Sanatta, Tasarımda, Mimarlıkta Sezgisel Düşünme ve/veya/ile/karşı/karşılıklı Yapay Zeka

“Sanatta, Tasarımda, Mimarlıkta Sezgisel Düşünme ve/veya/ile/karşı/karşılıklı Yapay Zeka” başlıklı kongre, 2- 3 Nisan 2026 tarihlerinde düzenlenecek.

İstanbul Topkapı Üniversitesi, Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi tarafından 2 – 3 Nisan 2026 tarihlerinde “Sanatta, Tasarımda, Mimarlıkta Sezgisel Düşünme ve/veya/ile/karşı/karşılıklı Yapay Zeka” başlıklı uluslararası kongre düzenlenecektir. Yüz yüze gerçekleşecek kongrede online video sunumlar da kabul edilecektir.

Düşünme insanın doğumunda itibaren duyu organları ile elde ettiği bilgiyi (enformasyonu) depolayarak (hatırlayarak, unutarak) işleme ve değerlendirme becerisidir. Bir eylem olarak düşünme, mantıksal ve yaratıcı düşünme olarak iki türe ayrılabilir. Mantıksal düşünme zihinde çizgisel ve ardışık bir süreç içinde gerçekleşir. Bunun karşısında yer alan yaratıcı düşünmedir ve yaratıcı düşünmenin odağında sezgi ve sezgisel düşünme yer alır. Bu nedenle mantıksal düşünmenin karşıtlık kuran çifti sezgisel düşünmedir. Sezgisel düşünme veya yaratıcı düşünme keşfetmek üzerine kurulur ve keşfetmek sezgilerle düşünme ile gerçekleşir. Bu sürecin sonucunda yaratıcılık beklenir.

Sezgisel Düşünme eylemi sonucunda beklenen fikirler, çizgisel, birbirini izleyen bir yol süreci sonuna doğmaz. Sezgisel Düşünme daha karışık ilişkiler ağı kurar ve serbestçe etkileşen parçaların algısal alanında gerçekleşir. Sezgisel düşünme süreci, algısal etkileşim parçaları ve bunların arasındaki ilişkilerin farkına varılmasını kapsar. Sezgisel düşünme yenilik ve değişimin kaynağıdır ve yeni bilgiye yaratıcı-sezgisel düşünme yolu ile ulaşılır. Yaratıcılık mevcut bilgiden yeni bilginin keşfi olarak özetlenebilir.

Yapay zeka insan benzeri zeka sergileyen makineler ve yazılımları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Yapay Zeka, öğrenme, akıl yürütme, problem çözme, algılama ve dil anlama gibi bilişsel yetenekleri taklit edebilir. Temel olarak, Yapay Zeka sistemleri, verileri analiz ederek ve bu verilerden öğrenerek belirli görevleri yerine getirebilir. Yapay Zeka belirli bir görevi yerine getirmek için tasarlanmış yapay zeka sistemleridir. Yüz tanıma, sesli asistanlar veya öneri sistemleri gibi uygulamalar “Dar Yapay Zeka” (Narrow AI) olarak ve insan zekasına benzer şekilde, çeşitli görevleri yerine getirme yeteneğine sahip yapay zeka “Genel Yapay Zeka” (General AI) iki ana kategoriye ayrılır:

Yapay Zekanın kullanım alanları, makine öğrenimi, derin öğrenme ve doğal dil işleme gibi görünse de günümüzde kullanım alanını oldukça geliştirmiştir. Yaratıcı düşünmede insanın varoluşsal karakteristiği olan sezgilerle düşünme, yapay zeka olgusunda tartışılabilir mi? Kongrenin temel sorunsalı bu soru olarak görülebilir, ancak bilginin genişlemesinin ölçülemez olduğu günümüzde bu durum; yaratıcı zeka ve yapay zeka arasında var olan veya var olması düşünülen ilişki biçiminin epistemolojik bağlamda tartışılmasıdır. Bu tartışma sadece sanat tasarım ve mimarlık disiplinlerini kapsamaz; felsefe, sosyoloji, psikoloji, IA teknoloji disiplinlerini de kapsar. Bu nedenle kongrede, yukarıda açıklanan kavramlar disiplinlerarası bağlamda tartışılacaktır. Araştırma konusu aşağıdaki başlıklarda tartışılacaktır.

Başvuru Bağlantısı: bit.ly/icitai2026

Tartışma Başlıkları

• Yapay Zeka Etiği Bağlamında Sanat ve Tasarımda Sınırlar
• Sezgisel Düşünmenin Evrimi Olarak (mı) Yapay Zeka
• Sezgisel Düşünmede Sanatçı ve Tasarımcının Güncel Rolleri
• Sanat Yaratımı ve Yapay Zeka; Algoritmik Yaratıcılık
• Tasarım ve Yapay Zeka
• Mimarlık ve Yapay Zeka
• Sezgisel Düşünme ve Yaratıcı Teknolojiler
• Yapay Zeka ve Tasarımcı İlişkisi
• Yapay Zeka ve İletişim
• Yapay Zekanın Sanat ve Tasarım Eğitimine Etkisi
• Yapay Zeka, Tasarım ve Toplum

Kongre Takvimi

Kongre Duyurusu: 02.06.2025

Genişletilmiş bildiri özeti son gönderim tarihi: 15.09.2025

Genişletilmiş bildiri özeti hakem değerlendirme sonuçları: 15.11.2025

2. Aşama – Genişletilmiş Bildiri özetlerinin toplanması: 28.02.2026

Kongre tarihi: 02.04.2026 – 03.04.2026