“Şiddet İçermeyen Protesto ve İkna Yöntemleri”

Dünya çapındaki hükümet karşıtı hareketleri etkileyen pasif direniş konulu yazılarıyla bilinen ABD'li siyaset bilimi profesörü Gene Sharp'ın "Şiddet İçermeyen Protesto ve İkna Yöntemleri" başlıklı kitabı 1973 yılında yayınlandı.

Sharp’ın yöntem olarak önerdiği 198 maddeyi özellikle hepimizin sağduyuya ihtiyaç duyduğu bugünlerde rehber olması amacıyla yayınlıyoruz.

Formal Bildiriler

• Kamusal konuşmalar
• Karşıt görüş veya destek belirten mektuplar
• Organizasyonlar ve enstitülerden deklarasyonlar
• Halk tarafından imzalanmış deklarasyonlar
• İtham ve gayelerin belirtildiği deklarasyonlar
• Grup veya kitle dilekçe/imza kampanyaları

Daha Büyük Bir Kitle ile İletişim Kurma

• Sloganlar, karikatürler ve semboller (simgeler)
• Pankartlar, posterler, ve basılı iletişim malzemesi
• Kitapçıklar, el ilanları, ve kitaplar
• Gazete ve dergiler
• Kayıtlar, radyo ve televizyon
• Gökyüzüne ve yere yazı yazma

Grup Temsilcileri

• Temsilci heyetleri
• Sarkastik (Dalga geçme amaçlı) sahte ödüller
• Lobi çalışmaları
• Protesto gösterisi
• Sarkastik (Dalga geçme amaçlı) sahte seçimler

Sembolik Kamusal Hareketler

• Simgesel renk ve bayrakların teşhiri
• Sembollerin giyilmesi
• Dua ve ibadet etmek
• Sembolik objelerin getirilmesi
• Protest amaçlı soyunma
• Kendi mülkünü tahrip etmek
• Sembolik ışıklar/ışıklandırma
• Portre teşhiri
• Protesto olarak resim yapmak
• Yeni simge ve isimler
• Sembolik sesler
• Sembolik itirazlar
• Kaba davranışlar

Bireyler Üzerinde Baskı Oluşturma

• Yetkilileri rahatsız etme
• Yetkililerle dalga geçme
• Sempati yaratma
• Gece Nöbetleri

Skeçler ve Müzik

• Esprili skeç ve şakalar
• Oyun ve müzik performansları
• Şarkı söylemek

Geçit Törenleri

• Yürüyüşler
• Geçit Törenleri
• Dini Alaylar
• Hac
• Konvoy

Yas Tutmak

• Siyasi yas
• Alay amaçlı cenaze törenleri
• Demonstratif cenaze törenleri
• Mezar Ziyaretleri ve Saygı Duruşları

Kamu Meclisleri

• Protesto ve destek meclisleri
• Protesto toplantıları
• Kamufle edilmiş protesto toplantıları
• Tartışmalar

Geri Çekilme ve Bir Araya Gelme

• Grevler
• Sessizlik
• Kaybettiklerini anma
• Sırtını dönme

Sosyal Direniş Yöntemleri

Belirli İnsanları Dışlamak

• Sosyal boykot
• Seçici sosyal boykot
• Lysistratik* Eylemsizlik
• Aforoz
• Men Etmek

Sosyal Olaylar, Gelenekler ve Kurumlara Karşı Direniş

• Sosyal ve sportif faaliyetlerin ertelenmesi
• Sosyal ilişkilerin boykot edilmesi
• Öğrenci grevi
• Sosyal başkaldırı
• Sosyal kurumlarla bağını kesme

Sosyal Sistemden Geri Çekilme

• Evde kalmak
• Bireysel işbirliği reddi
• İşçilerin işyerini terketmesi
• Sığınak
• Kolloektif olarak ortadan kaybolmak
• Tepki göçü (hicret)

Ekonomik Direniş: Ekonomik Boykotlar

Tüketici Eylemleri

• Tüketici boykotu
• Boykotlanmış ürünleri tüketmemek
• Tasarruf politikası
• Kira ödememek
• Kiralamamak
• Ulusal tüketici boykotu
• Uluslararası tüketici boykotu

İşçi ve Üretici Eylemleri

• İşçi boykotu
• Üretici boykotu

Orta Sınıf Eylemleri

• Tedarikçi ve dağıtıcı boykotu

İşveren ve Yönetici Eylemleri

• Tüccar boykotu
• Mülk satışı ve kiralamasının reddedilmesi
• Lokavt
• Endüstriyel desteği kesmek
• Tüccar genel grevi

Finansal Kaynak Sahiplerinin Eylemleri

• Banka hesaplarının iptal edilmesi
• Harç, kredi ödemesi ve vergilerin ödenmemesi
• Borç ve faizlerin ödenmemesi
• Fonlar ve kredilerle ilişik kesmek
• Kar paylarının reddi
• Devlet yardımının geri çevrilmesi

Ekonomik Direniş: Grevler

Sembolik Grevler

• Protesto grevi
• İşyerini terketmek

Tarımsal Grevler

• Köylü Grevi
• Çiftlik çalışanlarının grevi

Özel Grupların Grevleri

• Beyni yıkanmış çalışanların kabul edilmemesi
• Mahkum grevi
• Zanaatkar grevi
• Profesyonel çalışanların grevi

Endüstriyel Grevler

• Kuruluş grevi
• Endüstri grevi
• Sempati grevi

Yasaklanmış Grevler

• Detaylandırılmış grevler
• Bumper¹ grevi
• İş yavaşlatma grevi
• Working-to-rule² strike
• Hastalık özrü grevi
• İstifa grevi
• Limitli grev
• Seçici grev

Çoklu Endüstri Grevleri

• Genelleştirilmiş grev
• Genel grev

Grev ve Ekonomik Kapanmamını Kombinasyonu

• Dükkan kapatma
• Ekonomik kapanma

Politik Direniş Yöntemleri

Otoritenin Reddi

• Bağlılılığın reddi yada surdurulması
• Kamusal desteğin çekilmesiliteratür ve konuşma yardımının kesilmesi

Vatandaşların Devlete İşbirliği Yapmaması

• Kanun koyucuların boykot edilmesi
• Seçimlerin boykot edilmesi
• Devlet pozisyonlarının boykot edilmesi
• Devlet kurum ve kuruluşlarının boykot edilmesi
• Devlet eğitim kurumlarının boykot edilmesi
• Devlet destekli enstitülerin boykot edilmesi
• Kolluk kuvvetlerine yardım etmeyi reddetmek
• Kişisel simge ve yer belirleyicilerinin kaldırılması
• Atanmış yetkililerin onaylanmaması
• Varolan kuruluşların feshedilmesine itaat etmemek

Vatandaşların Bağlılık Alternatifleri

• İsteksiz ve yavaş kabullenme
• Direk denetim olmadığı durumlarda itaatsizlik
• Popüler itaatsizlik
• Gizlenmiş itaatsizlik
• Meclis yada dağıtılma amaçlı toplanmayı reddetme
• Oturma eylemi
• Askerlik çağrısı yada sınırdışı edilme durumlarında işbirliğine yanaşmamak
• Saklanmak, kaçmak ve sahte kimlik kullanmak
• Gayrimeşru yasalara karşı sivil itaatsizlik

Devlet Görevlilerinin Eylemleri

• Devlet yardımlarının seçici reddi
• Emir ve bilgi hatlarının engellenmesi
• Yavaşlatma ve engelleme
• Genel idari işbirliğine yanaşmama
• Yargı ile işbirliğine yanaşmama
• Kolluk kuvvetlerinin kasti verimsizliği ve seçici işbirliği yapmaması
• Başkaldırmak

Devlet İçişleri Eylemleri

• Kanun dışı kaytarma ve erteleme
• Kurucu devlet ünitelerinin işbirliği yapmaması

Şiddet İçermeyen Müdahale Yöntemleri

Psikolojik Müdahale

• Kendini şiddete maruz bırakmak
• Hızlı ahlaki baskı
• Açlık grevi
• Satyagrahik atılım³
• Geri çalışan Mahkeme
• Şiddet içermeyen taciz

Fiziksel Müdahale

• Oturma Eylemi
• Ayakta durma eylemi
• Binme eylemi
• Sert eleştiri
• Dua eylemi
• Şiddet içermeyen baskınlar
• Şiddet içermeyen istila
• Şiddet içermeyen sesleniş
• Şiddet içermeyen engelleme
• Şiddet içermeyen işgal

Sosyal Müdahale

• Yeni sosyal dokular oluşturma
• Devlet kurumlarını aşırı yüklemek
• Oyalamak
• Konuşarak bastırmak
• Gerilla tiyatrosu
• Alternatif sosyal enstitüler
• Alternatif iletişim sistemleri

Ekonomik Müdahale

• Aksi yönde grev
• İstila grevi
• Şiddet içermeyen bir şekilde bir yere el koymak
• Engellemelere karşı isyan etmek
• Politik motivasyonlu taklit
• Önleyici satın alma
• Araçlara el koymak
• Terketmek
• Seçici patronaj
• Alternatif pazarlar
• Alternatif ulaşım sistemleri
• Alternatif ekonomik enstitüler

Politik Müdahale

• Yönetim sistemlerini aşırı yüklemek
• Gizli ajanları deşifre etmek
• Mahkumiyet talebi
• Anayasaya karşı sivil itaatsizlik
• İşbirliği yapmadan çalışma
• Çifte egemenlik ve paralel hükümet

1. Bir şirketteki çalışanların iş verimlerini düşürmekle birlikte rakip firmaların işçilerini daha fazla çalışmaya ikna etmeleri, sonuç olarak firmanın pazar payı vb. kayıplara uğraması. Kaynak: http://www.shvoong.com/social-sciences/sociology/1898461-industrial-conflict/
2. İşçilerin sözleşmelerinde belirtilen minimum çalışmayı aşmaması. Kaynak: http://en.wikipedia.org/wiki/Work-to-rule
3. 20. yüzyılda Hindistan’da Mahatma Gandhi’nin ortaya attığı felsefi akım, belirli bir kötülüğe karşı kararlılıkla ama şiddete başvurmaksızın direnmeyi öngörür. Kaynak: http://en.wikipedia.org/wiki/Satyagraha

Metin Global Architectural Development (GAD) ekibi tarafından çevirilmiştir.