Fazla İsimli Bir Bienal

Bienalin zaafı
Öte yandan bölüm bölüm kurgulanan bienalin en büyük zaafı, fazlasıyla bölüm başlıklarına göre tanzim edilmesi. Dolayısıyla yapıtların özgürlüğünü kısan ve kısıtlayan bir didaktizm yaratması. Pasaport bölümündeki haritalı ya da valizli işler gibi 12. Documenta’da tekrar keşfedilen Charlotte Posenenske’nin işleri, Füsun Onur’un giderek minimalize olan rahle benzeri nesnesi, soyutlama başlığı altında fazlasıyla kategorize edilerek anlamlarını çoğaltamama endişesi yayıyorlar.

Şüphesiz bu bienalin yıldızı Akram Zaatari… Lübnan’lı sanatçının Eric Rohmer’e atıf yaptığı filmi, bienalin en erotik işi.. Ross dışında diğer bölümlerde yer alan fotoğrafları ise Tayfun Serttaş’ın Stüdyo Osep’i gibi Stüdyo Şehrazat’ın arşivinden son derece ilginç fotoğraflara yer veriyor.

Şahsen en etkilendiğim bir iş de Bisan Abu-Eisheh’in ‘Evcilik Oyunu’. Yerlerinden edilen Filistinlilere ait hırka, çocuk pabucu gibi kalıntılardan oluşan iş, bienalin en politik ve duyarlılık içeren işi. Bienalin bir başka aksan koyduğu konu da kadın sanatçılar… Yüzyıl başından ve dünyanın değişik coğrafyalarından belgeselci ve kavramsal kadın sanatçıların (Tina Modotti, Geta Bratescu, Dora Mauer…) içinde Martha Rosler’ın kolajlarıyla Yıldız Moran’ın Anadolu fotoğrafları kurgu ve belge olanı denkleştiren bienale katkısı tartışılmaz. 

Ross bölümü güçlü
Arzuyu ele alan ‘Ross’ ise serginin bir diğer güçlü bölümü… Burada da bölüm başlığının limite edici öğretici ağından kurtulabilenlerin başında Catherine Opie’nin fotoğrafları, Teresa Bunge’nin çizimleri, Juan Capistran’ın heykeli ve ünlü ikili Elmgreen&Dragset’in yerleştirmesi geliyor.

Mekanın mimarisinin de sergiye bir ufuk çizgisi kattığını, sergiyi gezen izleyicinin ufkunda beliren manzaraya başka izleyicilerin müdahil olmasıyla izlenen ve izleyicinin de denkleşmesinin başarıyla kotarıldığını ve antrepoda böylesine bir mimari düzenlemenin sonucunun Dan Cameron’un 8. İstanbul Bienali’ndeki gibi bir hüsran olmamasına keyiflendiğimi ayrıca eklemek isterim.