20.000 Yıllık Mağara Çizimleri Müzeye Taşınırsa…

Fransa'nın Montignac kentindeki Uluslararası Mağara Sanatı Merkezi (Centre International d'Art Parietal), ziyaretçilere 20.000 yıllık, tarih öncesi Lascaux mağara çizimlerini inceleyebilmeleri adına eğitimsel bir deneyim sunuyor.

Mimarlar Snøhetta ve SRA ile skenograf Casson Mann, bütüncül bir müze oluşturabilmek adına proje süresince arkeologlardan oluşan bir ekip ile birlikte çalıştı. Tarımsal faaliyetlerin gerçekleştirildiği Vézère Vadisi ile ormanlık bir dağ yamacı arasında, eşsiz bir manzarada konumlanmış Lascaux IV Mağaralar Müzesi, ziyaretçilerini tarih öncesi bir yolculuğa çıkaracak olan mağara replikasını, çağdaş bir tasarım örneği ile iç içe barındırıyor.

Ziyaretçilerin müzeyi inceleme aşamaları, 1940’ta mağaranın ilk kaşiflerinin geçirmiş olduğu deneyimsel süreçlerin benzerini yaratarak, aynı hislerin ziyaretçilere de yansıtılabilmesi adına özenle planlandı. Müzede bulunan mağara replikası, orijinal mağara üzerinde uygulanan, bir milimetreye kadar toleranslı üç boyutlu lazer tarama teknolojisi ile geliştirilerek, yirmi beş sanatçının iki yıllık bir çalışma sürecinde yaptığı boyamalar ile tamamlandı. Lascaux IV duvarlarındaki eserlerde, orijinal mağara özelliklerine sadık kalmak adına, yirmi bin yıl önce uygulanan pigmentlerin aynısı kullanıldı. İçerideki nemli ve karanlık ortam ile, duvar yüzeylerindeki gravür örnekleri ziyaretçilerin geçmişteki barınak yaşantısını deneyimleyebilmesi üzerine oluşturuldu.

Replika çıkışının ardından ulaşılan, “Mağara Bahçesi” olarak bilinen geçiş alanı, ziyaretçilerin iç mekandaki yoğun içsel ve duygusal deneyiminin sonrasında gökyüzü ve su sesi gibi doğal faktörler ile dış mekana yeniden adapte olabilmesine olanak tanıyor. Kapalı sergi salonlarından ışıklı geçiş alanlarına, ziyaretçilerin müze ziyareti boyunca ışık ve yoğunluk arasındaki belirgin farklılıklar, inişler ve çıkışlar, iç mekan – dış mekan ilişkisi, doğa ve sanatın birlikteliği dengeli bir sıralama ile sunuluyor.

Gün ışığı ile aydınlatılan çoklu eğitim alanları arasındaki yönlendirme bölgesi, ziyaretçilere sergiler arasında dinlenebilecekleri bir bölgenin yanı sıra, bir araya gelebilecekleri bir sosyal buluşma noktası tanımlıyor. Bu bölgeyi, Vézère Vadisi’nin zengin tarihini ve mağara resimlerini öğretmek adına oluşturulan interaktif sergiler izliyor. Casson Mann’ın enstalasyonu dijital sistemler ile güçlendirilmiş; tarih öncesi uzmanları ve arkeologların en son yapılan araştırmalarından elde edilen bulguların sunumunda interaktif ekranlar ve yeni teknolojik cihazlardan yararlanılmış. Müze için tasarlanan dijital cihazlar eşliğinde, ziyaretçilerin interaktif bir deneyim yaşaması amaçlanmış. Ziyaretçilere eşlik eden bu cihazlar, müzeyi yazılı panellerden arındırıyor.

Ziyaretçilerin mağaranın geçmişi, nasıl keşfedildiği, gerçek mağaranın şu anda neden kapalı olduğu ve 20.000 yıl önceki sanatçıların mağara çizimleri üzerinde nasıl çalıştığı hakkında bilgilendirildiği Atölye Bölümü’nde (L’Atelier de Lascaux), çizimler daha yakından incelenebiliyor.

Atölye Bölümü’nün hemen ardından Lascaux’daki mağara sanatının anlatıldığı Mağara Sanatı Sineması’nda (Le theatre de l’art paretial) ışık, ses, filmler ve objelerin kullanımı ile ziyaretçiler, üç boyutlu gözlüklerle desteklenen dijital bir yolculuğa çıkartılıyor. Onu takip eden, kuratörlüğü profesör, filozof ve yazar John Paul Jouary tarafından yapılmış Hayalgücü Galerisi’nde (La galerie de l’imaginaire) ise tarih öncesi mağara sanatının, günümüz modern sanatı ve sanatçıları üzerindeki etkileri ziyaretçiler ile paylaşılıyor.

Vezere Vadisi üzerinde çağdaş bir ek olarak kendine yer edinen Lascaux IV, tarih öncesi sanatın en bilindik örnekleri üzerinden, bölgenin sahip olduğu zengin tarihi mirası açıklayabilmek adına yeni yaklaşımlar sunmakta. El emeği duvar çizimlerinden, sanal gerçeklik sergilerine, geleneksel yöntemler ve yüksek teknolojinin bir arada bulunduğu proje, Paleolitik Çağ sanatını mekansal ve deneyimsel anlatımlar ile birleştiriyor.