Bu müze Çukurova’nın sinema tarihine ışık tutacak

Türk sinema tarihinde tartışmasız önemli bir yeri olan Çukurova'da beyazperdenin geçmişi geleceğe taşınıyor.

Büyükşehir Belediyesi tarafından Adana Sinema Müzesi kuruluyor. Hazırlıkları biten müze, 17-25 Eylül 2011 tarihleri arasında düzenlenen 18. Altın Koza Film Festivali sırasında sinema sanatçılarının katılımıyla açılacak. Müze için Seyhan Caddesi üzerinde restoresi biten tarihi konak tahsis edilmiş.

Bir dönem pamuk ağalarıyla meşhur Çukurova, aynı zamanda Türk sinemasını besleyen önemli kaynaklardan biri oldu. Yılmaz Güney, Ali Şen, Bilal İnci, Mümtaz Sevinç, İrfan Atasoy, Şener Şen, Aytaç Arman, Menderes Samancılar, Cem Erman, Yüksel Arıcı, Demir Karahan, Abdurrahman Keskiner, Ali Özgentürk, Nebil Özgentürk ve daha nice sinemacılar bu bereketli topraklarda yetişti.

Şimdilerde bitme noktasına gelen yazlık sinema geleneği bir zaman yöre halkının vazgeçilmez keyiflerinin başında geliyordu. Gün geldi tarım ve sanayide gerileyen Adana’da, sanat hayatının kalbi olan sinema kültürü de zayıfladı. Halen birçok cadde adının eski sinema isimleriyle anıldığı kentte bu gelenek Altın Koza Film Festivali ile canlı tutulmaya çalışılıyor. 1969’da başlayan festivalin kesintilerle bu yıl 18.’si gerçekleşecek. Organizasyonun en önemli projelerinden biri olan Adana Sinema Müzesi, Çukurova’nın sinema tarihine ışık tutacak. Balmumundan Abidin Dino, Orhan Kemal gibi yazarların heykellerinin de yer alacağı müzede oyuncu-yönetmen Yılmaz Güney’in imzalı mektupları, siyah-beyaz fotoğrafları, Seyithan filminde taktığı beresi, hakkında yazılmış kitaplar, sanatçı Yılmaz Duru ile Mahmut Hekimoğlu’nun kostümleri, İrfan Atasoy’un daktilosu, yüzlerce orijinal sinema afişi, yazlık sinema maketi, 35 mm’lik sinema makineleri, oyuncuların kullandığı silah ve benzeri malzemeler ile filmler yer alacak.

Şu anda binlerce dokümanın arşiv ve bilgisayar ortamında belgeleme işlemleri devam eden müze eğitim amaçlı da kullanılacak. Adana Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Zihni Aldırmaz, Çukurova’nın sinema sanatının en önemli kaynaklarından biri olduğunu söylüyor. Türk sinemasının birçok ünlü isminin buradan çıktığını hatırlatan Aldırmaz, halen çok sayıda dizinin yörede çekildiğini anlatıyor. Aldırmaz, “Adana’da sinema müzesi bir eksiklikti. Atatürk Müzesi’nin bitişiğindeki tarihi yedi sıra konaklarının birincisini restore ettik, sinema müzesi olarak sanatseverlerin hizmetine sunacağız.” diyor.

Altın Koza Genel Müdürü Ozan Aksu’ya göre de sinema müzesinin kentin önemli bir eksikliğiydi. Adana Sinema Müzesi’nde ile mal olmuş sanatçıların üretimlerine ağırlık verileceğini belirten Aksu, özellikle sinemacı kimliği ile Yılmaz Güney’e ayrı bir önem vereceklerini anlatıyor. Kısa sürede Türk sineması adına güzel bir adım attıklarını vurgulayan Aksu, buranın giderek genişleyip, zengin bir arşive dönüşeceğini dile getiriyor.

42 yıllık yolculuğu olan; ancak sekteye uğramasından bu yıl 18.’si yapılacak Altın Koza Film Festivali’nin afiş ve tarihçesine ait eserlerin müzede sergileneceğini aktaran Aksu, “Biz ilk adımı attık. Ama devamı gelecek. Müzeyi gören vatandaşlar buraya uygun ellerindeki birtakım eşyaları bize bağışlayabilir. Bu birikimleri üst üste koyduğumuzda müze daha da anlamlı hale gelecek.” diyor.

Sadece festivalde değil yıl boyu sinema
Türk sinemasıyla ilgili yazılmış kitap, katalog, afiş gibi eserlerin yer alacağı müzede radyo-televizyon-sinema eğitimi alan öğrenciler ile araştırmacıların yararlanabilecekleri bir ortam da oluşturulacak. Ozan Aksu, “Müzede küçük bir cep sineması da planlıyoruz. Bir film akademisi niteliğinde bir bölüm düşünüyoruz. Sadece festival haftasında değil, yıl boyu yönetmenler, senaryo yazarları ile oyuncuları Adana’ya getirip burada sinemaya gönül vermiş insanlarla buluşturmak istiyoruz. Tam derslik mantığında bir bölüm düzenleyeceğiz.” sözleriyle yapmayı planladıklanı anlatıyor. Aksu, elinde teşhir edilmeye değer sinema eşyası olan vatandaşlara da çağrıda bulunuyor: “Projeye başladığımızı duyan bazı sinemaseverler, evinde yıllarca sakladığı belge niteliğindeki bazı eşyaları müzeye bağışladı. Bu tür kişilerin sayısının artmasını bekliyoruz. Adana için güzel bir kazanım olacak. Artık geleceğe kalıcı bir şey bırakmak istiyoruz. Avrupa’da önemli film festivallerinin yılları devirdiğini biliyoruz. Bu kültür birikerek oluşmuş. Biz de müze projesiyle bu birikimi sağlamak istiyoruz. Altın Koza’ın en önemli girişimlerinden biri olacak.”

Türkiye’de kendisinin bildiği bir tek Türker İnanoğlu’nun İstanbul’da açtığı bir sinema müzesinin bulunduğuna işaret eden Ozan Aksu, Adana’da son yıllarda kurulan Yeşiloba Şehitliği Müzesi-Milli Mücadele Kütüphanesi, Karacaoğlan Edebiyat Müze Kütüphanesi’nin yanında Kurtuluş Savaşı’nda karargâh olarak kullanılan ve restorasyonu tamamlanan Şeyh Cemil Nardalı Konağı’na da müze fonksiyonu yükleneceğini ifade ediyor. Avrupa’da sanat ve kültüre dair birçok müzenin bulunduğunu hatırlatan Aksu, “Anadolu coğrafyası çok büyük tarihsel zenginliğe sahip. Bu değerlerimizi ortaya çıkartalım ki, insanlar gelip gezsin. Bu anlamda müzeler çok etkili bir çalışmadır.” diyor.