Eşdeğer Mansiyon, “Mimarlık Pavyonu” Öğrenci Mimari Fikir Projesi Yarışması

Bahar Deniz Büyüktaş ve Şeymanur İşler, "Mimarlık Pavyonu" Öğrenci Mimari Fikir Projesi Yarışması'nda eşdeğer mansiyon ödülü kazandı.

Arayüz: Farklı katmanlar ve anlamlar arasındaki sınırın bulanıklaştığı, mekânın ve zamanın birbiriyle etkileşime girdiği, değişim ve dönüşümün sürekli bir akış içinde var olmasını sağlayan geçiş noktası… pavilyonlar ise bu noktalardaki izler. Geçici yapılar, konumlandığı alanın geçici olarak dönüştüğü bir evreyi temsil ederken, aynı zamanda kalıcı olana ulaşmak için gerekli olan çabanın, zamanın ve emeğin de bir izidir. Bu yapılar, tıpkı insanın varoluşundaki geçici anlar gibi, geçişin ve değişimin kaçınılmaz olduğunu kabul ederken, aynı zamanda bu geçiciliğin içinde kalıcı olan şeylerin izini bırakır. İnsanlar, hafiflik, geçicilik izlerini aidiyet duygusu üzerinden hissetme arayışındadır. Peki arayışı insana neleri getirmiştir?

Toplumların geçmiş yaşamına odaklanıldığında bir çok değişken paradigma karşımıza çıkmaktadır. Yıllar önce insanlar yaşam biçimi olarak konar göçer yaşamı benimsemişlerdir. Yaşamlarına uygun süreli ama onlarda yurt hissini oluşturan karakteristik dokunuşlar ve malzemeler aidiyet hissetmelerini sağlamıştır. Geleneksel Türk planı için ortaya konulan teoride bu plan biçimlenişinin göçebe yaşam tarzından kaynaklandığı öne sürülmüştür. Günümüze yakın dönemlere baktığımızda yapının gündelik hayata uyumu ve yaşam biçimimize göre değişmesi popülerliği giderek artan bir kullanım biçimi olup esnek mekan, dönüşebilir mekan, demonte yapı ve mobilya gibi kavramları kazandırmıştır. İnsanlar, konut ölçeğini kapsayan değişimi eşya ve yapı malzemesine taşıyıp hayat rutinlerine tabiri caizse yapılarına entegre edip yapının çizdiği sınırlara uyum sağlayamayarak yapıları hayatlarına göre şekillendirmeye çalışmışlardır. Günümüzde bu mekanların önemi giderek artmaktadır zira günümüzdeki yapılaşma anlayışı geçmişinden ve bağlamından kopuk tek düze bir yapılaşma biçimi ve hızlı konut üretimi ile birlikte yere ait olmayan ve adeta yıllar boyunca kalıcılığını ve hükümdarlığını ilan eden bir yapılaşmadır. Bu yapılı çevre içerisinde özgün ve dinamik yapılar elde etmek bu hissiyatlar ile birlikte çevresel sorumluluklarında birer getirisi olarak görülmelidir ve insanın arayışı hiç bitmemelidir.

Bu arayışlara cevap olarak tasarlanan pavilyon, nereden gelip nereye gittiğimiz, değişen koşullara farklı ölçekleri nasıl entegre ettiğimiz gibi sorulara odaklanmaktadır. Malzemenin potansiyeli pavilyonda açığa çıkarılarak farklı ölçeklerde değişim sağlanmaktadır. Kurulma biçimleri ile kurulduğu yere özgü ilişkiler kurup günümüz yapıları aksine ömrünü tamamladığında dahi nasıl kullanabileceği senaryosu kurgulanarak hafiflik, geçicilik ve aidiyet arayışı selamlanmaktadır. Tasarlanan pavilyonu oluşturan elemanlarda farklı zamanların, mekanların, etkinliklerin ve rutinlerin birbiri ile esnek ve dinamik ilişkiler kurarak farklı arayüzlere dönüşümü amaçlanmıştır. İskele yapısının temel taşıyıcı elemanları olan dikey destekler, zemine bağlanması için yuvaya yerleştirilir. Dikey elemanların üzerine yatay destekler yerleştirilir. Yatay destekler dikey taşıyıcıdaki yuvaya yerleştirilip bir iğne yardımıyla sabitlenir. Platformlar, asma yöntemi ile taşıyıcılara asılıp kullanıcıların üzerinde gezebileceği ve yapıdaki birimleri, tefrişleri oluşturan elemanlara dönüşmektedir. Yapıda kullanılan membranlar, iskeledeki yatay taşıyacalara bağlanarak hem sergi alanını hem oturma birimlerini hem de iklimsel konforu amaçlayan örtü sistemlere dönüşüp pavilyona heykelsi bir hava katması amaçlanır. Pavilyon iskele sistemin getirdiği basit ve hızlı kurulumu sayesinde sökülüp high cube içerisinde istenilen alanlara taşınıp tekrar kurulabilmektedir. Taşınan alanların formuna göre pavilyonda çeşitli formasyonlara göre adapte edilebilmektedir. Temelde pavilyonu oluşturan iki birim önce birbirleriyle daha sonra meydanla ilişkilenerek dönüşebilmektedir. Sonuç olarak geçici olana sahip olmak, aslında kalıcı olanın bir an için var olmasına imkan tanıyan bir anıdır. İskele gibi geçici yapılar, bir yapının doğuşuna tanıklık eden ve ona sadece geçici bir destek sağlayan varlıklar olarak, bizlere geçiciliğin kalıcılıkla olan çatışmasını pavilyon üzerinden hatırlatmaktadır.