Engelsiz Turizme Uygun Tesis Var mı?

Okan Üniversitesi Turizm ve Otelcilik Bölümü ve Okan Turizm Uygulama ve Araştırma Merkezi ile Engelsiz Hayat Dayanışma Derneği (EHDD) tarafından düzenlenen "Engelsiz Turizm İçin Engelsiz Tesisler" başlıklı seminer konuya dair çarpıcı kapılar araladı.

Seminere katılan EHDD Başkanı Adem Kuyumcu, “Türkiye’de hiçbir tesis yüzde 100 engelsiz turizme uygun değil” dedi. Bir tesisin engelsiz olması için fiziksel koşullarının, bedensel engelliler, tekerlekli sandalye kullanıcıları, görme engelliler, işitme engelliler, konuşma engelliler ve yakınlarıyla birlikte tatil yapan zihinsel engellilere uygun olması gerektiğini belirten Kuyumcu, belediyelerin yanlış uygulamaları, mimarların hataları ve tatil yapamayan engellilerin sorunlarına kadar pek çok konuda çarpıcı açıklamalar yaptı.

Okan Üniversitesi Tuzla Kampüsü’nde düzenlenen “Engelsiz Turizm İçin Engelsiz Tesisler” başlıklı seminerde çeşitli sınıflardaki engelli vatandaşlarımızın yaşadıkları sorunlar, engelsiz ve herkes için erişilebilir mimari çevre hakkında kanun ve yönetmelikler, mimari çevrenin engellilere sosyal ve psikolojik etkileri ile Türkiye’de bulunan tesislerin engelsiz hale getirilmesi için yapılacak çalışmalar tartışıldı. Okan Üniversitesi Turizm ve Otelcilik Bölüm Başkanı ve Skal International Marmara Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. M. Onur Gülbahar’ın açılışını yaptığı seminere, EHDD Başkanı Adem Kuyumcu’nun yanı sıra Türkiye Bedensel Engelliler Spor Federasyonu As Başkanı Ali Duran Karakaya, Bağcılar Engelli Sporcular Kulübü Başkanı Fatma Şahin’in de aralarında bulunduğu birçok davetli katıldı.

Belediyeler bilinçli değil

Konuşmasına görme engellilerin yaşadığı sorunları anlatarak başlayan EHDD Başkanı Adem Kuyumcu, “Görme engelliler için yollara duyumsanabilir, hissedilebilir yüzey dediğimiz karolar döşenmek zorunda. Örneğin bunların 40’a 40 olması gerekiyor. Onların 10’a 10 olanı ise tehlikeli bölgeye geldiğinizin işareti. Bakıyorsunuz, bir belediye her yerde sadece 10’a 10’ları kullanıyor. Bizden arkadaşlar gidiyor, uyarıyor, kanunu gösteriyor ama adamlar dinlemiyor. Dava açacağız diyoruz yine dinletemiyoruz” dedi. Başka bir ilçede ise görme engellilerin yürüme yolunun ortasına trafik lambası dikildiğini belirten Kuyumcu, “Arabalar park etmesin diye konan dubalar 50 cm ve bunlar yaşlılar da dahil olmak üzere pek çok insanın ayaklarını parçalıyor. Biz bir karar çıkarttık ve Büyükşehir Belediyesi ile birlikte birkaç belediye bunları 70 cm’e yükseltti ama belediyelerin birçoğu bunu yapmıyor” diye konuştu.

Mimarlar standardı uygulamıyor

İmar Kanunu’nda 1997’de yapılan düzenlemede herkes için erişilebilirlik belediye standardı ve bina standardı konulduğunu belirten Kuyumcu, mimarların bu standartları uygulamadıklarını söyledi. 2005’teki kanun çıktığı zaman da o günden bugüne yapılan otellerin birer facia olduğunu belirten Kuyumcu, “Otellerin girişleri basamaklı. Asansörlere ulaşım basamaklı. Asansörlerin içi ve kapısı minik. Odaların kapıları dar, sadece ruhsat alabilmek için yapılmış çalışmalar var. Bunlar engelsiz turizmi olumsuz etkileyen faktörler” dedi. Avrupa’daki engellilerin yılda iki kez tatil yapmak hakkı olduğunu fakat Türkiye’de engelsiz turizme uygun tesis olmamasından dolayı Türkiye’ye gelemediklerini belirten Kuyumcu, “Venezüela, Amerika ve İspanya’ya gidiyorlar.

Sadece Avrupa’ya baktığımızda 3 – 3.5 milyon kişiden bahsediyoruz. Bunlar Türkiye engelsiz turizme uygun olmadığı için gelemiyorlar. Türkiye’de ise devlet kayıtlarına göre (2002 yılı verileri) 8.5 milyon engelli var. Bunların 5 milyonu bedensel engelli ve sadece yüzde 20’sinin maddi durumu iyi değil. Ayrıca, Türkiye’de 70 bin lüks engelli aracı var” diye konuştu.

Hiç tatil yapamamış 5 milyon engelli var

Engelsiz turizmin faydalarından da bahseden Kuyumcu, “Peki engelsiz turizm olduğu zaman ne olacak? Bir kere engelliler açısından bakıldığında tesislerdeki konaklama süreleri uzayacak. Şu ana kadar hiç tatil yapmamış, bu imkânı bulamamış yaklaşık 5 milyon engelli tatil yapma imkanına kavuşacak” dedi. Mimari engeller yüzünden evde hapis olan engellilerin dışarı çıktıklarında kendilerine “Nereye gideceğiz?” sorusunu sorduklarını belirten Kuyumcu, sözlerine şöyle devam etti: “Öte yandan alışveriş merkezleri ya da oteller engelli otoparkı yapıyor, otoparka bir levha koyuyor. Tekerlekli sandalye kullanıcısının rahatça inebilmesi için bunu yapıyor ama yanına iki otomobil geldiğinde kapılar açılmadığı için tekerlekli sandalye kullanıcısı inemiyor.”