Conceret’ing The Dots, The 7th Concrete Design Competition on METAMORPHOSIS

Proje raporu:

Projenin çıkış noktası olan ‘metamorfoz’ kavramı birçok farklı parametre üzerinden ele alınarak, tasarım sürecinin zamansallık, mekansallık ve deneyim üzerinden dönüşümü/değişimi, kavramların birbirini tamamlayacak nitelikteki bütüncül tavrının rehberliğinde ortaya kondu. Metamorfozu temsil eden somut çıktılar, hem ana tasarım sürecinin başından bu yana önemli aktörler arasında yer alan özneler, öznelerin ortak deneyimi ve bu deneyimin zaman-mekan çerçevesindeki yansımaları, hem de bir malzeme olarak ‘beton’un, özneler tarafından aktif bir şekilde zamansal deneyime alet edilmesi, doğal süreçle birlikte gelen kendiliğindenlik gibi başlıklarda ele alındı ve projenin uygulama aşamasıyla başlayan süreçsel bir sökümle, hedeflenen tasarımın geleceğe nasıl taşınabileceği incelendi. Bu tür bir sürecin kendisinin de kavramsal olarak tamamlayıcı etkisinin önemini vurgulamak adına, kolektif bir üretim biçimi olan ve kentsel ve toplumsal parametrelerin de dönüşümünü tetikleyebilecek bir festival deneyimi, projenin tasarım sürecine entegre edildi. Aynı zamanda öznelerin, kullanıcısı olduğu kentle farklı bir iletişim şekli geliştirebilmelerinin de alternatif bir örneği sunuldu.

Proje Aşamaları:

Proje için seçilen alan, bir yerleşim bölgesi içerisindeki, sosyal aktiviteler için uygun, yerleşim bölgesini de dönüştürme şansı olan bir konumdadır. Bu alan içerisinde uygulanan proje, kendi başına da peyzaj öğesi olma özelliği taşıyan mimari bir enstelasyon olarak kurgulanmıştır ve kent içerisinde şekillenecek yeşil alanda varlığını sürdürürken, kullanıcılar tarafından aktif bir şekilde deneyimlenebilmesi hedeflenmiştir.

İlk aşamada, belirlenen yapı adası içerisinde yerleştirilecek olan yarım küre biçimindeki toprak tepeciklerin yerleri belirlenmiştir. Bu noktalarda iki kademeli olarak, toplam 100 cm çukurlar açılmıştır. Bu çukurların üstü, alttan 50 cm yükseklikle başlayarak, iki defa, doğada çözünebilen-ayrışabilen bir malzemeden yapılmış tabakalarla (alttaki kinci tabaka daha kalın olarak kurgulanmıştır) kapatılmıştır. Daha sonra bu noktaların üzerine yüksekliği 180 cm olan yarım küre şeklinde toprak yığılmıştır. Tabakalar aynı zamanda üstüne yığılacak olan toprak kütlesini de taşıyarak sistemi dengede tutarlar. Sonrasında kanvas betonla sarma işlemi gerçekleşmiştir. Toprak tepecikler beton kumaşla gelişigüzel sarılmışlardır ve gerekli noktalarda birbiri üstüne getirilerek, birbirine montajlanarak dayanımı arttırılmıştır. En son aşamada kanvas beton ıslatılarak sertleşmeye bırakılmıştır. Uygulama aşaması bu şekilde finalize olan concerete dots, daha sonra doğanın kendiselliğinde, barındırdığı toprağı belki de betonlardan dışarı taşıracak, ya da zamanla meydana gelebilecek yağış ve rüzgarlarla toprak miktarını azaltacaktır. Toprak tepeciğin ilk temas kurduğu organik tabakanın bir yıl içerisinde toprağa karışması ve bu süreçte toprak seviyesinin ikinci tabakayla temas edebilecek şekilde azalması beklenmektedir. Sonrasında yine benzer bir süreçle, daha kalın olan ikinci tabakanın iki yıl içerisinde toprakta ayrışmasıyla, toplam toprak seviyesi, beton kumaşın sarılmasıyla oluşturulan kabukla arasında mekanlaşma yaratacak şekilde azalması beklenmektedir. Concerete dots oluşumunun üç sene sonrasında, her bir tepecik kendi içerisinde farklı şekillerde mekanlaşabilen, bitkilenebilen bir tavır sergileyecektir. Daha sonrasında yine doğal süreçlerin sonucunda belki bazı bantlar zedelenerek kırılacaktır ve geçirgen kabuğun bazı noktalarında kırılmalar meydana gelecektir. Bu kırılmalar toprak-beton kabuk arasındaki mekansallaşmanın bir kapısı olarak tanımlanabilecektir.

Özneler kendilerinin de alet olduğu proje uygulama evresinin ardından, kendi ürettiklerini zamanla gözlemleyebileceklerdir ve her bir ziyarette kendiliğinden oluşmuş doğal bir sonuçla karşılaşma ihtimalleri olacaktır. Beton malzeme, kentin yeşil bir parçası içerisinde, kentin kullanıcıları tarafından kullanılarak, zamanla değişebilen bir tavırla, anıları dönüştürebilecek güçte kendini yeniden var etmiştir.