- 27 Mayıs 2025
- 2219 defa okundu.
Sofra
Ece Duran ve Oğul Öztunç tarafından tasarlanan Sofra, Maçka Sanat Galerisi'nde sergilendi.
Yeni yıl, kozmogoninin yeniden canlandırıldığı, zamanın başlangıcına ilk zamanın saflığına ve yaratılışın köküne dönüşü temsil eder. Bu sergi kapsamında tasarlanan strüktür, bir sofra, bir çatı ve bir yeni yıl ağacı olarak, ilkel çağlardan beri tekrarlanan yeni yıl ritüelleri için masada yer açar; kelimeler aracılığıyla geleceğe dair dilekleri; bir sofra ile insanları bir araya getirir. Bir yılın sonunu veya başlangıcını işaretlemek yerine, geçmiş ve geleceğin arasındaki bağı, sonun başlangıcı doğurduğu döngüsel zamanı kutlayan kolektif bir performansa ev sahipliği yapar.
Yeni yıl, birçok kültürde kaosun yeniden düzenlenmesi, kozmosun yenilenmesi ve dünyanın anlamlı bir düzene geri döndürülmesi olarak kutlanır. Bir kurgu olarak takvim, özünde kaotik bir olgu olan zamanı bir ölçü ve hesaplama sistemiyle düzene sokmaya çalışır. Öte yandan bir öncekiyle aynı hissettirmeyen her yeni dakika; zamanın uçucu, değişken ve ölçülemez yapısını karşımıza çıkarır. Zamanın bu hesaplanamaz, kaotik yapısı ve insan zihninin aradığı düzen anlayışı bütün bir yıl boyunca birbirini kovalar durur. Arkaik bir alışkanlık olarak bizler de, her yılın başında, geçen yılın kaosunu geride bırakmak adına ağaçlarımızı ışıklarla süsler, sofralarımızda mumlar yakar ve hayatımızda yeni bir düzen arayışına gireriz. Bu bakışla, tasarladığımız masa da, yeni yılın kaostan kozmosa geçiş anlayışına öykünerek, karmaşayı strüktürel bir düzen içinde bir araya getirmeyi; onu yok etmeyi değil, bir sistem içinde okunur kılmayı hedefler. Farklı açılma mekanizmalarına sahip, çeşitli boyutlardaki onlarca pencere bir ızgara düzeni boyunca; yemekler ve insanlar ise bir masa etrafında bir araya gelir. Bir ağacın kesidinin çoğaltılmasıyla meydana gelen Strüktür, aynı zamanda bir sofrayı da içinde saklar.
Strüktürün içi ve dışı arasında kapaklar ağaç yaprakları gibi strüktürün cephesine sıralanır.
Serginin içine yerleştiği Maçka Sanat Galerisi 1976 yılında Rabia Çapa ve Varlık Sadıkoğlu tarafından İstanbul’da kuruldu. Türkiye’de ilk kez kavramsal sanat başlığı altında üretilen işlerin izleyiciyle buluştuğu Maçka Sanat Galerisi, Canan Tolon, Azade Köker, Osman Dinç, Sarkis gibi sanatçıların ilk sergilerine ev sahipliği yaptı. Mehmet Konuralp tarafından tasarlanan ve tepeden tırnağa 10×10 karolardan oluşan galeri mekanı için, düzen ve kaosun biraradalığının başka bir temsili olduğu söylenebilir. Konuralp her yeri 10×10 karolardan yapmak ve mutlak bir düzen kurmak ister; ancak yönetmelikler, ağaçlar, basamaklar, niş olarak kullanılan kısımlar, mekanın girinti ve çıkıntıları ve diğer ihtiyaçları; aynı hayatın kendisinin kaotik yapısı gibi, bu düzene izin vermez. Böylelikle, bir şekillendirici olarak mimarın, kaosla incelikli bir ilişkiye girerek iyi tasarım yapma olanağı ortaya çıkar. 1976 yılından beri bu muhteşem mekana yerleşen sergilerin neredeyse hepsi, galeri mekanının mimari karakteri olan düzen ile kavramsal bir paslaşma içerisine girer.
Yılbaşı sergisinin her sene bir mimara / mimari ekibe emanet edilmesi galerinin birçok ritüelinden biridir. Sergide bulunan yerleştirme, Maçka Sanat Galerisi’nin ritüelleri ve Konuralp’in tasarladığı güçlü mekansal atmosferden ilham alarak; kavramsal çerçevesini gridal düzen ve insan eyleminin kaotik ilişkisi üzerine kurar. Bu sergi yılbaşı ağacını bir kutlama nesnesi, bir temsil olarak görmenin yanında; onu içine girilebilen bir mekan, eylem ile düzeni bozulan bir mobilya, üzerinde etkinliklerin gerçekleştiği bir masa olarak kurgular. Bir cepheden masa, bir cepheden ise yılbaşı ağacı imgelemini taşıyan tasarım; normatif ölçülerden bilinçli bir şekilde yapılan ufak sapmalar ile, hem galerinin, hem de onu kullanan bedenlerin ölçek algısında bir şaşırma ve hayret duygusu uyandırmayı hedefler.
Sergi strüktürünün ana malzemesi olan ve Kastamonu Entegre desteği ile sağlanan kırmızı pigmentli mdf levhalar, özünde ağaç hammaddesinin öğütülerek ve kalıplara basılarak tekrar kullanılabilir hale getirilmesiyle elde edilen bir üründür. Strüktür tasarımı, farklı kalınlık ve biçimlerde cnc kesim ile biçimlendirilen profil ve panel parçalarının çeşitli şekillerde birleştirilmesiyle ortaya çıkar; bu malzemenin olanaklarına ve tasarım için potansiyellerine işaret etmeyi amaçlar.
