerden öğrencilerin katıldığı bir çalıştayla atıldı. Şehir ve Bölge Planlama, Peyzaj Mimarlığı, Mimarlık, İç Mimarlık ve Endüstriyel Tasarım bölümlerinden öğrencilerin karma bir şekilde katıldığı, Prof. Dr. Gülşen Aytaç ve Mimari Fotoğrafçı Emre Dörter’in yönettiği ‘Landscape and Art’ dersi çerçevesinde, Benesta’ya düzenlenen ilk teknik gezi gerçekleştirildi. Bu gezide öğrenciler, Esta Construction İnşaat’ın Benesta Benleo Acıbadem projesi hakkında bilgi sahibi olurken, aynı zamanda inşaat atıklarını keşfetme ve fikir üretme sürecine de dahil oldu.

Yarışmanın ödül kısmına değinirsek, dereceye giren ilk üç öğrenci ödül kazanacak ve seçilen projenin, heykeltıraş Asaf Erdemli ile işbirliği içinde ESTA’nın Benesta Benleo Acıbadem projesinde hayata geçirilerek bu heykel tasarımının gerçekleştirileceği ifade ediliyor.

Özetle, yarışma, atıklar hakkında toplum, sektörler ve tüm meslek grupları arasında farkındalık oluşturmayı, atıkları çöp yerine değerli kaynak olarak kabul etmeyi ve bunların yeniden kullanımını teşvik etmeyi amaçlıyor. Bu süreçte, toplumun geleceği olan gençlerle çalışmayı hedeflemektedir. Genç yeteneklerin teşvik edilmesi, ilgili mesleklerin geliştirilmesi, mesleki etik değerlerin güçlendirilmesi ve katılımcıların uluslararası rekabet gücüne uygun bir ortamın oluşturulması, yarışmanın eğitim dünyasına sağladığı önemli katma değer olarak görülüyor. Yarışmacılardan, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma hedeflerine uygun olarak, özgün tasarımlar ortaya koymaları bekleniyor.