BIG’ten Gelephu International Airport Tasarımı

BIG, Bhutan'ın Mindfulness şehrindeki Gelephu International Airport ile inovasyon ve zanaat geleneğini birleştiriyor.

Gelephu International Airport, Bhutan’ın geleneksel işçiliğini modern yeniliklerle birleştirerek, boyalı oymalarla süslenmiş ve keresteden yapılmış modüler bir diagrid yapıya sahip olup, bilinçli seyahat ve gelecekteki genişleme için tasarlanmış. Bu tasarım, Mayıs 2025 Venice Architecture Biennale’de “Ancient Future” başlığı altında sergilenecek ve Eylül ayına kadar izlenebilecek.

Bhutan’ın ikinci uluslararası havalimanı olan Gelephu International Airport, Bhutan-Hindistan sınırı ve Paitha Nehri yakınında stratejik bir konumda yer alıyor ve Bhutan’ın yemyeşil subtropikal ormanları, dağları ve nehirleriyle çevrili. 68.000 m² alana yayılan bu havalimanı, havacılık mühendisliği firması NACO ile işbirliği içinde ve BIG, Arup ve Cistri tarafından tasarlanan Gelephu Mindfulness City (GMC) master planının ayrılmaz bir parçası.

Günde 123 uçuş kapasitesine sahip olan havalimanının, 2040 yılı itibarıyla yılda 1,3 milyon yolcuya ev sahipliği yapması ve 2065 yılına kadar 5,5 milyon yolcuya ulaşması bekleniyor. Venice Architecture Biennale 2025’te sergilenecek bir enstalasyonda, havalimanının cephesini yansıtan ahşap bir elmas parçası yer alacak.

Yarısı Bhutanlı bir sanatçı tarafından, diğer yarısı ise makineyle gerçek zamanlı olarak şekillendirilen bu sergi, geleneksel el sanatları ile yeniliği bir araya getirerek Bhutan’ın ahşap oymacılığı mirasını kutlayacak ve teknolojinin bu zanaatı koruma ve geliştirmedeki rolünü vurgulayacak.

Himalayalar’ın etkileyici fonunda yer alan havalimanının diyagonal yapısı, yerel ve sürdürülebilir şekilde temin edilen keresteden inşa edilmiş ve yerel sanatçılar tarafından yapılan geleneksel Bhutan ahşap oymalarıyla süslenmiş. Boyalı cephe, Bhutan’ın mimari mirasını ve ruhani sembolizmini yansıtan, yapısal önemi ve karmaşık tasarımıyla saygı duyulan ahşap bir sütun olan “Kachen”den ilham alınarak tasarlanmış.

Gelephu Mindfulness City (GMC) için öngörülen büyümeyi karşılayacak şekilde tasarlanan havalimanının ahşap çerçeveleri, yapısal olarak bağımsız olup, kolaylıkla sökülüp genişletilebilecek şekilde tasarlanmış.

Havalimanının çatısında yer alan PV panelleri, Bhutan’ın karbon-negatif bir ulus olarak vizyonuyla uyumlu bir şekilde enerji üretmekte. Çevredeki doğal araziyle uyumlu bir şekilde harmanlanan varış plazası, her biri Gelephu’daki ormanlarda bulunan belirli bitkilere adanmış dört bölgeden oluşan bir dizi olarak tasarlanmış.

Toplanma alanında yerel doğal taştan yapılmış kaldırımlar ve entegre oturma alanları bulunurken, bol yeşillik ve gölgelik de dış etkenlerden koruma sağlıyor. Bhutan’ın biyoçeşitlilik koridorları, havalimanının ve iç avlusunun içine entegre edilmiş.

Uygun bir şekilde “Forest Spine” olarak adlandırılan avlu, terminali batı tarafında iç hatlar ve doğu tarafında ise dış hatlar olmak üzere iki bölüme ayırıyor. Havalimanının her noktasından görsel olarak erişilebilen orman omurgası, sakin yeşil alanları, ağaç tepelerindeki yürüyüş yolunu ve yerli faunasını barındırarak, yolculara havalimanının içinde bile doğayla bir bağ kurma fırsatı sunuyor.

Gelephu International Airport’nın her yönü, Shing-Zo (marangozluk), Par-Zo (oymacılık), Lha-Zo (resim) ve Tshar-Zo (geleneksel dokuma teknikleri) gibi bölgesel işçilikleri sergileyerek, Bhutan kültürünü kutlamakta. Geleneksel Bhutan oymaları, havalimanının dış cephesinden başlayıp iç mekana kadar uzanarak, her iki alanda da kültürel zenginliği ve sanatsal ifadeyi yansıtan detaylar sunuyor.

Seyahatin genellikle stresli olan doğasına farkındalık kazandırmak amacıyla tasarlanan havalimanı, üç kat yüksekliğindeki geniş giriş alanı, tavandan tabana kadar uzanan pencereleri ve çatı pencereleriyle doğal ışıkla aydınlatılmakta. İç ve dış mekanlardaki dinlenme alanları, Bhutan’ın mutluluk ve psikolojik esenlik değerlerini somutlaştırarak, yolculara yoga, gong banyosu ve meditasyon gibi sakinleştirici aktiviteler için huzurlu ortamlar sunuyor.

Gelephu International Airport’un yerleşim planı, yolcu deneyimini ve operasyonel verimliliği ön planda tutarak tasarlanmış. Net görsel işaretler ve dikkatle planlanmış dolaşım yolları sayesinde, yolcuların varıştan kapıya kadar sorunsuz bir şekilde ilerlemeleri sağlanıyor.

Kapılar, geniş bir manzara sunan perakende ve yiyecek-içecek alanlarının hemen yanında, apron ve dramatik Himalaya manzarasına hakim olan üst katta yer alıyor. Güney Butan’ın subtropikal iklimine uyum sağlayacak şekilde tasarlanan havalimanı, geleneksel Butan mimarisinde yer alan iklime duyarlı pasif tasarım unsurlarını barındırıyor.

Ahşap yapılar, iç mekandaki nemi düzenlemeye yardımcı olmak için havadaki nemi emerken, havalandırmalı çatılar ve avlular, doğal hava akışını teşvik ediyor. Dış mekanda, genişletilmiş saçaklar, gölge sağlamak ve şiddetli yağışlardan korunmak amacıyla tasarlanmış.

Havalimanı, Bhutan’ın ilk kara içi mobilite merkezi olma özelliğine sahip. Bu merkez, Gelephu’nun yeniden canlandırılan şehir merkezine ve ülkenin diğer bölgelerine kolay erişim sağlayacak. Toplu taşıma kullanımını teşvik etmek amacıyla, havalimanı, raysız tramvay ve otobüs sistemleriyle bağlanacak.

Bhutan kültürüne dayanan Gelephu International Airport, geçmişi onurlandırırken geleceği kucaklayan GMC’nin ruhunu yansıtan sıcak bir atmosfer sunarak, GMC’ye açılan küresel bir kapı olmayı hedeflemekte. Havalimanının 2029 yılında açılması planlanıyor.

BIG, Bhutan Krallığı’nda Şehir Tasarlıyor