Allianoi Girişimi “Europa Nostra“nın ödülüne layık görüldü

Allianoi sular altında kaldı ama Allioni Girişimi’nin gençleri kültürel mirası koruma çabalarını sürdürüyor.

Allianoi Girişimi, bu yıl Avrupa Komisyonu tarafından desteklenen, Avrupa Birliği Kültür Mirası Ödülü “Europe Nostra” tarafından Özel Hizmet dalında ödül almaya layık görüldü. Geleceği güvence altına almak için geçmişini koruyan gençlerin öyküsü bu hafta Y Nesli’nde.

Avrupa’nın en genç ülkesi Türkiye’de nüfusun yaş ortalaması 30’un altında. Tarihi ve doğal güzelliklerin yaşı ise aksine hayli büyük. Cenevizliler’den Bizans’a Osmanlı döneminden Cumhuriyet’e uzanan geniş bir tarih, değer biçilemez bir kültürel mirasın izlerini günümüze taşıyor.

Tüm bu tarihi yapıların sular altında kaldığını hayal etmek dahi oldukça yaralayıcıyken Roma döneminden kalma en eski kaplıcaların yer aldığı, Allianoi Antik Kenti geçtiğimiz yıl sular altında kaldı.

Arkeolog Ahmet Yaraş, Yortanlı Barajı’nın faaliyete geçmesiyle sulara gömülen kenti korumak için yılarca mücadele verdi. Farklı şehirlerden gelerek çeşitli alanlarda çalışmalarını sürdüren gençler, Ahmet Yaraş’in liderliginde Allianoi Girişimi’ne destek vermek için Bergama’da buluştu.

Girişimin destekçilerinden Mimar Onur Karahan, öğrenciyken haberdar olduğu Allianoi Antik Kenti kazı çalışmalarına nasıl dahil olduğunu katıldığını anlatıoyor:

“Mimarlık birinci sınıfı bitirdiğimde notlarıma bakmak için fakülteye gittim. Bir pano vardı. Panoya çok küçük bir not düşülmüştü: “Yortanlı Barajı’nı kurtarma kazısına, Allinoi kazısına çizim yapmak için mimarlık öğrencisi aranıyor.”

Girişimi destekleyen gençlerden bir diğeri, Nesrin Ermiş, zaman içinde Allianoi’nin sular altında kalışına tanık olmanın verdiği hüznü şu sözlerle ifade ediyor:

“Daha önce gelen konuklarımızı, misafirlerimizi getiriyordum. Allinoi ile ilgilenenleri, tarihle ilgilenenleri… Allinoi’nin yavaş yavaş sular altında kalma sürecine tanık oldum, gelen misafirlerimizle birlikte.”

Gençlerin herbiri farklı yaşam öykülerini temsil ederken ortak noktaları Allianoi’ye yapılanlar karşısında öfkeli olmaları. Hasbi Parlak, ekonomik ve kültürel çıkarların her zaman kesişmediğine dikkat çekiyor:

“Bu, baraj olarak alternatifleri olan bir barajdı. Baraj gövdesinin biraz çekilmesi gibi durumlar vardı; bunlar yapılabilirdi. Tabi su bir ihtiyaç; onu hepimiz biliyoruz ama bunun alternatifleri var.”

Gençler antik kenti kurtarma çabalarında başarısız olsa da bir konuda zafer elde etti. Allianoi Girişimi, Avrupa Komisyonu tarafından desteklenen, Avrupa Birliği Kültür Mirası Ödülü “Europe Nostra” tarafından Özel Hizmet dalında ödül almaya layık görüldü.

Europa Nostra temsilcisi Barış Altan, kentin sular altında kalmasının onları yıldırmayacağından söz ediyor:

“Bu arkeolojik site, bu kültür mirası hepimizin geleceği. Sadece arkeoloji, mimarlık, kültürel miras alanında çalışan gençlerin değil toplumun geleceğini ilgilendiriyor. Ne yazık ki Allianoi’deki gibi hazin sonlar gençleri caydırıyor. Yılmamalıyız ve bir sonraki adımlar için çalışmaya devam etmeliyiz.”

Allianoi Girişimi’nin gençleri yılmadan dertlerini anlatmaya devam ediyor. Allianoi kenti için düzenledikleri kampanya, Anadolu toprakları genelinde çok sayıda yeni hidoelektrik santrali ve baraj yapımına karşı onbinleri harekete geçirmeye devam ediyor. Baraj tehditiyle yıllardır boğuşan bir diğer kent olan Hasankeyf’te olduğu gibi…

Girişimin sözcülerinden Hasbi Parlak, uzmanların Allianoi’nin 50 yıl içinde tamamen çamurla kaplanabileceği konusunda uyarıda bulunmasının mücadelelerini güçlendirdiğini belirtiyor:

“50 yıl sonra bu barajın komple mille kaplanacağını düşünürsek, Allianoi’ye ulaşmamaız kolay olmayacak, diye tahmin ediyorum. Ama eğer öyle bir durum olursa Allianoi için birşeyler yapmaya her zaman uğraşırım.”

Tarihi ve kültürel mirası korumak geleceğe umutla bakmak anlamına geliyor. Nesrin, Allianoi Girişimi’ni destekleyen bir genç olarak geçmişin önemini şu sözlerle vurguluyor:

“Genç insanların daha çok tarihini bilmesi gerekiyor. Geçmişini bilmeyen şu anki yaşadığının değerini anlayamaz ve dolayısıyla geleceği de göremez, diye düşünüyorum.”